Dagblaðið Vísir - DV - 07.06.2004, Blaðsíða 24

24 MÁNUDAGUR 7. JÚNÍ2004
Fókus DV
♦
-£
Plötur
Sonic
Youth:
• Sonic Youth (1981)
• Confusion Is Sex (1983)
• Bad Moon Rising (1985)
• EVOL (1986)
• Sister (1987)
• Daydreant Natiou (1988)
• Goo (1990)
• Dirty (1992)
• Experimental let Set, Trash &
No Star (1994)
• Washing Machine (1995)
• A Thousand Leaves (1998)
• Goodbye Tvventieth Century
(1999)
• NYC Ghosts & Flowers (2000)
• SYR 5 (2000)
• SYR 6 (2002)
• Murray Street (2002)
• Sonic Nurse (2004)
Og líka tvær kvikmynda-
plötur:
• Made In USA (1995)
• Demonlover (2002)
Auk þess hafa tónleikaplötur,
EP-plötur, sólóplötur meðlima
og plötur nteð liliðaiverkefnum
eins og Ciccone Youtli, Free Kitt-
en, Ilarry Crews og Dim Stars lit-
ið dagsins ljós...
Er New York
svalasta rokk-
borg sögunnar?
Nokkur atriði sem styðja
þá kenningu:
1967 • Velvet Underground
vckur athygli og Nevv York verð-
ur opinber höfuðborg kúlsins í
rokkinu.
1972 : New York Dolls brúa
bilið á milli Velvet og pönksins.
1975: Pönkið leggur undir
sig klúbbana í borginni. Patti
Smith. Tclcvision, Ramones,
Talking Heads, Richard Hell,
Blondie...
1979: No Wave bylgjan
skellur á: Suicide, Lydia Lunch,
James Chance & The
Contortions, DNA, Defunkt,
Mars...
1981:
Sonic Youth verður
1986: Pussy Galore senda
frá sér plötuna Groovy Ilate
Fuck.
1986: Beastie Boys gefa út
Fight I-or Your Righl To Party.
1988 • Sonic Youth gefur út
Daydream Nation.
1990: Jon Spencers Blucs
Explosion verður til.
1990 : Sonic Youth gefur út
Goo.
2001 : The Strokes slá í gegn
og ryðja brautina fyrir nýja rokk-
bylgju.
2002-2004: Stööugur
strauinur kúl New York-sveita.
The Rapture, Interpol, Yeah Yeah
Yeahs, Radio 4, Liars, The Walk-
men, LCD Soundsystem...
2004: Sonic YoutJi senda
frá sér sína 17. plötu, Sonic
Nurse.
Góöæni Sonic Youth heldur ðfram
SonicYouth í dag.
Auk þeirra Thurston
Moore, Kim Gordon, Lee
Ranaldo og Steve
I shelley er Jim O'Rourke
nú meðlimur I sveitinni.
„Sonic Youth var ein fyrsta
hljómsveitin til að sýna það
og sanna að það er alveg
hægt að vera hjá einu afstóru
plötufyrirtækjunum án þess
að missa stjórn á sveitinni eða
selja sál sína."
nöfnum tveggja tónlistarmanna, Fred
„Sonic" Smith gítarleikara 60’s bfl-
skúrshljómsveitarinnar MC5 og reggí-
snillingsins Big Youth...
Hávaði, óreiða og rangt stilit-
ir gítarar
Sonic Youth kom ffam í kjölfar No
Wave bylgjunnar í New York, en það
var tónlistarhreyfing sem kom fram í
kjölfar pönksins og einkenndist af hrá-
leika, fjölbreytni og tilraunamennsku.
Mars, Lydia Lunch, The Contortions
og Suicide voru á meðal helstu fram-
varða stefnunnar.
í byrjun álcváðu Sonic Youth að
stíga slcrefi lengra en sveitimar
sem á undan komu. Þau spiluðu
hávaðakennda og kaótíska tón-
list sem átti lítið skylt við hefð-
bundna rokktónlist og notuðu
mikið af gömlum gíturum sem
þau stUltu gjaman mislangt frá
hinni hefðbundnu tónstillingu
hljóðfærisins. Fyrsta plata sveit-
arinnar sem hét einfaldlega Son-
ic Youth kom út árið 1981 hjá
Neutral útgáfunni sem var rekin
af tilraunagítarleikaranum Glen
Branca. Hún var ekki beint
hlustunarvæn. Það má segja að
hugmyndin að tónlistinni hafi
verið betri en útkoman...
Hjakkið og Geffen
Á næstu árum spilaði hljóm-
sveitin vítt og breytt um Banda-
ríkin og Evrópu í litlum klúbbum
fyrir fáa áhorfendur og skrölti á
milli staða í hljómsveitarrútu af
minnstu gerð. Hlustendahópur-
inn fór þó smám saman stækk-
andi. Sveitin flæktist líka á milli
lítilla óháðra plötufyrirtækja.
Homestead, Blast First og SST
vom þar á meðal. Tommuleik-
araskipti vom tíð fyrstu árin, en
1986 gekk Steve Shelly til liðs við
sveitina og síðan heftir manna-
skipan verið óbreytt, nema hvað
fjölbragðatónlistarmaðurinn Jim
O’Rourke frá Cliicago bættíst í
hópinn sem fullgildur meðlimur
fyrir tveimur árum. Platan
Daydream Nation sem kom út
árið 1988 stækkaði hlustenda-
hópinn töluvert og í kjölfar hennar
gerði sveitin samning við Geffen sem
er hluti af Universal-veldinu. Mörgum
af gömlu aðdáendunum leist iila á
þann ráðahag, en þeir hefðu ekki þurft
að hafa áhyggjur. Sonic Youth var ein
fyrsta hljómsveitin til að sýna það og
sanna að það er alveg hægt að vera hjá
einu af stóm plötufyrirtækjunum án
þess að missa stjórn á sveitinni eða
selja sál sína...
