Akranes - 01.05.1950, Blaðsíða 10

I mannrauna-skóla
alla ævi.
Konan sem hér er átt við, er ekkjan
Björg Gísladóttir að Reynivöllum hér í
bæ. Hún fluttist hingað fyrir 38 árum.
Síðan hefur hún gengið á meðal vor, sem
hin hægláta, prúða kona, afskiptalítil um
annarra hagi, enda haft nóg um að hugsa
á eigin heimili. Hún er dul og fáskiptin
og virðist í fyrstu jafnvel fráhrindandi.
Manni hefur ætíð virst hún vera einmana,
en við kynningu er hún hlý og viðkvæm,
enda mædd og margreynd í hinum stranga
mannrauna-skóla lífsins.
Móðurlaus að þremur nóttum
liðnum.
Björg er fædd á Vattarnesi í Múlasveit
i Barðarstrandasýslu 16. sept. 1881. For-
eldrar hennar voru: Gísli Andrésson bóndi
á Hamri í Múlasveit og Jóhanna Jóns-
dóttir, vinnukona á næsta bæ. Björg fædd-
ist í þennan heim áður en Gísli faðir
hennar kvæntist.
Björg byrjaði snemma að firina and-
gust og mótlæti í lífinu, því þriggja nátta
var hún f'lutt frá móður sinni, og hafði
síðan ekkert af henni að segja. Hún var
flutt á heimili föður síns og eignaðist þar
stjúpu. Þama var hún til 18 ára aldurs
og réði sig þá sem vinnukonu að Svína-
nesi í sömu sveit og var þar í góðu yfirlæti
hjá þeim valinkunnu sæmdarhjónum,
Guðmundi hreppstjóra Guðmundssyni og
konu hans, Sæunni Sæmundsdóttur.
„Út vil ek“.
Ekki er að efa, að með Björgu hefur
þegar búið nokkurt táp, og eigi síður þraut-
segja. Hana langaði því til að afla sér ein-
hverra menntunar, fjár og frama. Hún
fór til Reykjavikur til að læra saumaskap,
því hún mun vera mjög handlagin. — I
Reykjavik var hún í þrjú ár.
Stutt viðdvöl í Garðinum.
Næst leiddu forlögin hana suður í Garð,
til að vera þar vetrarkonu við útgerð hjá
Guðmundi skósmið Guðmundssyni. Gift-
ust þau 1912 og fluttu það sama ár til
Akraness. Síðan hefur Björg dvalið hér,
og er auðheyrt að það væri hennar síðasta
og versta eldraun, ef hún væri neydd til
að yfirgefa sitt litla hús.
Hetja í hamingjuleit.
Því var sjálfsagt likt farið um Björg og
okkur hin, að hún hefur verið i leit að
hamingju í lifinu. Eins og áður er sagt,
eignaðist hún maka, góðan dreng. Hún
eignaðist með honuin yndislegan dreng,
sem í skírninni hlaut nafnið Guðmundur
Björgvin. Þessara sólskinsbletta naut Björg
ekki lengi, því mann sinn missti hún 1916
(úr berklum) og einkasoninn það sama
ár, aðeins 23. vikna gamlan.
Skyldan kallar.
Björg eignaðist mörg hálf-systkini. Hef-
ur ætíð verið með þeim öllum kær og náin
vinátta, eins og góðum systkinum sæmir.
Einn bi'æðra hennar var Davíð Gislason.
sem um fjölda ára var stýrimaður á skip-
um Eimskipafélagsins og lét þar síðast líf-
ið við störf sín, er hann fórst með Detti-
fossi við strendur Englands. Davið var tvi-
kvæntur. Fyrri konu sína missti hann frá
þremur börnum. Hið elzta var þá þriggja
ára, hið næsta tveggja og hið þriðja 20
vikna.
Þessi einstæðings-kona, með blýþungar
sorgir að baki, færist nú ekkert minna í
fang, en að taka hingað til sín öll börn
bróður síns. Hún ól þau síðan upp — að
mestu styrktarlaust, — því á þeim árum
var Davið sjúklingur, og oft lítið um at-
vinnu. En engum trúði hann fremur en
Björgu, fyrir hinum ungu börnum sínum.
Ekkert af þessu ofbauð Björgu, og yfir
engu kvartaði hún. Þetta var sjálfsögð
skylda frá hennar sjónarmiði, og hún hef-
ur aldrei skotið sér undan skyldum lífsins.
