Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.06.1925, Page 15

HUGLEIÐINGAR UM NÝJA ÍSLAND
13
vera, kom brátt í Ijós, að fyrir veg~
farendur var undirskógurinn “sjö-
falt skæðari öllum hinum”, eins og
Bólu-Hjálmar einhverntíma komst
að orði. Kræklótt, glerhart og ól-
seigt hrís, mannhæðarhátt og meir
óx svo þétt á milli trjánna, að ekki
varð “stungið niður saumnál”, sem
maður segir, og varð þar að gæta
allrar varkárni, s,ð ekki skemdust
augu eða andlit þeirra, er brutu
sér leið um þenna ófagnaðar gróð-
ur.
Hér gaf nú að líta Nýja íslands-
skóginn, sem svo oft og mikið hafði
verið talað um á ferðinni. En fæst-
um mun hann hafa komið fyrir
sjónir í þeirri mynd, er menn höfðu
gert sér um hann. Hvílíkur ógnar-
munur að litast um hér og í sveit-
um heima á íslandi, og hvílíkt þó
verkefni, að ryðja þessum ósköpum
burtu, þó ekki væri meira en af
einnar dagsláttu stærð. En liingað
var nú komið einmitt í því skyni,
að rýma skóginum burtu og gefa
jörðinni tækfæri að framleiða dag-
legt brauð, í einni eða annari mynd.
Kér var nú að standa, eða falla.
Eitt var sýnilegt, en það var, að
hér skorti ekki efni til húsagerðar,
og því síður var á'stæða til að ótt-
ast eldsneytisskort, og var hvort-
tveggja ómetanlega mikill og góð-
ur kostur.
Vatnið var að sjálfsögðu alfara-
vegurinn og vatnsleiðina fóru þess
vegna allir, þegar lagt var upp frá
Gimli til þess að skoða landið og
festa sér reit til ábýlis. Það lætur
því nærri, að frá vatnsbakkanum,
upp frá lendingarstað hvers um sig,
hafi landnemarnir háð sína fyrstu
orustu við skóginn. Þar beittu þeir
skógarexi sinni, flestir að líkindum
í fyrsta sinn, til þess að höggva
hrísflækjuna, búta sundur niður-
fallin tré og fella önnur, svo að
greiður gangstígur fengist frá fjör-
unni og upp að ákveðnu hússtæði.
í aðalatriðunum er þetta nokk-
urnveginn rétt lýsing af upphafi
verka, eftir að komið var á áfanga-
staðinn, og þó hún sé hvorki eins
glögg eða eins ítarleg og skyldi, þá
gefur hún þeim samt nokkra hug-
mynd uni ástandið, sem ekki hafa
séð, og því síður reynt, hvað það
er, að byrja búskap í veglausum
eyðiskógi, al-ókunnur allri skógar-
iön, og — með tvær hendur tómar.
Því má ekki gleyma, að þegar hér
kom, var sumarið því nær á enda,
— september byrjaður. Hér þurfti
því á röskleik að halda, því tvent
varð að gerast í senn og tafarlaust.
Það þurfti að koma upp húskofa
yfir fólkið, svo lífvænlegt yrði á
komandi vetri, og það þurfti að ná
saman einu eða tveimur kýrfóðrum
af heyi og koma upp fjóskofa yfir
skepnurnar.
Þegar svona var áliðið tímans,
þá er auðskilið að ekki hafi komist
upp nærri eins mörg hús eins og
þurfti fyrir þann fjölda, sem kom-
inn var, eða aðeins ókominn, í ný-
lenduna. Það var ómögulegt.
Eðiileg afleiðing af húsaskortin-
um var auðvitað sú, að tveir og
þrír menn skipuðu það rúm, sem
sízt var of stórt fyrir einn. Það er
auðskilið, þegar ekkert var ráðrúm
til umsvifa og efnin lítil eða eng-
in, þá voru flest þessi bráðabyrgð-
arhús gerð eins lítil og framast
mátti. Voru þau því mörg bæði
vegglág og ummálslítil, — veggir
vart hærri en mannhæðar háir og
þekjan rislítil. Þegar þá allir voru