Kool Thing og Nirvana
Goo var fyrsta Sonic Youth platan
hjá Geffen. Hún vakti mikla athygli,
m.a. fyrir lagið Kool Thing sem Public
Bandaríska liljómsveitin
Sonic Youth er búin að vera
starfandi í 23 ár. Nú í vikunni
kemur út ný plata með henni.
Hún heitír Sonic Nurse og er
17. plata sveitarinnar í fulfri
lengd. Sonic Youth er um
margt merkileg hljómsveit.
Hún er ekki bara langlíf heldur
hefur henni tekist að staðna
aldrei og fara aldrei úr tísku.
Það er eiginlega enginn dauð-
ur tími á ferlinum og hljóm-
sveitin virðist njóta sömu virð-
ingar í dag og hún hefur gert
síðustu tvo áratugi, bæði á
meðal ungra tónlistaráhuga-
'manna og hjá þeim sem eldri
em.
Tónlist Sonic Youth hefur
frá upphafi verið sambland af
hávaða, tilraunamennsku og
hefðbundnum rokklagasmíð-
um. Stundum er meira rokk og
minni tilraunamennska og á
öðmm tímum er það öfugt.
Eins og með eðalvín er upp-
skeran svolítið misjöfn ár frá
ári, en það má alltaf ganga að
vissum gæðum vísum...
(kjölfar pönks og No
Wave
Sonic Youth varð til í New
York borg árið 1981. í byrjun
var hún sldpuð Thurston
Moore gítarleikara og söngv-
ara, Kim Gordon bassaleikara
og söngkonu, Richard Edson
trommuleikara og Ann Demar-
inis sem spilaði á hljómborð. Ann
hætti þó eftir stuttan tíma, en í staðinn
kom annar gítarleikari, Lee Ranaldo.
Thurston og Lee fengu áhuga á
rokktónlist þegar þeir kynntust New
York pönkinu og sveitum eins og
Ramones, Television og Patti Smith
Group á ámnum 1976 - 1977. Á þeim
tíma vom rokkklúbbar eins og CBGBs
og Max’s Kansas City í aðalhlutverki í
rokklífi borgarinnar. Á sama tíma var
Kim Gordon að læra myndlist í LA
Hún flutti liins vegar til New York 1978
og kynntist Thurston. Þau fóm fljót-
lega að spila (og búa) saman. Nafnið
Sonic Youth er að sögn sett saman úr
Enemy rapparinn Chuck D rappar í,
en það fékk töluverða spilun á MTV.
Sveitin fór á tónleikaferð með Neil
Young & Crazy Horse árið 1990 og árið
á eftír hitaði Nirvana upp fyrir Sonic
Youth á tónleikaferð um Evrópu. Á
miðri þeirri ferð sló Smells Like Teen
Spirit í gegn og bandarískt rokklíf
breyttist að eilífu. Sonic Youth naut
góðs af því og næstu plötur, Dirty
(1992) og Experimental Jet Set, Trash
& No Star (1994) seldust vel. Síðan hef-
ur Sonic Youth verið á góðri siglingu,
en hefúr helgað sig tilraunakenndum
hlutum í auknum mæli síðustu ár. Þau
stofnuðu sitt eigið plötufyrirtæki SYR
(Sonic Youth Records) árið 1997 til
þess að gefa út sín tilraunakenndustu
verk, auk þess sem þau hafa frá upp-
hafi tekið þátt í ótal samvinnu- og
hliðarverkefnum. Þar á meðal má
nefha Harry Crews (Kim, Lydia Lunch,
Sadie Mae) og Dim Stars (Thurston,
Steve, Richard Hell og Don Fleming).
Þau hafa lfka gefið út sólóplötur
(Thurston er kominn með 9 stk.!). Eitt
athyglisverðasta dæmið er svo
Ciccone Youth sem var hliðarsveit
skipuð meðlimum Sonic Youth til þess
að taka Madonnu lög. Þau tóku þó á
endanum bara tvö (Burning Up og
Into The Groove), en gáfu út stóra
plötu, The Whitey Album árið 1988...
Framhald Murray Street
Fyrir tveimur árum kom út frábær
Sonic Youth plata, Murray Street. Hún
var undir áhrifum frá hryðjuverkun-
um 11. september og hafði að geyma
magnaðan gítarseið. Alls ekki hávaða-
plata, en plata full af flottum pæling-
um. Plata sem maður getur hlustað á
endalaust án þess að fá leið á henni.
Nýja platan, Sonic Nurse, er í stíl við
forverann, en kannski aðeins popp-
aðri.
Auk plötunnar kemur DVD-pakk-
inn Corporate Ghost út eftir helgina.
Þar eru öll myndböndin, 23 talsins,
tónleikabrot, viðtöl og fleira efni. Loks
má geta þess að deluxe útgáfur eru
væntanlegar af nokkrum af meistara-
verkum sveitarinnar. Dirty kom út í
fyrra, Goo er væntanlega seinna á ár-
inu og svo Daydream Nation á næsta
ári...
4