Foreldrablaðið - 01.01.1969, Blaðsíða 14

vildi gera okkur þann greiða að láta
öll bráðþroska börnin fæðast í des-
ember, hin, sem sein eru eða hægfara
á þroskabrautinni, í janúar og svo
miðlunginn sem næst miðju ári. En
lífið spyr okkur ekki ráða, heldur
fer sínu fram. Hins vegar má líta á
það sem skyldu mannanna, hvers
þjóðfélags, að glíma við þau vanda-
mál, sem lífið leggur á herðar þeim
og helzt að ganga þar með sigur af
hólmi. Og þarna er eitt viðfangs-
efnið.
Hvað er hægt að gera til þess að
draga úr, eða helzt að koma í veg
fyrir, að börnum sé misþyrmt með
því annaðhvort að krefjast of mikils
eða of lítils af þeim undir eins í
byrjun skólanáms? Flestir eða allir
ættu að geta fallizt á það, að heppi-
legast sé, að barn hefji nám sitt í
skóla, þegar það hefur öðlazt til þess
hæfilegan, alhliða þroska í stað þess
að láta aldur ráða, þar sem þó getur
munað heilu ári (sbr. börnin tvö, sem
fæddust sitt hvorum megin síðustu
áramóta).
En hvað er hæfilegur þroski ? Svör
kunna að finnast við þeirri spurn-
ingu, sem treysta megi, þótt tæplega
yrðu þar allir á einu máli. En þá ligg-
ur beint við að bera fram aðra spurn-
ingu: Hvernig á að kanna þroska-
stigið? Börnunum er skipt niður í
deildir, þegar þau koma í skólana,
og við þá skiptingu er eingöngu mið-
að við lestrargetu. Kennarar vita,
hvað slík flokkun er hæpin. Lesfærni
barns er að vísu í mörgum tilfellum
eins konar ávísun á greind og náms-
hæfileika en engan veginn alltaf. Þá
má ,,stokka spilin“, þ. e. a. s. færa
börn milli deilda eftir fyrsta náms-
vetur, segja sumir. Jú, möguleiki er
það, enda stundum gert. En þar eru
þó ýmis vandkvæði á, einkum félags-
legs eðlis. Þessi flokkunarmáti hef-
ur haft þau áhrif, að margir foreldrar
keppast nú við að koma börnum sín-
um í lestrarkennslu áður en þau hef ja
skólagöngu. Það kallast að vera í
tímakennslu. Liggur við, að tala megi
um tímakennslufaraldur. Um þessa
undirbúningskennslu er allmikið deilt,
og ekki að ástæðulausu. Kennarar
þeir, sem stunda þá kennslu, eru auð-
vitað misjafnir, og ekki hafa þeir allir
kennararéttindi. Aðstaða til kennslu
og búnaður allur mun nokkuð mis-
jafn. Ef til vill notar slíkur byrjenda-
kennari aðra kennsluaðferð en við-
gengst í skóla þeim, sem nemendur
hans sækja, er þau verða skólaskyld.
Það eitt getur valdið því, að barn sé
jafnvel verr statt með sinn lestar-
undirbúning, en ef hann hefði eng-
inn verið. En verst af öllu er þó það,
að oft ei'u 6 ára börn látin í slíka
tímakennslu án þess að þau hafi náð
sæmilegum námsþroska, og þá fer
á annan hátt en vænzt var. Það er
enginn kennari öfundsverður af að
taka við þeim börnum að loknum
þessum tímakennsluvetri. Hann mæt-
ir venjulega námsleiða og þreytu, ef
ekki beinlínis andúð á öllu námi.
Auðvitað gerðu foreldrarnir það í
góðri meiningu að senda barnið sitt
í tímakennslu. Þeim var líka nokk-
ur vorkunn, því að ýmsir hafa haldið
því fram (jafnvel kennarar), að
ólæsu börnin væru látin til lákari
kennara en hin, sem eitthvað hefðu
lært. Ég tel fulla ástæðu til þess í
12 FORELDRABLAÐIÐ