Litli Bergþór - 01.12.2008, Page 19

Sjerfindist ánœgjulegt efhœgtyrði að laga og prýða
blettinn. “
Ingigerður á Vatnsleysu var henni sammála „og
vonaði að þetta væri vilji allra fjelagsmanna.“
Þórður í Hrauntúni „ Taldi þetta góða hugmynd að
vilja hlynna að blettinum og leggja rœkt við hann.
Myndi hann verða því kærari fjelögunum, sem betur
vœri að honum hlúð. “
Formaður „ Taldi víst, að allir væru þessu
samþykkir, þvíþað hefði alltafverið tilgangurinn að
reyna að hlynna sem mest og best, að þessum
skógrœktarbletti. Enda dálítið að því gert, grisjaður
og settar niður plöntur, og nokkrar plöntur fluttar
heim á bœi. En varasamt gæti verið að samþykkja
margt og mikið, hœtt við að efndirnar yrðu gætu ekki
orðið eiiis. En vœru allir einhuga með þetta þá væri
mikils um það vert, að koma saman í hverjum þeim
tilgangi, sem miðaði fjelaginu til góðs, og þetta væri
eittafþví.“ Að tillögu formanns var samþykkt, að
vinna í blettinum á sunnudegi í vor eða sumar.
Samkoma er á Vatnsleysu 17. júní 1920. Þar
hafði verið byrjað með messu, síðan er bókað: „Eptir
það gengu allir suður í skógrœktarblett fjelagsins,
unnu þar dálítið og löguðu til.
Þá hjelt Þorsteinn Sigurðsson rœðu. Sagðifrá
jpóðhátíðardegi Norðmanna sem væri 17. maí, gerði
ýmsan samanburð á þessum tveimur dögum þjóð-
anna. Oskaði að 17. júní yrði framvegis hátíðis og
frídagur um land allt.
Eptir það var aftur gengið heim að Vatnsleysu,
sungið all lengi og lesið upp.
Eór svo hver heim til sín að kvöldi góðs dag. “
Kartöflurækt
Matjurtagarður hafði verið búinn til á Reykjavöllum á
vegum Ungmennafélagsins fyrstu starfsárum þess og
farið að rækta þar kartöflur til sölu. Hann er oft nefnd-
ur matjurtagarður eða kálgarður í bókum félagsins, en
ekkert kemur fram um að þar hafi verið ræktað annað
en kartöflur. Allt starf við hann er sjálboðavinna, gerð
hans, áburður í hann, niðursetning, upptaka og viðhald.
I fundargerð frá 9. september 1917 er greint frá því að
formaður hafi minnst á kálgarðinn. Um það er bókað:
„ Ak\’eða á þessum fundi hvenær taka skyldi upp úr
garðinum. Búið að panta nokkuð af kartöflum.
Girðinguna þyrfti að endurbœta og stœkka garðinn.
Garðurinn er annar besti tekjustofii fjelagsins. Þetta
líka hið eina sem fjelagar geta unnið að sameiginlega.
Fátt sem eykur eins samhug og samheldni eins og
sameiginleg vinna íþarfir fjelagsins.
Þorsteinn Sigurðsson: „ Var hlyntur tillögum for-
manns. Lagði til að garðurinn yrði stœkkaður um
helming eða vel það. Helst ættu fjelagar að vinna
ókeypis að hleðslunni. Takist það eigi, þá auðvitað að
kaupa menn til þess.
Svohljóðandi tillaga frá formanni er samþykkt sam-
hljóða: „Fundurinn samþykkir að matjurtagarður fje-
lagsins sje stœkkaður að minsta kosti til helminga, fyrir
nœsta vor, ogfelur stjórn fjelagsins framkvœmdir í því. “
í skýrslu 1916 er „Matjurtarækt. Kartöflur; útsœði
30 kg., uppskera 375 kg, landstœrð óOOferm. ; vinna 9
dagsverk. “ Þá eru tekjur af jaðrækt 35 kr. en tillög fél-
aga 56,6o kr.
Garðurinn er á þessum árum skráður 600 fermetrar,
og árið 1917 eru: „Tekjur af jarðrœkt kr. 99,45.“ og í
eignum „Garður um matjurtag. kr. 20,oo.“
í fundargerðabókinni er sérstök bókun
„Kálgarðsvinna. Laugardaginn 29. maí 1920 komu
ungmennafjelagar saman á Reykjavöllum til þess að
setja í og laga kálgarð fjelagsins.
