Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1926, Page 37

þessa hefir hann og unnið mikið starf í þágu fje-
lagsins með fyrirlestrum og ræðuhöldum.
Árið 1891 gaf Shaw út The Quintessence of Ibsen-
ism; er hann mjög hrifinn af ritum Ibsens; en varla
mun þó talið, að hann lýsi rjett skoðunum hins
norska skáldjöfurs í bæklingi þessum.
Árið 1892 birtist hið fyrsta af leikritum hans:
»Widowers’ Houses«, og má kalla, að síðan hafi hvert
leikritið rekið annað, enda munu þau nú vera orðin
nær þrjátíu í alt. Nokkuð eru leikrit þessi misjöfn
að gæðum, en þó flest vel rituð og sum prýðilega,
t. d. »Candida« og »Cæsar and Cleopatra«, og öll
eru þau að kalla til orðin til þess að breiða út jafn-
aðarstefnuna. Flest eru leikritin með löngum formál-
um, og er þar margt tekið til athugunar, svo sem
stafsetning, hjónaband, hernaður, trúmál o. fl. o. fl.
Og er hvað eina rætt með hinni mestu fyndni,
mælsku og rökfimi. En ekki eru tök á að geta þessa
nánara hjer.
Að líkindum hefir enginn rithöfundur á -vórum
dögum vakið slíkar deilur sem Shaw, og fer það að
vonum, er hann er andvígur fyrirkomulagi þjóðfje-
lagsins eins og það er nú, stefnum þess og venjum;
lætur hann óspart dynja á þeim háðið og flettir
ofan af meinsemdum þjóðfjelagsins með -frábærri
rökíimi og mælsku, en all-víða skín glettnin í gegn
og dregur það úr beiskjunni.
í skoðunum sinum á þjóðfjelagsmálum er Shaw,
eins og áður er sagt, jafnaðarmaður, og fylgir þar
fast kenningum S. Webbs, en þær ganga í þá átt að
afnema »auðvaldið« smám saman og láta i staðinn
koma sameign; skal alt þetta ganga fram með lög-
legum hætti og eftir kenningum Fabiana. En þótt
Shaw hafi nú starfað í þágu jafnaðarstefnunnar í
nærfelt 40 ár, trúir hann þó ekki meira en svo, að
sú stefna muni nokkurn tíma verða ráðandi í heim-
inum, meðal annars fyrir þá sök, að áður svo langt
(33) 3