Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.11.2005, Blaðsíða 12

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í nóvember 2005
Faðir Einars Kristjánssonar var Kristján Jens
Einarsson bóndi á Hríshóli í Reykhólasveit og síðar í
Hólum í Hvaminssveit.
og það var fyrrum orðað og áræðanlega var Pétur
einn kvistur af þeirri rót.
Koma mín að Leysingjastöðum
A þjóðhátíðardegi Norðmanna 17. maí 1918 kom ég
sem fósturbarn að Leysingjastöðum, þá níu mánaða
gamall, en móðir mín, Kristrún, lést við fæðingu
mína 15. ágúst árið áður. Kristrún var af Ormsætt,
tjórði liður frá Ormi Sigurðssyni b. í Frentri-Langey
og víðar. Ljósa mín, Lilja Jónsdóttir frá Kambi, hafði
séð að öllu leyti um ferð mína. Hún bar mig fyrst í
fanginu frá bænunt niður í fjöruna, þar sem báturinn
beið fyrir landi til að flytja fjölskylduna yfir Gils-
fjörðinn í Salthólmavík. Sigurður Sigurðsson
fóstursonur föður míns hafði farið með hestana fyrir
fjörðinn. Nú voru þeir til reiðu fyrir síðasta áfangann
yfir Svínadalinn að Leysingjastöðum.
Sagt er að fall sé fararheill og það tel ég að hafi
sannast á mér. A veginum gegnt Bessatungu, en þá lá
vegurinn að vestanverðu við ána, sluppu fætur hestsins
sem við Lilja vorum á svo hastarlega í bleytu að við
bæði ultum af baki, en án allra meiðsla þó. Móttök-
unum á Leysingjastöðum þarf ekki að lýsa. Þó að ég
væri velkominn gestur í bæinn þá dvaldi Lilja ljósa
mín hjá mér í nokkra daga eða allt að viku á Leysingja-
stöðum. Hún gerði það ekki endasleppt blessunin.
Fólkið á bænum
Á Leysingjastöðum bjuggu árið 1918 föðurbróðir
minn, Einar Einarsson, þá 48 ára og kona hans Signý
Halldórsdóttir frá Leysingjastöðum, þá 50 ára,
langafabarn Helga hreppstjóra, ásamt þrem börnum
sínum, Guðfinnu 21 árs, Jóni Jóel 20 ára og Þuríði 9
ára. Guðfinna Einarsdóttir var þá nýkomin af
Kvennaskóla Húnvetninga á Blönduósi. Guðfinna
frænka mín og uppeldissystir er enn á lífi, elst allra
íslendinga, 108 ára gömul, f. 2. febrúar 1897. En í
ætt okkar er víða að finna langlífi. Olöf Bærings-
dóttir langalangmma okkar varð t.d. 96 ára.
Einar fóstri minn og föðurbróðir var sonur Einars
Einarssonar bónda á Kýrunnarstöðum, f. 1835, og
konu hans Halldóru Þórðardóttur, f. um 1825. Einar
afi minn var sonur Einars Einarssonar Jónssonar b. á
Kýrunnarstöðum 1829-1846 og konu hans Jóhönnu
Jónsdóttur frá Örlygsstöðum í Helgafellssveit.
Einarsnafnið kemur því víða fram í ættinni. Kona
Einars Jónssonar var Ólöf Bæringsdóttir f. um 1759.
Einar Jónsson og Ólöf Bæringsdóttir voru þre-
menningar frá Jóni Jónssyni yngri í Brokey, en hann
var sonur Jóns Péturssonar fuglafangara í Brokey.
í fótspor Helgu fögru
Á Leysingjastöðum var einnig, að mestu rúmföst,
görnul kona Halldóra að nafni. Líklega er elsta
bernskuminning mín tengd fráfalli þessarar konu. Eg
sé ennþá fyrir mér líkkistuna hennar, alveg biksvarta.
Mér er sagt að hér áður fyrr hafi verið búin til máln-
ing úr svörtu „kinroki“, hrært út með femisolíu og
tepentínu.
Tvær aðrar bernskuminningar hafa loðað í minni
mínu. Önnur, og sú eldri, snertir fyrstu kynni mín af
hestamennsku. Eg sé fyrir mér gráan áburðarklár á
beit fyrir norðan gömlu fjárhúsin heima. Klárinn var
nefndur Kuldi. Eg gat teymt hann á hökuskegginu á
milli þúfna. Einhvern veginn gat ég komist á bak
klárnum, en hvert ferðinni var heitið er mér nú hulið.
Klárskepnan var náttúrlega beislislaus og reiðverið
einungis hennar gráa bak. Eg hef víst haldið í faxið
og dinglað mínum stuttu fótum, en Kuldi gamli lét
sig það engu skipta lengi vel. Svo skellur þoka
minnisleysisins yfir og ég ligg í grængresinu við hlið
Kulda. Mínu fyrsta reiðmennskuævintýri var lokið!
Hin minningin er tengd berjum. Eg gerðist
snemma heimamaður í ríki berjanna á Leysingja-
stöðum. Sjálfsagt hefi ég oft gengið í spor Helgu litlu
Þorsteinsdóttur frá Borg þegar hún var í fóstri þar á
bæ. Ef til vill hefur Helga tínt aflöngu aðalbláberin,
sem vaxa í brekkunni rétt fyrir ofan túnið.
Þessi aflöngu ber vaxa þar sem dýjaafveita
sprettur fram undan brekkurótunum. Eg sé sjálfan
mig sitja neðan við brekkuræturnar og ég heyri mig
fara með þessar tvær ljóðlínur:
Svanir fljúga hratt til heiða,
huga minn til fjalla seiða....
Þegar þetta skeði hafði ég ekki séð skáldið handan
Svínadalsins - fátæka skáldið í Bersatungu. En enn í
dag fylgir mér í huganum sá töfraheimur, þessi seið-
andi ljóðræna, sem fylgdi bestu ljóðum skáldsins.
http://www.vortex.is/aett
12
aett@vortex.is