Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.11.2005, Blaðsíða 4

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í nóvember 2005
Brúnvíkingar. Myndin er tekin framan við steinhús Stefáns og Maríu í Brúnavík trúlega um 1915. F.v. Erlingur, Gissur
Kristján og Sigurður Filippussynir, þá Margrét Sigurðardóttir mágkona Sigurðar Filippussonar eldri, Lukka
Sigurðardóttir kona hans og sennilega Filippus Sigurðsson, sonur þeirra. A stigapallinum, framan við dyrnar, eru
Stefán Filippusson, ung telpa, sennilega Ingibjörg Stefánsdóttir (ættleidd) og María kona Stefáns. A tröppunum, til
hægri, er Ingibjörg tengdamóðir Stefáns og óþekkt stúlka. Á stéttinni til hægri eru tveir óþekktir menn. Maðurinn,
sem situr framan við tröppurnar, er trúlega Benedikt Blöndal. Hjá honum stendur svo ættmóðirinn Pórunn Gísladóttir
með hond undir brjósti. Ljósmyndari ókunnur.
barni maddömunnar, en Þórunn frá Steig var langa-
langamma mín. Brynjúlfur frá Minna-Núpi í Gnúp-
verjahreppi skrifaði nokkuð ítarlegar minningar Þór-
unnar þar sem hún segir frá lífi sínu.
Þórunn frá Steig var dóttir Sigurðar Arnasonar,
bónda á Steig og konu hans Þórunnar Þorsteinsdóttur
frá Vatnsskarðshólum í Mýrdal.
Um hennar daga bjó í Hlíð í Skaftártungu Jón
Jónsson sem var flóttamaður undan Skaftáreldum.
Hann hafði búið í Eystra-Dal í Fljótshverfi sem var
þá ásamt Ytra-Dal vestasti bær i Fljótshverfi. Þessir
bæir fóru báðir undir hraun og flúði Jón með sitt
fólk, fyrst út á Síðu, en síðan að Hlíð í Skaftártungu.
Hann varð forfaðir Hlíðarættarinnar. 13 af bömum
hans komust upp. Það var óvenjulegt að svo stór
bamahópur kæmist upp, en aðeins eitt bam dó í
æsku. Hlíðarætt er stór ætt og innan hennar er margt
merkismanna.
Þegar Þórunn varð gjafvaxta felldi hún hug til elsta
sonar Jóns í Hlíð en sá hét Eiríkur. En hér sjáum við
að ung kona á 19. öld gat engu ráðið um sína fyrstu
giftingu. Ungur ekkjumaður úr Fljótshlíð, að nafni
Benedikt Erlingsson, biður Þorstein hálfbróður
Þómnnar að útvega sér konu. Þorsteinn „útvegar“
honum Þómnni systur sína Sigurðardóttur. Hún var
þess þó heldur ófús. Sagan segir að Eiríkur í Hlíð hafi
komið þrem dögum eftir að þetta gerðist í Steig til að
biðja Þórannar, en hvort það er satt veit ég ekki.
Drukknaði
Þórunn flytur með Benedikt í Fljótshlíðina, í Fljóts-
dal, sem þá - eins og nú - var innsti bærinn í byggð.
Þrátt fyrir allt virðist hjónaband þeirra Benedikts
hafa verið farsælt og þau eignast tvo syni, Sigurð og
Erling. Sambúð þeirra varð þó ekki löng. Sumarið
1838, á fjórða sambúðarári þeirra, fór Benedikt,
ásamt Ragnhildi dóttur sinni af fyrra hjónabandi, á
fuglaveiðar inn að Alftavatni, norðan upptaka
Markarfljóts, en álftimar voru þá í sárum. Þar vildi
svo slysalega til að Benedikt losnaði úr hnakknum
og drukknaði þegar hann sundreið eftir álftum á
vatninu. Þetta varð heldur kuldaleg uppákoma fyrir
Ragnheiði litlu, sem var aðeins 14 ára og varð að ríða
ein til byggða og segja þessi tíðindi.
Þar með var Þórunn Sigurðardóttir frá Steig orðin
ekkja í Fljótshlíðinni aðeins 25 ára gömul. Ymsir
vildu fá hennar og biðluðu til hennar. Hún var hörku-
kvendi, orðlögð fyrir dugnað og eflaust vel gefin.
Hún vísaði þó lengi öllum frá sér. Þorsteinn hálf-
bróðir hennar reyndi að úvega öðrum Fljótshlíðingi
systur sína, en allt kom fyrir ekki. Hún vildi ráða
sínum málum sjálf. Hún ákvað svo að taka biðlinum
Gísla Jónssyni frá Hlíð, bróður Eiríks sem hún hafði
fellt hug til sem ung kona.
Með giftingu þeirra Þórunnar og Gísla tengdust
tvær Skaftfellskar ættir, Grasaættin og Hlíðarættin,
en til hennar teljast afkomendur þeirra Jóns og Ragn-
hildar í Hlíð, sem voru foreldrar Gísla. Hlíðarsyst-
kinin voru þrettán og áttu flest marga afkomendur
enda er Hlíðarættin ein stærsta skaftfellska ættin.
Einn bróðirinn frá Hlíð var Þorlákur sem varð úti á
Mælifellssandi á Fjallabaksleið syðri, við fjórða
http://www.vortex.is/aett
4
aett@vortex.is