Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1943, Side 83

GUÐMUNDUR FINNBOGASON SJÖTUGUR
59
Urn tilhögun sögunnar á fundi 28.
apríl 1937. 10. mars 1938 samdi fé-
lagið svo við Guðmund um að taka
að sér ritstjórn bókarinnar.
Það var ætlun Guðmundar að fá
sérfræðinga til að skrifa um sínar
rðnir, en svo fór að hann varð sjálfur
að skrifa um tíu iðnir: skipasmíðar,
húsgagnasmíðar, ílátasmíðar, skurð-:
hst (með Ríkarði Jónssyni), söðla-
sniíði, saltgerð, brauðgerð, litun,
Jráttlist og handritaskraut og bók-
band. Er þetta mikið efni og sund-
Urleitt, og er óhætt að fullyrða að
fáir menn myndu hafa gert því öllu
hetur skil en höfundurinn, þótt hins
sé ekki að vænta, að hann hafi einn
getað gert það eins vel eins og fleiri
samverkamenn, ef fengist hefðu.
Auk Guðmundar á nafni hans
Hannesson langmerkastan hlut í bók-
inni þar sem er “Húsagerð á fslandi”,
Saga frá elstu tíð fram á vora daga,
°g markar hún eigi all lítið spor í
þekkingu vorri á þessum efnum,
einnig £ fornöld, hvað þá um nýja
f'mann. Þessi mikla saga fyllir
meira en fyrra bindis. í seinna
mdið skrifa m. a. Matthías Þórðar-
s°n (málmsmíði), Þorkell Jóhannes-
j*0n (járngerð, ullariðnaður), Guð-
randur Jónsson (ölgerð), Hallbjörn
alldórsson (prentlist), Inga Lárus-
°ttir (vefnaður, prjón og saumur),
fi- o. fl. Bókinni fylgir ennfrem-
r Yfirlit yfir iðjustarfsemi á land-
^u árið 1941” eftir Klemens
ryggvason og Torfa Ásgeirsson og
j ^ra um iðju og handiðnað á fs-
andi í árslok 1942” eftir Sveinbjörn
°nsson. Gefa þessar skýrslur báð-
ar hina gleggstu hugmynd um hinn
ýja iðnað sem upp hefir sprottið á
landinu á síðustu tveim-þrem ára-
tugum. Er óhætt að segja að sagan
sé í heild sinni hin ágætasta, bæði
Iðnfélaginu og ritstjóra hennar til
sóma.
Hálf-sjötugur gaf Guðmundur út
Mannfagnað (1937), safn af tæki-
færisræðum eftir sig. Var það vel
ráðið, því hann er með bestu ræðu-
mönnum, er landið hefir átt, og er
þó erfitt um samanburð, því að þetta
er hið eina safn af tækifærisræðum,
er prentað hefir verið. Er auðsætt
af því, hvílíkt skarð það fyllir í bók-
mentunum. Bera raeðurnar Guðmundi
hið besta vitni um andlegt kjarnsæi
og fyndni eigi síður en lærdóm hans
og hæg heimatök í hinu víðlenda ríki
íslenskra bókmenta — einkum ljóð-
anna. Ekki mun eg fara í neinn
eltingaleik við ræðurnar, því þær eru
margar hver annari betri, en þó vil
eg minna alla á að lesa ræðuna sem
Guðmundur heldur yfir sjálfum sér
sextugum, með því að skarpskygni
hans á sjálfan sig er síst minni en er
hann beitir henni við önnur við-
fangsefni.
Sjötugur, gefur Guðmundur svo
út Huganir (1943) sínar, safn af
greinum frá f jórum tugum ára. “Þeg-
ar eg nú les þessar huganir í sam-
fellu,” segir hann í formála, “virðast
mér þær raunar vera þættir í sömu
viðleitni og að eg hafi altaf verið að
klappa sama steininn.” Enda er það
mála sannast, að þó að viðfangsefni
Guðmundar hafi nokkuð breyst á
langri ævi, þá hefir viðhorf hans
sjálfs og andleg reisn haldist óbreytt.
Hann er á sjötugsaldrinum eins
bjartsýnn og hann var í æsku, eins
fús. á að treysta skynsemi sinni til