Dagblaðið Vísir - DV - 25.08.2004, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 25. ÁGÚST2004
Fréttir DV
gefa lesendum góö
ráð til að viðhalda
sálarheill.
Mikilvægt að
greina snemma
Auk aðferða sem
beitt er til að hafa áhrif
á einkennin sjáíf, get-
ur sálfræðileg meðferð
og ráðgjöf nýst fólki
með Tourette. Má
nefna að hefðbundin
sálfræðileg meðferð
getur verið mikilvæg til að takast á
við alla þá erfiðleika sem fylgja því
að lifa með Tourette, sætta sig við
aðstæður, draga úr hræðslu, sektar-
kennd og takast á við fordóma í
samfélaginu. Fjölskyldumeðferð er
góð til að fræða aðstandendur um
samskipti innan fjölskyldunnar,
hvernig á að bregðast við einkenn-
um og þeim vandamálum sem
koma upp á meðan á meðferð
stendur. Mikilvægt er líka að veita
Björn Harðarson og
Eygló Guðmundsdóttir
sálfræðingar
DV bvetöF l«s«Rður tsi að sar.öa ion
spumm®ar isi Eygioar ag Sjörns.
Sans svara spumingum íesarda í DV
a miövikudcgura. Metfangiö ar
kaerisaÍRœdv.is.
kennurum og öðrum þjálfun í að
bregðast rétt við kækjum og öðrum
einkennum. Einnig er mikilvægt að
kennarar og aðrir sýni barni með
Tourette umburðarlyndi, samúð og
skilning og hjálpi því að byggja upp
sjálfsvirðingu. Auk þess þarf að
takast á við önnur vandamál sem
oft á tíðum fylgja Tourette, eins og
erfiðleikar í skóla, einelti og auka-
verkanir af völdum lyfja.
Að lokum má nefna að mikilvægt
er að greina Tourette-heilkenni
snemma. Með því að grípa inn í
nógu snemma og fræða einstakling-
inn, foreldra og aðra sem koma að
barninu um Tourette minnka l£k-
urnar á fordómum og öðrum nei-
kvæðum áhrifum frá umhverfinu,
sem ennfremur auka möguleika
barnsins á að takast á við það að
vera með Tourette.
Bjöm Harðarson sálfræðingur
Reykingar auka
líkuráhjarta-
áföllum hjá fólki
á fertugsaldri
Fólki undir fertugu sem
reykir er fimm
sinnum hætt-
ara við hjarta-
áfaili en þeim
sem ekki reykja
samkvæmt nýrri alþjóðlegri
rannsókn. Áður heftír verið
talið að eldri reykinga-
mönnum væri hættara við
hjartasjúkdómum en yngri
reykingamönnum. Sérffæð-
ingarnir skoðuðu sjúkra-
skýrslur 23 þúsund manna
víðsvegar um heiminn sem
fengið höfðu hjartaáföll á
árunum 1985 til 1994. í ljós
kom að 65% þeirra karl-
manna á aldrinum 35 til 39
ára sem fengið höfðu
hjartaáfall reyktu og 55%
kvennanna. Einnig sannað-
ist enn og aftur að reykingar
hafa meiri áhrif á eldri kon-
ur en eldri menn. Einn sér-
fræðingurinn sagði að
nauðsynlegt væri að fara í
allsherjarauglýsingaherferð
gegn reykingum ungs fólks
til að benda þeim á að reyk-
ingar eru h'fshættulegar.
Hrat úrvín-
berjum gegn
bakteríum
næring 156. kr. Hespan af Ragge
ullargarni kostar 99 kr. og íþrótta-
taska 990 kr.
• Tvenns konar námskeið í
svokölluðu Konuátaki hefjast í
heilsuræktinni Hress í lok mánað-
Hrat víngerðarberja gæti ver-
ið nýjasta vopnið gegn bakt-
erfum
hafa gert
með
hratið
og kom-
ist að þvf
að það vinnur gegn að
minnsta kosti fjórtán tegund-
um af bakterfum, þar á meðal
ekóli-bakterfum og staffló-
kokkabakterfum. Hratið sem
eftir verður þegar búið er að
kreista safann úr er notað til
framleiðslu á ediki. Nú á með-
al annars að athuga hvort
nota má hratið til varðveislu
matvæla í stað tilbúinna rot-
varnarefna.
Daðispyn
Sæll, Bjöm.
Frændi minn, sem ég hef
ekki hitt í nokkuð
mörgár, sagðimér
um daginn að
hann hefði
greinst með
Tourette fyrir árí
síðan, en hann hefur alltaf
þótt pínu spes innan fjöl-
skyidunnar. Hann sagöi
mér öríítið frá þessu
heilkenni og ég tók
eftir því að sumir
kækimir hans (sem
hann hefur haft í fjöl-
mörg ár) hafa
batnað verulega
og jafnvel horhð.
