Akranes - 01.12.1943, Qupperneq 12

96
AKRANES
Húslestrar á hafi úti
Á meðan róið var á opnu skipunum,
var það viðtekinn vani, að menn lásu
sjóferðamannsbænir, er þeir lögðu frá
iandi. Hefur lítillega verið á þetta drep-
ið hér í blaðinu, að því er við kom Akra-
nesi, í útgerðarþáttunum er birtzt hafa.
Því mun stundum hafa verið fleygt, og
jafnvel sést á prenti, að menn hafi hætt
að fara með „gott orð“ er þeir komu á
hin stærri og fullkomnari skip. Þetta er
sjálfsagt í mörgum tilfellum hinn mesti
misskilningur. Enda þótt þessum sið hafi
ekki verið haldið á sama hátt og áður,
er það vitanlegt, að margir sjómenn, yf-
irmenn og undirgefnir biðja fyrir sér á
hafi úti enn í .dag að staðaldri á stórum
og smáum skipum.
Það er vitanlegt, að margir skipstjórar
á skútunum og formenn á mótorbátun-
um höfðu það fyrir fastan sið að lesa
húslestra a. m. k. á hátíðis- og sunnu-
dögum og sumir á hverjum degi alla
vertíðina. Á sumum bátum var það sið-
ur að lesa alla föstuna. Þá munu og all-
margar skipshafnir á mótorbátum hafa
lesið húslestur meðan legið var við í
verinu.
Til þess að sýna, að þessar staðhæfing-
ar séu ekki úr lausu lofti gripnar, verð-
ur hér minnzt nokkurra guðræknisiðk-
ana sjómanna á hinum stærri skipum.
Guðmundur Gunnarsson á Steinsstöð-
um, sem senn er að verða áttræður, (20.
2. 1944) var um 20 ár á skútum með
ýmsum skipstjórum. Hann segir, að
páskadagsmorgun á Selvogsbanka muni
sér seint úr minni líða. Þetta vai; á skip-
inu Ásu með Friðrik Ólafssyni. í páska-
vikunni fengu þeir gott veður og fisk-
uðu vel, sérstaklega seinni part vikunn-
ar. Á föstudaginn langa renndi enginn
færi í sjó. Á laugardaginn fiskuðu þeir
vel og voru í aðgerð fram á nótt á laug-
ardagskvöld. Á páskadagsmorgun kl. 6
voru allir vaktir og kallaðir upp á dekk
til þess að hlýða þar á húslestur. Veðrið
var dásamlegt, haf og hauður vafið dýrð-
arljóma upprennandi sólar, sjórinn speg-
ilsléttur svo að skipið hreyfðist ekki. í
þessu umhverfi var hafin guðsþjónusta
undir berum himni með sálmasöng. Guð-
mundur man enn sem í gær væri, hinn
svellandi söng þessara hraustu drengja,
sem virtust syngja af hjartans list guði
til dýrðar. (Söngmenn voru þarna ó-
venjulega margir og góðir, sérstaklega
minnist hann austanmanna). Húslestur-
inn las svo Akurnesingur, Stefán Jósefs-
son á Litlabakka. (Hann er enn lifandi
og á nú heima á Bergþórugötu 9, Reykja-
vík).
Það er auðheyrt, að þetta hefur verið
dýrðlegur páskadagur fyrir Guðmund og
félaga hans. Ekki var færi rennt í sjó
þennan dag, þótt veður væri svona af-
burða gott.
Ekki voru það nærri allir skipstjórar,
sem höfðu húslestra að staðaldri, en
ekki var það ótítt að einn eða fleiri
skipverjar tækju sér tíma til guðræknis-
iðkana, fyrir utan allan þann fjölda, sem
daglega ákölluðu guð sinn í hljóði.
Svo sem kunnugir vita, var Bjarni Ól-
afsson innilega trúaður maður. Ef hann
var ekki í slíku umhverfi, varð hann að
skapa það, og þá fyrst og fremst þar,
sem hann „réði ríkjum“ sjálfur. Meðan
hann var formaður á mótorbátum, lét
hann því lengst af lesa húslestur á degi
hverjum alla vertíðina. í góðviðrum og
fiskihrotum var ekki mikill tími af-
gangs, jafnvel svefntíminn of stuttur en
langur, og menn tíðum þreyttir af vök-
um og erfiði. Ekkert af þessu hamlaði þó
húslestrum á þessu „heimili". Af þessum
„Víðir“, hið nýja skip h.f. „Víðis“,
(sem á og gerir út togarann Sindra), er
103 tonn að stærð, eins og fyrr segir og
hefur verið byggt hér í Dráttarbraut
Þorgeirs Jósefssonar. Skipið er hið vand-
aðasta og traustasta að öllum frágangi
og hið glæsilegasta. Það er byggt úr eik.
Hefur 320 hk. Lister-Dieselvél, ennfrem-
ur er 20 hk. ljósavél af sömu gerð, og er
skipið allt hitað með rafmagni, svo og
er í því rafmagnseldavél frá Rafha í
Hafnarfirði. Svefnklefar skipverja eru
í framstafni. Þar fyrir aftan er allmikið
farþegarúm, (því að skipið er nú fyrst
ætlað til fólks- og vöruflutninga, þó það
væri upphafiega hugsað til fiskveiða).
Teikningu af skipinu gerði Eyjólfur
Útgefendur: Nokkrir Akurnesingar
Ritnefnd: Arnljótur Guðmundsson,
Ól.B.Björnsson, Ragnar Ásgeirsson
Gjaldkeri: ÓOinn Geirdal.
AfgreiOslumaÖur: Jón Ámason.
Prentverk Akraness h. f.
orsökum kom þó vitanlega oft fyrir að
sumir voru sofnaðir eða sofnuðu vmdir
lestrinum. Undir þeim kringumstæðum
las venjulega vaktmaðurinn, (sem lengi
var Þórður Bjarnason). Aínnars las
Bjarni venjulegast sjálfur, eða Jón bróð-
ir hans, þegar þeir voru saman.
Trú og tilbeiðsla var svo ríkur þáttur
í fari Bjarna, að honum fannst það vera
stuðningur við helgun hugarfarsins,
samstarf og helgun heimilisins, að farið
væri með guðsorð, jafnvel yfir sofandi
mönnum, heldur en að fella niður eða
láta ógerðan svo nauðsynlegan og sjálf-
sagðan hlut sem að tilbiðja guð sinn.
Ó. B. B.
Gíslason úr Reykjavík og nemandi hans
Magnús Magnússon frá Söndum. Eyjólf-
ur var jafnframt yfirsmiður. Alla járn-
smíði og niðursetningu véla annaðist
Vélsmiðja Þorgeirs og Ellerts. Raflagnir
Sveinn Guðmundsson rafvirki. Máln-
ingu Lárus Árnason málarameistari.
Hampþéttingu alla annaðist Benedikt
Tómásson skipstjóri á Akranesi. Bólstr-
un bekkja og og þessháttar annaðist
Runólfur Ólafsson bólstrari. Hurðir allar
og glugga smíðaði Teitur Stefánsson tré-
smiður, en uppsetningu reiða annaðist
Óskar Ólafsson úr Reykjavík.
Skipið er nú í flutningum fyrir Norð-
urlandi, en óráðið er enn um rekstur
skipsins á komandi sumri.
Akuritesingar eignast nýtt skip
103 tonn að stærð. Smíðað á Akranesi.

Víöir.