Freyr - 15.04.1990, Qupperneq 18

Grœnfóðurnœpur úr tilraun á Korpu, Civasto til vinstri, 0tofte til hægri.
(Ljósm. Árni Bragason.)
hverju því verður best af og rífur í
sig trénaða sumarrepju með
næpukálinu og síðan næpunni.
Sverri í Ási hefur hins vegar
þann hátt á að sá fóðurnæpu með
vetrarrepju og ganga þá kýrnar
fyrst að repjunni og kálinu á næp-
unum en taka næpurnar sjálfar síð-
ast. Hann sáir um 1,0 kg af næpu
og 4,5 kg af vetrarrepju á hektara
en leggur áherslu á að bera vel á til
að nýta sem best getu fóðurkálsins
og næpunnar til sprettu. Hins veg-
ar er þess líka að gæta að næpurnar
geta orðið óþægilegar stórar til
beitar fyrir kýr. Ef þær verða mjög
stórar gerist það að þær losna úr
jörðu, e.t.v. hálfnagaðar, og eftir
það ráða kýrnar ekki við þær. Kýr
ganga að næpunum með því að bíta
í þær, sauðafé raspar þær hins veg-
ar upp með tönnunum.
Grænfóðurnæpa þarf mikinn
áburð. Á frumunnið land þarf um
20 poka af Græði 5 á hektara, auk
um 15 kg af bóráburði. Pegar góð
rækt er komin í landið. má minnka
skammtinn niður í 15 poka á ha og
jafnvel skipta yfir í áburð með
minna hlutfall af fosfór og kalí, t.d.
Græði 3, (20-14-14).
Vaxtartími grænfóðurnæpu er
talinn um 110-130 dagar. t>ó veit ég
til að næpuræktin hafi tekist vel þó
að sáning hafi dregist fram undir
10. júní. Sé haustveðrátta góð
kemurþaðnæpunnihinsveg ein-
göngu til góða og hún bætir við sig
meðan hún er ekki nýtt. M.ö.o. þá
trénar hún ekki eins og sumar aðr-
ar grænfóðurtegundir ef þær
standa of lengi.
Grænfóðurnæpa er góð til inni-
fóðrunar. Hún geymist vel fram á
vetur og ést vel þegar gripirnir einu
sinni eru komnir á bragðið.
Vandamál í því sambandi er ein-
göngu það að enn hefur ekki fund-
ist önnur leið við að uppskera
dreifsáða næpu en að handtína
hana upp í vagn. Það er vinnufrek-
ari og erfiðari aðferð en svo að
menn gefi sig að því verki nema við
sérstakar aðstæður, þ.e. ef vel
mennt er á bæjum.
Bændur gera fræpantanir sínar
að jafnaði á haustin ásamt með
áburðarpöntun. Sumir bændur
gæta þess að vera forsjálir og eiga
alltaf fræ af fóðurkáli, grænfóður-
næpu og fleiri grænfóðurtegundum
eitt ár fram í tímann. Slíkt hefur
komið sér vel þegar aðdráttum
hefur seinkað á vorin eða verkföll
hafa sett strik í reikninginn.
Söluaðilar fræs af grænfóður-
næpu eru kaupfélögin, annars veg-
ar, og Mjólkurfélag Reykjavíkur,
hins vegar.
Hvað kostarfóðureiningin af
grænfóðurnæpu?
Það sem fyrst og síðast réttlætir
ræktun grænfóðurnæpu er að hver
fóðureining af henni sé ódýrari en í
öðru fóðri og að bóndinn hafi þörf
fyrir grænfóður til haustbeitar.
Lausleg áætlun um kostnað við
ræktun grænfóðurnæpu á ha vorið
1990 er eftirfarandi:
Endurvinnsla lands kr. 15.000,-
Áburður......... „ 25.000,-
Fræ................ „ 900,-
Vinna við sáningu
og áburðardreifingu „ 4.000,-
Alls kr. 44.900.
Uppskera af grænfóðurnæpu
þar sem ræktun tekst vel er um
6000 FE á ha, og kostar þá fóður-
eining um kr. 7,50.
Nokkrar greinar um grænfóðurnæp-
ur og grænfóðurrækt
Eymundur Magnússon. Fóðurnæpur
súrsaðar í voheyi. Freyr 1985, 9. tbl., bls
356.
Matthías Eggertsson. Næpa til vetrar-
fóðrunar. Freyr 1977, 10. tbl., bls 353-
354.
Matthías Eggertsson. Fóðurnæpur.
Handbók bænda 1979, bls. 135-137.
Ottar Geirsson. Mistök í grænfóður-
rækt. Freyr 1979, 2. tbl., bls. 37-40.
Ríkharð Brynjólfsson. Grænfóður.
Freyr 1985, 9. tbl., bls. 345-347.

Aldrei stóð í hvísli
Meðal fjölmargra heillaóska og
kveðja sem Gísli Pálsson bónd á
Hofi í Vatnsdal fékk á sjötugsaf-
mæli sínu í mars sl. var þessi staka
frá Þórarni Lárussyni á Skriðu-
klaustri.
Oft nam gefa ástungur
aldrei stóð í hvísli.
Sjötugur en síungur,
sigurvísi Gísli.
314 FREYR
8. APRÍL 1990