Freyr - 01.10.1973, Page 6

KATRÍN HELGADÓTTIR:
Heimitisiræðsla og húsmæðraskólar
Ritstjóri Freys hefur mælzt til þess við mig,
að ég ræði hér lítið. eitt um heimilisfræðsl-
una og húsmæðraskólana. Ég mun því reyna
að gera því einhver skil.
Hugur minn hvarflar þá fyrst að upphafi
gömlu heimilanna. Er ég ber þau saman við
nútíma heimilin, verður fyrst á vegi mínum
að vega og meta þessar tvær ólíku sam-
stæður. Ég hlýt þ'á strax að undrast yfir
kostum gömlu heimilanna og dugnaði. Þegar
ég virði fyrir mér nútím'a konuna, sem
vinnur utan heimilisins, og ber hana saman
við stöllu hennar frá fyrri tímum, verður
hlutur húsmóð.urinnar á gömlu bænda-
heimilunum miklu meiri og ágætari. En
hvers vegna held ég þessu fram?
❖ ❖ ❖
Það munu margir segja, að enginn óski
eftir gamla tímanum aftur, tíma kulda og
klæðaleysis, matar- og menntunarskorts.
Bóndakonan þurfti að kunna að breyta
mjólk í mat og ull í fat. Með öðrum orð-
um: hún var framleiðandi á sínu eigin
heimili. Allir heimilismenn, bæði ungir og
gamlir, urðu varir við návist hennar allan
daginn. En nútíma konan hverfur af heim-
ilinu og vinnur að framleiðslustörfum utan
þess. Enginn er heima í hennar stað. Hún
kemur þreytt heim á kvöldin og ætti þá
með réttu að geta tekið sér hvíld. En
hrædd er ég um, að svo sé ekki, því að
mörg verkefni bíða hennar á heimilinu.
Það er illt tveim herrum að þjóna.
Það er mikið talað um, að koma þjóð-
félaginu þannig fyrir, að hver einstakling-
ur fái að njóta sín sem bezt. Að finna ein-
hver úrræði til að bæta mannlífið, gera
432
það margbreytilegra og eftirsóknarverð-
ara. í þessu sambandi er menntun einstakl-
ingsins oft nefnd. Vonandi tekst þetta og
að við fáum góðan byr inn 1 óskalandið.
Því verður ekki á móti mælt, að þáttur
heimilanna er lítill og vesæll. Samt þykjast
allir vilja eiga heimili, en hvað stoðar það,
þegar byggingin hallast, vegna þess að
skekkja er í útreikningnum?
Nú stendur yfir endurskoðun húsmæðra-
skólanna í landinu, og tel ég það tímabært.
Heiti húsmæðraskólanna verður að sjálf-
sögðu breytt. Við því er ekkert að segja,
ef markmið skólanna fer í rétta átt. Skól-
arnir eiga að hlú að heimilisstofnun unga
fólksins. Oft hefur verið þörf, en nú er
nauðsyn, vegna unglinga-hjónabanda, þar
sem báðir aðilar eru innan við tvítugt,
þekkingar- og reynslulítið fólk.
Húsmæðraskólarnir hafa verið góðir og
athyglisverðir verklegir skólar. Eg tel þá
alla tíð hafa verið ábyrga í þjóðfélaginu,
en þeir hafa verið réttindalausir, og nú-
tíma þjóðfélag sættir sig ekki við það. Hér
þarf því að breyta til. Ekki veit ég hver
niðurstaða endurskoðunarinnar verður, en
vonandi koma þar fram góð sjónarmið,
bæði bætandi og víðsýn. Nú er valfrelsi
mjög hampað í skólum og eigi húsmæðra-
skólarnir að halda velli, verða þeir að taka
það upp. Ég veit að þetta verður ekki auð-
velt í framkvæmd, því hætt er við að nem-
endur muni hafna „verkunum“ en það bók-
lega eða fræðilega verði ofaná. Þá eru hús-
mæðraskólarnir komnir langt frá upphafi
sínu. Það hefur verið styrkur skólanna, að
bóklega og verklega námið hefur haldizt
í hendur, og tel ég það hafa verið mjög
F R E Y R