Freyr - 01.10.1973, Side 12

Og nú skal strjúka hrygnuna.
kynþroska hrygnu sem minnst þannig að
höfuðið hangi niður. Rétt er að geta þess,
að það á heldur ekki að halda hrygnu
þannig að sporðurinn sé niður og höfuðið
upp, því þá er hætta á því að hrognin
streymi úr gotraufinni á jörðina, sem er
mikil sóun. Gæta skal þess að beita ekki of
miklum kröftum við kreistingu. Of mikill
þrýstingur getur blóðgað eggjastokkinn og
gert hrognin ófrjó. Ef hrygna gefur ekki
nema hluta af þeim hrognum, sem í henni
eru, skal geyma hana, unz næsta kreisting
fer fram.
Aldrei skyldi reynt að strjúka hvert
einasta hrogn úr hrygnu. Ástæðan fyrir
þessu er augljós þeim, sem einhvern tíma
hafa kreist, því það er einmitt mest hætta
á að brjóta egghýðið á síðustu hundrað
hrognunum, sem oft eru vanþroska.
Viðloð.un hrogna
Nýkreist laxa- og silungahrogn hafa til-
hneigingu til að loða saman í vatni. Þannig
eru þau unz vatnshörðnun er lokið. Þessi
viðloðunartilhneiging orsakast af því, að
vatnið er að síast inn í hrognið gegnum
smáholur á hrognhýðinu. Þetta veldur sogi
í holunum, svo að hlutir, sem snerta hrogn-
ið loða við það. Þegar vatnshörðnun er
lokið, er komið jafnvægi milli vatnsins
fyrir innan og utan egghýðið og þar af
leiðandi enginn sogkraftur til staðar, svo
hrognin eru ekki lengur viðloðunargjörn.
Þurra frjóvgunaraðferðin
Algengasta frjóvgunaraðferðin er þurra
aðferðin, þótt enn séu allmargir, sem halda
sig við vatnsaðferðina. Þurra aðferðin felst
í því, að hrognum og svilum er blandað
saman í fat, án þess að nokkuð vatn sé í
því. Álitið er, að eggmunninn haldist leng-
ur opinn með þessari aðferð og frjóvgun
verði betri. Svilin lifa aðeins stuttan tíma
í vatni og ljóst er að þegar hrognum og
svilum hefur verið vandlega blandað sam-
an, áður en vatninu er hellt á, eiga svilin
auðveldara með að ná til hrognanna. Með
þurru aðferðinni er einnig hægt að blanda
saman hrognum úr mörgum hrygnum,
áður en frjóvgað er, en það er illgerandi
með blautu aðferðinni.
Frjóvgun
Eggmunninn er sá staður á hrogninu, sem
sæðisfruma getur komizt inn í það til
frjóvgunar. Aðeins ein sæðisfruma kemst
inn, síðan lokast eggmunninn. Ef hrognið
nær ekki að frjóvgast lokast eggmunninn
smám saman í vatninu um leið og vatns-
hörðnun á sér stað. Venjulega eru hrognin
fyrst kreist í fatið; síðan er svilunum
dreift yfir hrognin og hrært gætilega í á
eftir með hendinni eða fuglsfjöður. Venju-
lega eru notaðir tveir hængar, og er þá sá
seinni til vara, ef sá fyrri skyldi vera ó-
frjór. Ef hrært er í, áður en svilum úr
seinni hængnum er bætt í, má búast við
að öll hrognin frjóvgist með svilum úr
fyrri hængnum í 99% tilfellum.
438
F R E Y R