Bræðrabandið - 01.04.1979, Blaðsíða 9

Eggjahvítuauðugur matur - sem
táknar yfirleitt fituríkan mat úr kjöti,
mjólk og eggjum - eykur hraða þroskunar
samkvæmt dýratilraunum. Dýr sem þrosk-
ast fljótt deyja fyrr. Eggjahvíturíkur
matur kann einnig að dempa ónæmiskerfið.
Fituríkur matur kann að auka fram-
leiðslu gallsýra og loftfælinna bakteria
og stuðla þannig á hormónajafnvægi og
það gæti haft áhrif á hormón-háð æxli
eins og brjóstakrabbamein. Skortur á
trefjaefnum kann að valda því að krabba-
meinsvaldandi efni eða forstig þeirra
haldist lengur í þörmunum og leiði til
aukins ristilskrabbameins.
sýnt hefur verið fram á að efni í
mat svo sem benzopyren (1 kg af kola-
grilluðu kjöti inniheldur jafnmikið og
reykur úr 600 sígarett\im) og methyl-
cholanthrene (finnst í fitu kjöts sem
hitað hefur verið mjög mikið) valda
krabbameini í dýrum. Nitröt og nitrit,
sem bætt er út í kjöt, geta myndað
nitrosamin sem eru mjög virkir krabba-
meinsvaldar. í munnvatni manna eru þó
nitrit svo að vísindamenn eru í óvissu
hvað þetta snertir. Ríkisstjórnin hef-
ur samt sem áður takmarkað notkun þess-
ara efna í kjöti þó að nokkuð verði að
nota til að forðast botulismus. Gæta
þarf vel að bætiefnum í matvælum enda
gerir ríkisstjórnin það. Bætiefni í
mat hafa valdið lifraæxlum á dýrum.
Krabbamein upprunnið í lifur er sjald-
gæft í Bandaríkjunum. Jafnvel þótt
rannsaka ætti vandlega núverandi þekk-
ingu um bætiefni í mat ætti ekki að
magna upp vandamálið langt fram yfir
þá þekkingu sem er til staðar. Það er
athyglisvert að txðni krabbameins er
miklu hærri í Danmörku en í Banda-
ríkjunum þótt Danir leyfi sama sem
ekkert af bætiefnum í mat. Verstu
bætiefnin eru of mikið af hitaeiningum
og of mikið af dýrafitu. Krabbameins-
veirur finnast í æxlum í dýrum. Það
hefur komið í ljós að þessar veirur
berast frá einu dýri til annars sömu
tegundar. Nýlega hefur komið í ljós
að þær geta einnig borist til annarra
tegunda. Hvítblæðisvef úr manni var
sprautað í lítil dýr. Það olli ekki
hvítblæði en mörgum öðrum tegundum
krabbameins svo sem krabbameini í
brjósti og lungum.
Árið 1974 var sýnt fram á að
chimpansar dóu úr hvítblæði á fvrsta
ári ef þeim var gefin mjólk úr kúm með
hvitblæði frá fæðingu. Vegna upplýs-
inga af þessu tagi væri skynsamleqt að
fylgja ráðleggingum bandarxsku öldunga-
deildarþingnefndarinnar um að nota
minna af kjöti. Einnig er skynsamlegt
að drekka ekki ógerilsneydda mjólk eða
borða egg, sem ekki hafa verið soðin
rækilega, vegna veiranna sem kunna að
finnast í þessum matvælum.
Uppgötvun sjúkdóma á frumstigi:
Stundum er hægt að fjarlægja
krabbamein ef það er uppgötvað snemma.
Því er ráðlagt að konur rannsaki brjóst
sín mánaðarlega til að athuga hvort ber
sé í þeim og fari í legskoðun árlega.
Karla og konur yfir fertugt ætti að
rannsaka árlega m.t.t. blóðs í hægðum.
Þeir sem halda áfram að reykja, þrátt
fyrir staðreyndir um skaðsemi reykinga,
ættu að fara í röntgenmynd á hálfs árs
fresti.
Munið að þessi atriði sem þegar
eru þekkt gætu minnkað líkur ykkar á
því að fá krabbamein um 80Við ættum
að hætta að reykja, borða hollan mat
(það þýðir meira af grófu kornmenti og
minna af kjöti, nýmjólk, eggjarauðum,
smjöri, rjóma og osti) og halda okkur
grönnum. Einnig ætti að fara árlega
í legskoðun, rannsaka hægðir árlega
fyrir blóði og þreifa brjóstin mánað-
arlega. Þið gætuð bjargað lífi ykkar
með því að fara eftir þessum einföldu
ráðleggingum.
Heimildaskrá fyrir myndir og töflur:
Tafla I: E.C.Hammond,"Smoking in Rela-
tion to the Death Rates of
One Million Men and Women",
National Cancer Institute
Monograph, vol.19:127-204,1966.
Mynd 1: E.C.Wynder, "The Dietary
Environment and Cancer",
Journal of the American
Dietetic Association 71:385-
392,1977
Mynd 2: Sama blað.
Mynd 3: K.K.Carrol, "Dietary Factors
in Hormone-dependent Cancers,"
in M.Winick,Nutrition and
Cancer (Joh, Wiley & Sons,1977),
bls.25-40.
Tafla III:Sama blað.
15 4
9