Sameiningin - 01.07.1910, Blaðsíða 9

137
Kaupmannahöfn, þar sem þeir voru að mótast til liinna
œðri eða feitari embætta á ættjörðinni. Aldrei liafði
námsskeið það reynzt þjóðlífi íslenzku heilsusamlegt að
því er snertir trú og siðferði, öllu heldr hið gagn-
stœða. En einmitt um það leyti, sem kirkjufélagið ís-
lenzka vai’ð hér til, þyrrndi yfir Hafnarbrœðrna íslenzku
í þessum efnum. Islendingarnir fremst í þeim hópi
urðu hugfangnir í boðskap liins bráðgáfaða danska
Gryðings, sem svo stórkostlega mikið hefir til sín látið
taka í bókmenntum, en gjörði sig jafnframt brátt kunn-
an að megnri óbeit á kristindóminum;*) og sami van-
trúarandi náði sér eðlilega niðri hjá öllum þorra hinna
ungu Islendinga í þeirri átt, Síðan hefir menntalíf Is-
iands, þá er á það í lieild þess er litið, alltaf verið að
afkristnast. Menning þjóðarinnar fór fram sýnilega og
áþreifanlega; en vantrúnni eða óhug manna á kristin-
dóminum fór enn meir fram, þrátt fyrir ýmsan gleðileg-
an vott um hið gagnstoeða. - Við hinn kuldalega anda tiJ
kristindómsins hinum megin við hafið studdist vantrúin
í vestrbvggðum fólks vors eðlilega. En kalinn til krist-
innar trúar hjá menntamönnum Islands læsti sig og inn
í kirkjuna þar; mótstöðuaflið gegn þeim anda varð veik-
ara hjá klerklýðnum; þeir, sem samkvæmt stöðu sinni
hefði helzt átt að vitna opinberlega gegn tíðarandanum,
vildu vera taldir „frjálslyndir“ og óku svo seglum eftir
vindi. Kirkjufélag vort fékk því og svo sem við mátti
búast andstœðinga og óvini einnig í þeim hópi, þótt það
hinsvegar eignaðist þar stöku vini.
Ekki var langt þess að bíða, að Únítara-missíónin
magnaðist að stórum mun hér meðal Vestr-lslendinga.
Einn af kennimönnum vorum liallaði sér í þá átt og hvarf
frá oss. Frumbyggð landnámsins íslenzka hér féll þá að
langmestu leyti frá. Sást um leið sorglega skýrt, hve
skielfilega mikill var trúarveikleikinn vor megin — og
*) Um Georg Brandes er svo aS oröi kveSiS, a?S hann hafi naum-
ast opnaíS munninn án þess að gjöra kristindóminum árás. — A. F.
Fjellbu í bréfi hans einu frá Norvegi til „Lutheraneren“ (málgagns
SameinuSu kirkjunnar), prentuSu þar 22. Júní—rétt eftir aS pré-
dikan þessi var flutt.