Litli Bergþór - 01.12.2008, Qupperneq 24

köllun sína. Þeir menn sem taldir vœru heimskastir,
hugsuðu venjulega svo lítið bœði afviti og óviti og
hefðu þessvegna svo lítil skilyrði til að rúma mikið af
vitleysu. Meira eigi rœtt um þessa.
2. Hvernig er hœgt að koma mönnum til að bera
virðingu fyrir sier? Guðni Þórarinsson svaraði: Helsta
leiðin að komafram sem góður og kurteis maður í
hvívetna.
Þorsteinn Þórarinsson: Talaði allmikið um þetta.
Sýndi fram á, að fyrir þeim mönnum vœri œfinlega
borin mest virðing, er vœru ábyggilegir í orðum. Tók
sem dœmi hin takmarkalausa virðing, sem borin hafði
veriðfyrir Njáli á Bergþórshvoli, og henni hefði hann
aflað sjer með hinum frábœra áreiðnleika í orðum.
Eigi rœtt meira.
3. Er fiegirnin siúkdómur? Þórður Þórðarson
svaraði. Taldi það eigi sjúkdóm að afla þess, sem þörf-
in krefur. Kvað þó vísindin telja sumar greinar fjegirn-
innar sjúkdóm t. d. þjófnað. Sagði sögu því til sönn-
unar. Talaði alllangt mál.
Þorsteinn Sigurðsson talaði nokkur orð. Fleiri eigi.
4. Hvaða auður er bestur? Margrét Þormóðsdóttir
svaraði: Heilbrigð sál og lífgleði taldi hún hinn besta
auð.
5. Hvað er kurteisi? Ingigerður Sigurðardóttir
svaraði: Látlaus háttprúð framkoma til orða og verka,
taldi hún kurteisi. Fór um það nokkrum fleiri orðum.
Þórður Þórðarson Hrauntúni talaði nokkur orð um
þetta.
6. Er hver sinnar lukkusmiður? Einar Einarsson
Hrauntúni svaraði: Kvað skiptar skoðanir um þetta.
Áleit að hver vœri sinnar gœfusmiður. Sagðist eigi vera
forlagatrúarmaður.
Þorsteinn Sigurðsson mótmœlti eindregið sumum
atriðum. Taldi að vísu að menn gœtu að nokkru leyti
átt þátt í því að auka lífshamingju sína. En að öllu leyti
vœru menn eigi einráðir í þessu efni. Þar gripi oft
framfyrir hendur manna ófyrisjáanleg atvik og orsakir
eða einhver hulinn kraftur.
7. Eigum við að gera meira en skylda vor býður? _
Dóróþea Gísladóttir svaraði: Kvað eigi gott að svara
vel slíkri spurningu. Það sannaðist oftastnœr að ein
skyldan býður annari heim. Misjafnt hvað menn teldu
skyldu sína. Sitt álit vœri að hver og einn œtti að beita
kröftum, viti og vilja, til sigurs hverju góðu málefni.
Þorsteinn Þórarinsson þakkaði fyrir gott svar. Fátt
hefði sjer sárnað meira en sjerhlífni og sjálfselska sem
svo víða kæmifram íflestum fjelagsskap. Og hvað
margir vildu miða alt við lagalega skylduna. Benti á að
lesa „Aktaskrift“ eftir Guðm. Fitinbogason, sem einmitt
vœri um þetta efni.
Þorsteinn Sigurðsson kvað sjer vel kunnugt um það,
að á því strandaði margur góður fjelagsskapur, að
enginn vildi vinna meira í þaifir hans, en það, sem þeir
sæju sjer eigi fært að skorast undan laganna vegna.
Kvaðst altafhafa þá von að ungmennafjelagarnir verði
feðrum sínum framar að ryðja nýjar brautir hverjum
góðum fjelagsskap.
8. Hvað er mælska? Asgerður Eiríksdóttir svaraði:
Kvað þá að jafnaði talda mælska er hefðu liðugt málfæri
og vorufljótir að hugsa og hugsuðu skipulega.
Þórður Þórðarson Hrauntúni kvað nú mœlskuna
vera margskonar svo sem menn þektu. Talaði nokkru
frekar og sýndi meðfáum dráttum hverjum hœfileikum
menn þyrftu að vera búnir til þess að teljast mælsku-
menn.
