Akranes - 01.12.1945, Page 12

144
AKRANES
Ól. B. Björnsson:
Vænlegt er í
Vestmannaeyjum
IV. grein
A þjóðhátíö Vestmannaeyinga í Herjólfsdal
Á 19. öldinni vaknaði þjóðin. Þá voru tíðir hinir frægu
Þingvallafundir, er fulltrúar voru kosnir til úr flestum hér-
uðum landsins. Á hinu söguríka minningaári 1874 var flest-
um hátíð í hug, og glæstar vonir bundnar við framtíðina. Má
það m. a. marka af því, að svo að segja um allt land voru
haldnar veglegar hátíðir til að fagna „frelsisskránni“; betn
og batnandi tímum. Slík hátíð var þá haldin í Vestmanna-
eyjum með miklum undirbúningi, og við mikla rausn og
myndarskap. Hátíðin var haldin í Herjólfsdal. Vestmannaey-
ingum nægði ekki að halda veglega hátíð þetta eina ár, held-
ur hafa þeir lengi haldið uppteknum hætti. Munu þeir vera
eina hrepps- eða bæjarfélag á landinu, sem síðan um alda-
mót hafa á hverju ári haft slík hátíðahöld. Ekki einn dag
eða tvo, heldur oftast þriggja daga samfellda hátíð.
Ætíð síðan hafa þeir haldið þessa miklu hátíð sína í Herj-
ólfsdal. Ekki undrar mig, þótt slíkum hátíðahöldum væri
valinn þessi staður. Því að sennilega er hann að öllu saman-
lögðu yndislegasti og ákjósanlegasti staðurinn á öllu landinu
til slíkra stórfelldra hátíða undir berum himni.
Herjólfsdalur er í hálfhring, — eða vel það — luktur há-
um fjöllum. Op eða mynni dalsins snýr mót suðri og sól.
Dalurinn er allvíður, og því nokkurt undirlendi með lítilli
tjörn í miðju. Sums staðar slétt, en öðrum þræði sett hæð-
um og lautum, gjám og klettum, en fjöllin „draga“ víðast til
sín grasigrónar hlíðar allt upp í eggjar. Frá mynni dalsins
er skammt til sævar, og blasa þaðan við margar fagrar eyj-
ar, sem stundum sýnast eins og á floti.
Ég var undrandi yfir þessum yndislega stað. Þar getur
verið ótakmarkað fjölmenni, og látið fara vel um sig (í góðu
veðri). Þar er hægt með lítilli fyrirhöfn eða tilkostnaði að
gera ákjósanlegustu og beztu íþróttasvæði, áhorfendasvæði,
ræðustóla og sönghöll. Þetta er óviðjafnanlegur staður, sem
Vestmannaeyingar eiga að sýna verðugan sóma. Þá skapazt
staðnum með ári hverju og öld óviðjafnanleg og óafmáanleg
helgi, meðan sær umlykur Eyjar og þær eru byggðar.
Ætlunin var nú víst að minnast á hátíð Eyjamanna að
þessu sinni. Áður varð ég þó að gefa ykkur litla hugmynd
um umhverfið. (A. m. k. þeim lesendum, sem þarna hafa
aldrei komið); og svo til að beina athygli Eyjamanna sjálfra
að þessum dásamlega stað, og minna þá á skyldur þeirra
við hann, og þann þátt, sem staðurinn getur átt í menningu
og mótun manna þar, ekki aðeins í náinni, heldur langri
framtíð.
Hátíðin var sett föstudaginn 3. ágúst, og flutti Páll Þor-
björnsson skipstjóri aðalræðuna þann dag. Fyrir og eftir
söng Karlakór Vestmannaeyja undir stjórn Ragnars Jóns-
sonar söngstjóra, sem jafnframt er kirkjuorganisti í Eyjum.
Kórinn söng laglega, þótt ungur sé (stoínaður í sept. 1941).
Virðist söngstjórinn vera áhugasamur og einlægur í starfi.
Hátíðin stóð tvo daga að þessu sinni, og voru íþróttir sýndar
báða dagana. Þarna spilaði við og við Lúðrasveit Vestmanna-
eyja. Þótti mér það vel takast, og trúi ég ekki öðru en stjórn-
andi hennar sé sérstaklega músíkalskur, sem Eyjamenn eigi
að sjá um að geti eingöngu gefið sig að því að auka og
þroska músíkhæfileika og smekk manna fyrir þeirri göfugu
list. Þeim, sem í eylandi búa og við illar samgöngur, er þetta
=,að sjálfsögðu enn auðsynlgera en flestum öðrum.
Það tilheyrði vitanlega í Vestmannaeyjum að sýna bjarg-
sig. Var sigið þarna rétt hjá — líka í dalnum — í þverhnípt
bjarg á að gizka 80—90 m. hátt. Sigmaðurinn var Svavar
Þórarinsson. Það þarf áreiðanlega mikla þjálfun og leikni til
að vera góður sigmaður. Maðurinn svífur á kaðli — vað —
algerlega í lausu lofti, og spyrnir sér sí og æ frá berginu, og
kastast að því aftur. Ef manninn ber ekki alltaf rétt að berg-
inu — þ. e. með fæturna — getur það orðið mannsins bráð-
ur bani. Stundum eru sillur og ójöfnur í berginu, og verður
sigmaðurinn margs að gæta í því sambandi, áður en í óefni
er komið. Þetta er sjálfsagt hættulegt, og engum heiglum
hent.
Klukkan 11 um kvöldið sýndu skátar varðelda, sungu og
léku. Fór það vel fram eins og þeirra var von og vísa, og var
gaman að. Það er þarfur félagsskapur, mannbætandi og