Yngsta barnið var stúlka, sem andaðist
aðeins þriggja ára. Drengirnir tveir virt-
ust vaxa og dafna eins og fíflar i túni, en
skjótt bregður sól sumri.
Orkan var ósmá.
Til þessa hafði Björg leigt hér víða, oft
í litlum húsakynnum og þrengslum í
sambýli við aðra. Hana langaði til að
eignast þak yfir höfuðið og vera ein með
sorgir sínar og vonbrigði, drauma og dáðir.
Með ofurkappi og eindæma dugnaði réðst
hún 1921 í að byggja sér hið snotrasta hús,
vestan til við Bárugötu og nefndi Reyni-
velli. Þarna lifði hún fyrir „börnin sin“,
og þarna vill hún deyja með öllum sínum
brostnu vonum. Þetta litla hús hennar
hafa verið sannkallaðir reynzluvellir. —
Þar hefur hún nú misst allt, sem hún hef-
ur unnað og lifað fyrir. Annar drengur-
inn hennar dó upp kominn á Vífilsstöðum,
og hinn, sem lika var berklaveikur, hefur
nú dáið með vofeilegum hætti, við hennar
eigin bæjardyr.
„Guð sendir mér hjálp eins og
hann hefur alltaf gert. Hann
bregst ekki, eða það fólk, sem
hann sendir til hjálpar“.
I huga Bjargar er bjart um minningu
sr. Sigurðar Jenssonar prófasts í Flatey,
Björg var fyrsta barnið sem hann skírði
í Múlasveitinni. Harrn húsvitjaði og kann-
aði lestur og kunnáttu barna, eins og góðra
klerka var siður. Þegar hann kom i fyrsta
sinn til að kynna sér lestrarkunnáttu
Bjargar, fannst honum svo mikið til um
þekkingu hennar, að hann gaf henni
Nýjatestamennti. Síðan þykir Björgu vænt
um þessa bók og er henni all kunnug. —
Guð leggur venjulega líkn með þraut.
Hann hefur gefið Björgu þá trú og það
traust sem nægir henni, og frá henni verð-
ur ekki tekið. Eins og sorgir og andstreymi
virðist hingað til hafa haft þetta litla hús
að skotspæni, mun Guð nú snúa þaðan
þeim bitra brandi. Hann hefur gefið þess-
ari góðu konu þrek til þess að taka á sínar
herðar erfið hlutverk, sem flestir hefðu
talið sér óviðkomandi.
Hún hefur ekki skotið sér undan skyld-
unum, heldur gengið fagnandi móti þeim
og hlotið til þess náðargjöf af hendi Drott-
ins. Styrk til að stríða og sigra, þar sem
hún hefur ávallt hugsað um aðra, en sett
sitt eigið i skuggann. Héðan af mun nú
líka vonandi „lifsstriði" hennar lokið, en
hún eiga iframundan sólroðið ævikvöld i
kyrrð og friði i litla húsinu. — Húsinu,
sem svo mörg hriðin hefur dunið á, en
hún treyst, að vera mundi þó undir ör-
uggri ve’rnd Drottins sjálfs.
Þessu þarf að lyfta með henni.
Af tilefni, sem hér verður ekki rakið,
neyddu rukkarar úr Reýkjavík Björgu til
að veðsetja sér þetta litla hús hennar fyrir
1 o þúsund króna skuld vegna annarra.
Eins og nærri má geta er Björg aleigna-
laus, og hefur engar tekjur, nema lög-
boðin ellilaun, sem eru rúmar 3000 kr.
á ári. Hún er neydd til að greiða þessa
áminnstu skuld á 10 árum. Verður þannig
árleg greiðsla hennar um eða yfir 1500
krónur.
Viðkomandi skuldheimtumenn hafa
verið beðnir að gefa henni eftir helming
skuldarinnar, gegn greiðslu á hinum
helmningnum. Því hafa þeir neitað, en
hins vegar lofast til að gefa eftir kr. 2500.
00 ef hitt yrði greitt að fullu. Ég vil því
skora á Akumesinga að skjóta saman
nægjanlegu fé handa Björgu, til að nema
á brott þann áhyggju-skugga, sem nú
hvílir svo þungt á henni. Eigi aðeins fjár-
hagslega — þar sem henni er þó alveg of-
vaxið, — en að auki veldur henni stöð-
ugum áhyggjum og kvíða, út af þeirri
hættu, að litla húsið hennar verði nú að
siðustu selt oifan af henni. Ó. B. B.
58
AKRANES