Hann sagðist hafa
fengið mikla hjálp, eftir hann
var greindur með Tourette, til
að ráöa betur við þessa kæki
en ég kunni einhvem veginn
ekki við að spyrja hann ná-
kvæmlega út í, íhverju hjálpin
fólst. Er hægt að lækna
Tourette og hvernig er það þá
gert?
Margblessður, Daði. i ~
Þegar talað er um meðhöndlun Ofiniií CtðfCTÖ SCffl
Tourette-heilkennis er ekki beint ya,,nct hoftsr i/o/ or nrí
talað um að lækna sjúkdóminn re¥nst *WTUr Vel et 00
heldur frekar að halda einkennum fgyifCZ SkkÍ QÖ bSEÍú
stýra einkennum sínum betur og kSBKfnú hSÍúMf hfStn-
eiga auðveldar með að lifa með
Tourette. Mun algengara er að ein-
kenni Tourette minnki með aldrin-
um heldur en aukist. Helstu kenn-
ingar um orsakir Tourette-heil- q S.ndúfíUnft dfÚQÍ Úf
kennis eru erfðafræðilegar og lífeðl-
islegar og þar af leiðandi hefur lyfja- KcSkjUnUffl.
meðferð helst verið beitt við ein-
kennunum.
reynst best eins og t.d að læra kerf-
Slökun og sjálfsdáleiðsla isbundið að slaka á mismunandi
Ýmiss konar sálfræðilegar með- vöðvum líkamans. Meðgóðriþjálf-
ferðir hafa verið notaðar til að hjálpa un getur slökun orðið mjög gott
einstaklingum með Tourette. Þar tæki fyrir þá sem þjást af Tourette.
má fyrst nefna aðferð sem gengur út Kækir koma nefnilega frekar fram
á að einstaklingur reynir kerfis- við streitu- og kvíðamiklar aðstæð-
bundið að framkvæma sjálfráðar ur og minna í slökun. Þar af leið-
hreyfingar til að draga úr ósjálfráð- andi getur verið gott fyrir einstak-
um hreyfingum (kækjum). Önnur ling með Tourette að geta unnið
aðferð sem reynst hefur vel, er að með streitu og kvíða með kerfis-
reyna ekki að bæla kækina heldur bundinni slökun. Hér hefur einnig
hreinlega reyna að framkvæma þá reynst vel að kenna sjálfsdáleiðslu.
til þess að á endanum dragi úr kækj- Rannsóknir hafa sýnt góðan árang-
unum. ur af því að senda barn afsíðis þeg-
Atferlismeðferð hefur töluvert ar það gefur frá sér ósjálfráð blóts-
verið notuð en þó með mismun- yrði, sem getur verið eitt af ein-
andi árangri. Af aðferðum atferlis- kennum Tourette. Hér er þó mikil-
meðferðarinnar hefur þó slökun vægt að nota aðferðina rétt.
tega reyna að fram-
kvæma þá tít þess að
• í raftækjaversluninni Sjón-
varpsmiðstöðinni er
28" United sjónvarps-
tæki á tilboði á 29.900
kr í stað 39.990 kr.
áður. 32" Philips
breiðtjaldssjónvarps-
tæki kostar nú 94.990 kr. en kost-
aði áður 124.990 kr. og 29“
Grundig sjónvarp með flötum skjá
kostar nú 89.990 kr í stað 99.990
kr.
*
• Á vefsíðunni femin.is fæst hita-
lækkandi krakkaplástur frá Thera-
Patch. Plásturinn er án eiturefna,
lyfja og latex og má nota með öll-
um lyfjum. Plásturinn má nota frá
tveggja ára aldri. Þar fæst einnig
Stopain verkjastillandi úði sem
vinnur tímabundið gegn vöðva-
bólgu, liðagigt, bakverkjum, sina-
skeiðabólgu, tognunum og álíkja
verkum.
• Ruslafötur af ýms-
um stærðum og gerð-
um eru á tilboði í
versluninni Rekstrar-
vörum til septemberloka. Föturn-
ar eru meðal annars með veltiloki,
fótstignar og sérstakar eldvarnar-
fötur.
• íverslunum
Europris fást
skrifstofustólar
á 3.995 kr, 21
gírs reiðhjól á 10.900 kr og
myndaalbúm á 299 kr. stykkið.
Pure Nature svitalyktareyðir kost-
ar 156 kr. Sturtusápa frá sama fýr-
irtæki 279 kr., handsápa með
pumpu 186 kr. og sjampó og hár-
Ekki bæla kæki
Tourette-sÉli