Litli Bergþór 24 ____________________________________
9. Er vonin nauðsynleg? Guðlaug Sœmundsdóttir
svaraði: Áleit manninn dauðan án vonarinnar. Fleiri
töluðu eigi um þetta.
10. Afhverju vill fólkið ekki vera í sveitunum? Bríet
Þórólfdóttir svaraði: Sjálf sagðist hún alt afhafa viljað
vera í sveit. Aleit að þeir lokuðu augunum fyrir öllu
fögru, semfjarlægjast vildu sveitirnar.
Þórður Þórðarson Hrauntúni: Ekki hjelt hann
ástœðuna þá, er framsögukona taldi vera. Hélt senni-
legra, að menntastofnanirnar, sem flestar væru í
kaupstöðunum, drœju til sín ungafólkið. Aftur álitamál
um árangurinn af skólagöngu margra. Bjóst við að
eldhúsvera stúlknanna væri eigi beint til að auðga
andann. Taldi átthagaást lofsverða, en hjelt þó að
kyrstaða líkt og áður væri eigi æskileg.
11. Hvað erfátækt? Kristín Sveinsdóttir svaraði:
Fátœktin vœri margvísleg. Fjárhagsleg fátækt og
andans fátœkt o. s.fr. Meira var eigi rætt um þetta.
12. Hvað eruforlfíg? Þórður Þórðarson
Drumboddsst. svaraði: Kvað hann þessari spurningu
fljótsvarað afsinni hálfu, því að hann teldi enginforlög
til.
Þórður Þórðarson Hrauntúni talaði alllangt mál um
þetta. Virtist svo sem hann vildi (heldur) þræða milli-
veg á mili forlaga ogfrívilja en hallaðist þó heldur að
forlagatrúnni.
Þorsteinn Sigurðsson mælti í móti að ýmsu leyti.
Kvað forlög alls ekki til meðal kristinna manna. Þau
samþýddust heldur eigi nútíma hugsunarhætti og ment-
un. Forlagatrú væri aðeins til hjá óupplýstum
heiðingjum. Fœrði til dæmi sem rök fyrir sínu máli.
Sjer dyldist eigi að menn gætu eigi ráðið við margt í lífi
sínu, en samtíðin œtti þátt í því og svo þau æðri völd er
einu nafni eru nefnd forsjón.
Þórður Þórðarson Hrauntúni talaði f annað sinn.
Þorsteinn þórarinsson: Talaði allmikið um þetta.
Forlög áleit hann alls engin til. Aldarauðinn og
hugsunarhátturinn eða með öðrum orðum samtíðin væri
það eina sem hefði álirifá það að menn vœru eigi sinn-
ar gæfusmiðir að öllu leyti. - Með þessu var svo
umrœðum um spurningar lokið. “
Á eftir er rætt um skemmtun í vetur, skipað í nefndir
og að lokum „Sungið og dansað um stund. “
Stundum fara fram allmiklar umræður um skáld og
verk þeirra. Ein slík fer fram 4. febrúar 1916. Hún
hefst á spurningunni: „Hvor er meira alþýðuskáld
Einar Hjörleifsson eða Jón Trausti? “
.. Guðrún Vernharðsdóttir: Kvaðst geta svarað því
fyrir sitt leyti, að hún tæki Einar Hjörleifsson langt
fram yfir Jón Trausta, og hún vonaði að fleiri yrðu svo.
Kristrún Eyvindsdóttir: Það væri margt um þetta að
segja. Sjer hefði oft líkað vel við Jón Trausta. Hann
væri meira en söguskáld, það lægi langtum meira eflir
hann. Einar vœri ef til vill betri, Jón væri stundum svo
grófgerður. Fyrstu sögurnar findust sjer bestar,
Höllusögurnar.
Guðrún Vernharðsdóttir: Ekki samdóma því, að
fyrstu sögurnar hans sje bestar. Söngva-Borga þœtti
sjer besta sagan hans.
Kristrún Eyvindsdóttir: sagðist hafa gleymt að geta
um „Borgir". Það þætti sjer besta sagan. Kvaðst ekki
hafa sjeð þær nýjustu. En smásögurnar hans væru
margar góðar.
Þórður Kárason: Taldi ekki gott að dœma um hvor
væri betri, Einar eða Jón Trausti. Smásögur Einars
mjög góðar. Borgir Trausta besta skáldsagan er hann