Freyr - 01.05.1979, Page 8

þessi grein skrifuð, en einnig skal bent á
Flóru íslands, íslenskar jurtir,' Handbók
bænda og fleiri rit, þar sem finna má iýsingu
á grösunum. Mismunandi stofnar verða vart
greindir sundur af útlitinu einu, jafnvel ekki
af sérfræðingum, og er eina tiltæka ráðið að
fá það upp gefið hjá fræseljanda, af hvaða
stofni fræið er.
VALLARFOXGRAS.
Uppruni.
Vallarfoxgras (Phleum pratense) vex villt um
mikinn hluta Evrópu frá Miðjarðarhafi allt
norður að 70. breiddarbaug. Frá Evrópu
barst það til Norður-Ameríku, og þar er talið,
að ræktun þess hafi byrjað.
Þar kom fyrsti ræktaði vallarfoxgras-
stofninn fram á 18. öld. Hér á landi vex vall-
arfoxgras nú villt, en hefur verið flutt inn á
seinni tímum. Það erein algengastatúnjurtin
hér á landi.
Lýsing.
Vallarfoxgras er hávaxið (70—100 sm), en
fremur gisvaxið. Eftir að axpunturinn er
kominn í Ijós, er vallarfoxgras nokkuð auð-
þekkt. Helst væri hætta á að rugla því saman
við háliðagras, sem einnig er hávaxið. Ax-
punturinn á vallarfoxgrasinu er sívalur og
allur nokkuð jafngildur og snarpur viðkomu
vegna stuttra brodda. Á háliðagrasi er hann
hins vegar mjóstur í efri endann og mjúkur
viðkomu.
Blómlausar vallarfoxgrasplöntur er erfitt
að greina frá háliðagrasi og língresi, en þó
má styðjast við það einkenni, að blöð vallar-
foxgrassins snúa dálítið upp á sig, en það
gera blöð háliðagrass og língresis ekki.
Vaxtarskilyrði.
Vallarfoxgras þrífst bestí frjósömum.eilítið
rökum moldarjarðvegi. Á framræstum mýr-
um og grýttum, rökum skriðujarðvegi getur
það einnig gefið góða uppskeru.
Vallarfoxgras
Vallarfoxgras endist yfirleitt nokkur ár í
túnum hér á landi, og í frjóum jarðvegi í góð-
viðrissveitum getur það enst í áratugi. Vall-
arfoxgrasið ertalið þola beit illa, og mikil beit
flýtir fyrir dauða þess úr túnum. Vallarfox-
gras er dæmigert sláttugras.
Stofnar.
Allmargir stofnar eru til af vallarfoxgrasi. T.d.
eru 88 vallarfoxgrasstofnar á skrá OECD yfir
stofna af nytjajurtum árið 1977, og af þeim
hefur um það bil einn tugur verið reyndur hér
á landi. Það eru þó aðeins 2 stofnar, sem
reynst hafa reglulega vel hér. Það er norður-
norski stofninn Engmo, og íslenski stofninn
Korpa.
Uppskera.
Góðir stofnar af vallarfoxgrasi hafa jafnan
reynst einhver uppskerumestu grösin í sam-
anburðartilraunum hér á landi. Á til-
raunastöðvunum er algengt að fá 70—100
hkg/ha af Engmo og Korpu.
Lostætni vallarfoxgrass er mikil og eru
skepnur mjög sólgnar í það, bæði á beit og
sem hey. Vel verkað hey af vallarfoxgrasi,
272
FREYR