Þennan sama dag varflutt til Reykavíkur sjúk
fjelagsstúlka, G. Þ., og fœrðu ungm.fjelagar henni að
gjöfkr. 100“
í ársskýrslu fyrir árið 1917 er „Rœktað land“ 600
fermetrar og skóglendi 6400 fermetrar að stærð
Heyforðabúr
I skýrslu fyrir árið 1915 er: .. Grasrækt: Fjelagið hefir
komið sjer upp vísi til heyforðabúrs, og heyjaði til þess
35 liestb. Auk þess unnu að heyvinnu 14 fjelagsmenn,
hjáfátœkum einyrkja, einn sunnudag.“ I reikningi fyrir
félagsárið 1916 - 1917 er í tekjum selt hey 18 krónur.
Bókasafn
Aður en Ungmennafélagið var stofnað voru til tvö lítil
bókasöfn í sveitinni, sem þá voru nefnd lestrarfélög.
Munu þá bækur hafa gengið frá einum bæ til annars.
Ungmennafélagið eignaðist sitt safn fljótlega, og er oft
rætt á fundum hve miklu fé eigi að verja til bókakaupa.
A aðalfundi 1915 er eftifarandi bókun: „TiIIaga um að
verja alt að kr. 25.oo til bókakaupanna og skipa 3ja
manna nefnd til að velja bækurnar, samþ. í einu hljóði.
Formaður skipaði þessa í nefndina: lngvar Guðmunds-
son, Þorstein Sigurðsson, Sigurlaugu Erlendsdóttur. “
A aðalfundi árið eftir ræðir Þorsteinn Sigurðsson um
safnið, og lætur þess getið að ónefndur félagi hafði
gefið 25 kr„ „og lagt með grundvöllinn undir safnið.
Bað hann fjelagsmenn að standa upp úr sætum sínum í
þakklœtis- og virðingarskyni fyrir gjöfina. “ Þá er
samþykkt „að fjelagið kaupi bækur í haust, til bókasaf-
ns fjelagsins, fyrir allt að kr. 25.00, og skipuð sje 3ja
manna nefnd til að velja bœkurnar, og semji hún einnig
reglurfyrir safnið og leggi fyrir aðalfund í haust."
Formaður skipaði í bókasafnsnefndina þau sömu og
áður nema Ingvar Guðmundsson en Ingigerði Sig-
urðardóttur í hans stað. Á aðlfundi árið eftir kemur
fram í skýrslu formanns að bókasafnið hafi verið aukið
um 9 bindi. Á þessum fundi skipar formaður Þorstein
Sigurðsson bókavörð. Árið eftir er samþykkt að verja
úr félagssjóði 35 kr. til bókakaupa, og í skýrslu for-
manns á aðalfundi árið eftir segir að bókasafnið hafi
verið „aukið að stórum mun.“
A aðalfundi í desember 1917 er greint frá skýrslu
bókavarðar á þessa leið: „Nú um aðalf. 50 bindi. Á
árinu hafði safninu bæst; Islendingasögur allar, 40
lslendingaþœttir, Eddurnar báðar og Sturlunga, nema
síðasta bindi. “ Þá er Ingigerður Sigurðardóttir valin
bókavörður.
I fundargerð frá fundi í september kemur fram að
félaginu hefði verið gefin afmælisgjöf, og hefði
gefandinn „ látið svo um mælt, að peningunum skyldi
verja til bókakaupa ogfyrirlestra." Þá er samþykkt „að
verja til bókakaupa allt að kr. 50,oo, og takist helming-
urinn af félagssjóði en hitt af afmælisgjöf fjelagsins."
Formaður skipar Viktoríu Guðmundsdóttur, Sigurð
Greipsson og Sigurlaugu Erlendsdóttur í nefnd til að
velja bækurnar.
Tekjuliðir eru á reikningi fyrir árið 1918 - 1919 eru
greiðsla fyrir skemmd á bók, 5 kr., og seld bók, 8 kr.
Á fundi vorið 1919 er samþykkt að gylla bækur
félagsins, og á fundi í ágúst er gert ráð fyrir að því
verði lokið um haustið. Á reikningi fyrir árið 1920 er
---------------------------------- 19 Litli Bergþór