Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.11.2005, Blaðsíða 8

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í nóvember 2005
Nokkrir úr eldri deild Grasaættarinnar á niðjamóti árið 2002. Efri röð f.v.: Regína Erlingsdóttir, Sigurður Sigurðsson,
Ásta Kristín Erlingsdóttir, Gunnar Gissurarson, Helga Hansen. Neðri röð f.v.: Einar Sveinn Erlingsson, Þórunn
Einarsdóttir, Gissur Olafur Erlingsson, Kristín Gissurardóttir. Ljósmvndari Hjörtur ottó Aöaisteinsson.
Þórunn stundaði garðrækt í Kálfafellskoti og
pantaði m.a. fræ frá Schierbeck landlækni sem var
mikill áhugamaður um garðyrkju.
Það var ýmislegt fleira sem gerðist á á þessum
árum. Þegar Þórunn gekk með Stefán son sinn lærði
hún ljósmóðurfræði í Odda hjá Þorgrími Johnsen og
tók próf vorið 1870 og starfaði síðan sem ljósmóðir
allt til 1897 er fjölskyldan flutti austur á land.
Þórunn fékk einnig leyfi landlæknis til að gefa
einföld lyf og gera einfaldar aðgerðir. Auk þess fór
hún nú að stunda þær lækningar sem hún varð síðast
frægust fyrir, en af þeim hlaut hún viðurnefni sitt -
grasakona. Bjó hún til allskonar smyrls úr grösum og
læknaði mörg vond sár.
Svaðilförin mikia
Kálfafellskot var rýr jörð og lítil og gat með engu
móti brauðfætt hina stóru fjölskyldu til langframa.
Það verður úr að fjölskyldan tekur sig upp og flytur
austur á land, en Erlingur sonur þeirra hafði
útskrifast úr Eiðaskóla og fengið loforð fyrir jörðinni
Ormsstöðum við Eiða til ábúðar. Þau ráku allt fé sitt,
um 150 fjár, austur því enginn í Skaftafellssýslu gat
keypt féð, og varð það ein mesta svaðilför síðari
alda. Féð var svo selt fyrir austan á uppboði og fengu
þau gott verð fyrir. Þau voru að vísu svikin um
Ormsstaðina en geymdu fé sitt hjá sýslumanninum á
Eskifirði, því á Austfjörðum starfaði enn enginn
sparisjóður. Þau fóru yfir fjöll og fimindi til þess að
koma peningunum í geymslu.
Vorið 1898 festa þau svo kaup á jörðinni Brúnavík
í Borgarfirði eystra, flytja þangað 1899 og eru þar
þar til Filippus lést 1909, 70 ára að aldri, en hann var
þá orðinn blindur. Systkinin tíndust í burtu eitt af
öðru og mörg settust að um tíma á Austfjörðum.
Sagan segir að Filippus hafi aldrei fest yndi á
Austfjörðum og hafi alla tíð verið kvalinn af heimþrá.
Þórunn stundaði ljósmóðurstörf eystra og gegndi því
starfi til 1906 þegar Regína dóttir hennar tók við.
Grösin rauður þráður
Þórunn bjó til skiptis hjá börnum sínurn þau tæp
þrjátíu ár sem hún átti eftir ólifuð eftir að hún missti
mann sinn, en hún var 63 ára þegar Filippus dó. Hún
lést árið 1937 á nítugasta og fyrsta aldursári.
Öllum heimildunr ber saman um að systkinin frá
Kálfafellskoti hafi verið mjög samhent og samrýnd
allt frá æsku fram á elliár. Öll hjálpuðu þau móður
sinni við grasatínsluna eftir að hún fór að stunda
grasalækningar í verulegum mæli. Flest eða öll
lærðu þau eitthvað í listinni af henni og sum þeirra
stunduðu lækningar sjálf er fram liðu stundir. Að
öðrum ógleymdum varð Erlingur kunnastur á þessu
sviði og síðan Ásta dóttir hans og hennar böm.
Það á því vel við að kalla ættina Grasaætt því
þekkingin á grösunum og lækningamætti þeirra hefur
gengið eins og rauður þráður gegnum ættina allar götur
aftur til Þómnnar frá Steig og ef til vill enn lengra - að
sumra sögn aftur til Jómnnar biskupsdóttur.
Grasaættina má panta hjá:
Ástu Gunnarsdóttur, Þrastarhólum 10,
s. 587 4587 og 694 4094 eða Franz Gíslasyni,
Kjartansgötu 7, s. 561 2927.
http://www.vortex.is/aett
8
aett@vortex.is