Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1981, Blaðsíða 85

| mál (síldar) = 150 lítrar. Málið er oft talið taka 135 kg af síld.
J tunna (síldar) = 120 1. Tunnan er oft talin taka um 100 kg af síld.
[ nimþumlungur (cubic inch, Br. og U.S.) = 16,4 cm3.
rúmfet (Br. og U.S.) = 28,3 dm3.
1 nimlest (brúttórúmlest) = 100 rúmfet = 2,83 m3. Við útreikninga
á rúmtaki skipa í rúmlestum eru viss rými undanskilin.
: 8allon (U.S.) = 231 rúmþumlungar = 3,79 dm3 (lítrar).
[ gallon (Br.) = 277,42 rúmþumlungar = 4,55 dm3 (lítrar).
quart (U.S.) = i gallon (U.S.) = 0,946 dm3 (lítrar).
quart (Br.) = u gall0n (Br.) = 1,14 dm3 (lítrar).
Pint (U.S.) = i quart (U.S.) = 0,473 dm3 (lítrar).
Pmt (Br.) = i quart (Br.) = 0,568 dm3 (lítrar).
[ vökvaúnsa (fl oz, U.S.) = pint (U.S.) = 29,6 cm3 (ml).
[ vökvaúnsa (11 oz, Br.) = pint (Br.) = 28,4 cm3 (ml).
mólrúmmál lofttegundar við staðalaðstæður = 22,42 dm3.
Massi.
1 kílógramm (kg) = massi tiltekins sívalnings (úr platínu-iridín blöndu),
sem geymdur er í Sévres í Frakklandi. í gildi síðan 1889.
pund (ísl.) = um \ kg.
J Pund (lb, Br. og U.S.) = 0,45359237 kg.
[ mörk = um \ kg.
tonn (metrakerfistonn) = 1000 kg.
1 tonn (U.S., „short ton“) = 2000 lb = 907 kg.
j tonn (Br., „long ton“) = 2240 lb = 1016 kg.
' smálest = 1 tonn = um 1000 kg. Þegar talað er um smálestir í sam-
bandi við stærð skipa, er venjulega átt við rúmlestir.
' hundredweight (cwt) = 112 lb = 50,8 kg.
1 stone (Br.) = 14 lb = 6,35 kg.
J ánsa (oz, Br. og U.S.) = lb = 28,35 g.
1 karat (í gimsteinum, alþjóðlegt) = 0,2 g. Um gullmálm er orðið hins
vegar notað til að lýsa hreinleika blöndunnar: 24 karata gull-
málmur er hreint gull.
Kyrrstöðumassi róteindar (prótónu) = 1,67-10'27 kg.
Kyrrstöðumassi nifteindar (nevtrónu) = 1,67 ■ 10 "27 kg.
Kyrrstöðumassi rafeindar = 9,11 10-31 kg.
Tími.
1 sekúnda (atómsekúnda) = 9192631770 sveiflutímar tiltekinnar
raföldu frá loftkenndu sesíni 133, sem er ein samsæta frumefnisins
sesíns. Grundvallareining tímans í hinu alþjóðlega einingakerfi
siðan 1967.
' almanakssekúnda = 1/31556 925,974 7 hluti úr lengd hvarfársins,
eins og það var árið 1900. Grundvallareining tímans x stjörnufræði
síðan 1952. Atómsekúndan var skilgreind þannig, að hún yrði sem
næst almanakssekúndunni að lengd.
(83)