Skólablaðið - 01.04.1966, Blaðsíða 46

- 194 -
B9LTIMG
GÖTUR borgarinnar voru auÖar.
Andlegir og veraldlegir flækingar biðu
í þögn eftir heropi frelsisins, drunum
frá fangelsismúrunum. Þessar drunur
mundu tákna að ríki auðsins hafi gert
skyldu sína við uppreisnargjarnan for-
ingja alþýðunnar.
Hugsjóna- og listamenn biðu 1 þolin-
mæði eftir lausn smælingjanna undan
klafa auðsins og hugðust koma á jafn-
róttinu langþráða.
Ævintýramenn og tækifærissinnar biðu
vongóðir eftir nýrri spennu, nýjum ævin-
týrum að segja frá. Allt varð að hafa
sinn gang.
f sórhverri byltingu er einhver innsti
kjarni, eitthvað, sem stjórnar.
Salurinn gat varla tekið fleiri menn.
Öll borð, allir stólar, gluggakistur,
kassar og gólfið, allt var þóttsetið fólki,
kúguðum múg, sem fannst það hafa sama
rótt og hitt fólkið. Það hafði farið að
heiman um kvöldið með búrhnífinn undir
beltinu til að bylta hinni óróttlátu stjórn
auðmanna, eða falla að öðrum kosti.
Það sat hljótt og beið eftir fyrirmælum,
þvú á þessum nýjustu og verstu tímum
varð allt að vera skipulagt.
Undirforinginn, hægri hönd þess dauða-
dæmda, sat þungt hugsi yfir bjórglasinu.
Þannig hafði hann setið allt kvöldið og
horft á froðuna, eins og hún hefði eitt-
hvað breytzt frá því* síðast. Óþreyju-
fullir byltingasinnar gutu til hans horn-
auga i von um að eitthvað færi að bóla
á byltingarræðunni. Langkúgað almúga-
fólkið lét huga sinn flytja samúðarkveðj-
ur til deyjandi foringjans og syrgði að
geta ekki dustað köngulóna af skó þessa
púslarvottar frelsisins, þar sem hann lá
einhvers staðar, lokaður djúpt í dýflissu
auðsins.
Horaður og útslitinn mannræfill var
að opna gluggann þegar fyrsta drun-
an kvað við. Óróagustur færðist,
eins og bárur á lognvatn, yfir
mannfjöldann.
Einhver sagði : "Þá er sú von-
in úti. "
Annar sagði : "Þeir hafa drep-
ið hann. "
Kona 1 hópnum : "Guð veri sálu hans
náðugur."
Enn einn maður: "Helvítis böðlarnir,
óg gæti. ..."
Undirforinginn reis hægt á fætur.
Allt varð hljótt.
"Kæru fólagar, foringi okkar er fall-
inn, og hér stend óg. Hinir hræddu
auðmenn þessa lands hafa myrt hinn ást-
sæla foringja okkar, og hans vegna bið
ég ykkur að bífea andartak. Þegar eg
kom hingað inn fann óg að bylting var í
nánd, og óg ætlaði að leiða ykkur til
sigurs gegn kúgurum okkar og koma á
réttlæti, svo að allir gætu verið ánægðir.
Og óg hugsaði, og hugsun mín beindist
ósjálfrátt að spurningunni : hvernig ber
að refsa glæpamönnum? Hafa auðkýfing-
arnir minni rétt til að lifa en við hinir?
Hugur minn gaf játandi svar, og eg
spurði áfram: og af hverju? Er það
vegna þess að þeir hafa haft það svo
gott, að þeir eigi skilið að deyja? Er
það vegna þess, að þeir hafa kúgað okk-
ur hin, og kúgum við ekki hvert annað.
Kæru fólagar, enginn okkar er fær um
að stjórna eftir byltinguna, og þó svo
réttlátur maður fyndist, þá er enginn
okkar hinna fær um að hlýða honum.
Bylting er nauðsynleg, það veit óg, en
sú eina bylting, sem rótt er og heiðar-
leg kemur innan frá. En er þá hægt að
breyta manninum svo mikið ? Það veit
enginn, en okkur ber öllum skylda til að
reyna, þótt vegur vor sé bugðóttur, og
við sjáum ekki nema fram á næstu
beygju, megum við ekki snúa við. Hvar
er vítið, sem varast ber? Við vitum
öll, og köllum það ruddaskap, að það er
dýrslegt að slást um matinn, en erum
við ekki einmitt að slást um eins konar
mat, þegar við setjum á stað byltingu,
eða að minnsta kosti verður útkoman sú