Freyr - 01.05.1979, Page 11

einnig vel við sig í þurrum sandjarðvegi, en
best þrífst hann í móajarðvegi eða lítið eitt
leirkenndum moldarjarðvegi.
Túnvingull sá, sem sáð er til í túnum hér á
landi, virðist oft hverfa að nokkrum árum
liðnum, en innlendir stofnar koma í staðinn
og þeir endast í túninu úr því. Túnvingull
þolir beit og tíðan slátt vel.
Notkun.
Túnvingull eryfirleitt notaður í blöndur, þeg-
ar honum er sáð í tún, en einn sér til upp-
græðslu örfoka lands. í grasfræblöndum er
honum ætlað sama hlutverk og vallar-
sveifgrasi, þ.e. að tryggja endurvöxt eftir
slátt og fylla í eyður, sem koma í grassvörð-
inn.
Stofnar.
Eins og að framan greinir endast stofnar af
erlendum túnvingli heldur stutt í túnum hér,
en fræ af innlendum stofnum hefur ekki enn
komið á markað. Annars vantar ekki fjölda
stofna af túnvingli í heiminum og 90 þeirra
eru á skrá OECD. Þeir stofnar, sem hér hafa
verið reyndir, hafa margir reynst svipaðir, en
enginn einn skarað fram úr öðrum. Dönsku
stofnarnir Dasas, Echo Dehnfeldt og Rubina
Roskilde hafa verið notaðir hér undanfarin
ár. Ásl. sumri var reyndur hér norski stofninn
Leik, og virðist hann ætla að slá v'ð öðrum
túnvingulsstofnum, sem hér hafa verið
reyndir.
Uppskera.
Túnvingull getur gefið mikla, næringar- og
steinefnaríka uppskeru. Túnvingulshey þarf
mikinn þurrk. Túnvingul þarf að slá um skrið,
sem oft er síðast í júní eða fyrst í júlí, því að
næringargildi hans fellur fljótt eftir skrið.
Endurvöxtur er dágóður.
Túnvingull virðist ekki bragðgóður, a.m.k.
sneiða skepnur frekar hjá honum við beit, ef
þær eiga kost á öðrum túngrösum.
HÁLIÐAGRAS.
Uppruni.
Háliðagras (Alopecurus pratensis) ér upp-
runnið í tempraða beltinu norðanverðu, í
Evrópu og Asíu. Það hefur verið notað í vot-
lend tún í norðanverðri Evrópu síðan um
miðja 18. öld. í Ameríku er háliðagras einkum
ræktað í Alaska, Kanada og Norðvestur-
ríkjum Bandaríkjanna. Hér á landi vex há-
liðagras nú villt, en er talið hafa verið flutt
hingað á síðari tímum til ræktunar.
Lýsing.
Háliðagrasi svipar nokkuð til vallarfoxgrass í
útliti. Það er hávaxið (70—100 sm) axpunt-
gras. Axpunturinn er sívalur, alllangur og
mjúkur^ðkomu. Oft bregður á hann silki-
gljáa. Blöð háliðagrassins eru lík blöðum
vallarfoxgrass, en þau snúa ekki upp á sig.
Oft sest ryðsvevppur á blöð háliðagrass á
vorin, og má þá nota hann til að þekkja hálið-
agras frá vallarfoxgrasi og língresi.
Vaxtarskilyrði.
Háliðagras kann best við sig í rökum, frjó-
sömum jarðvegi, í köldu og röku loftslagi.
Þurrka þolir það illa.
FREYR
275