Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.06.1925, Blaðsíða 87

"Usiffi or<5aK.v©ír ITfiiniinis J’óinssoima.E’o
Eftir I*«l Bjarnarson.
Þá er Norðmenn tóku til að
leggja stund á norræn fræði, þá
ömuðust þeir þegar við því, að
forntunga Norðurlanda væri nefnd
íslenzka, þótt fræði sé eftir ís-
lenzka menn og ritin á þeirra
tungu. Þeir tóku upp nafnið Forn-
norræna (Oldnordisk), og síðar
færðu þeir sig upp á skaftiö og
kölluðu hana Fornnorsku. Af
nafngift þeirra er aftur runnin
kenslugrein sú, sem nú er alment
viðtekin erlendis, að forntungan
hafi um Siðabótina verið útdauð
alstaðar á Norðurlöndum og eins á
íslandi, og frá þeim tíma sé að
telja hinar nýju tungur, Ný-Dönsku,
Ný-íslenzku o. s. frv., svo að Is-
lendingar hafa ekki geymt eða
varðveitt forntunguna lengur en
hinar þjóðirnar, þegar öllu er á
botninn hvolft, eftir þessari kenslu-
grein. Norðmenn hafa og með
blygðunarlausri óskammfeilni —
Munck, Bugge o. fl. — reynt og
reyna að eigna sér íslenzk fornrit,
og til marks um, hversu hart er
róið að því, af málfylgjumönnum
liinnar norsku stefnu, að villa
heimildir á íslenzkum uppruna nor-
rænna fornrita, má geta þess, að á
landabréfum, sem löggild eru til
skólakenslu hér í Canada, eru á að
gizka þrír fjórðungar íslands sýnd-
ir samlitir Grænlandsströndum og
norðurhluta Canada, eins og þeir
væru bygðir eða hefðu verið bygð-
ir af Skrælingjum. Sunnlendinga-
fjórðungur einn er látinn vera sam-
litur Norðurlöndum. Þeir, sem hér
þekkja, hvernig vísindin eru höfð
til skoðana-undirróðurs, geta far-
ið nærri um, hvaðan skeyti það sé
komið. Innrætist æskulýðnum það,
að ísland sé Skrælingjaland, þá
rennur honum ljúfar niður kredd-
urnar um fornnorræna bókagerð í
Noregi og landafundi þaðan.*)
«■) Þessi tilg-áta höf. virtSist ærih hæpin,
at5 minsta kosti liggur beinast vitS atS
skýra þessa vitleysu landabréfanna á
annan hátt. t»atS er ekki sennilegt atS
áhrifa frá Nort5urlöndum gæti atS mun
vit) samningu skólabóka hér í álfu etSa
landalýsingar. Mun ærinn til at> þeir “vís-
indamenn”, sem vit) þa-5 eru at) fást, seu
læsir á danska tungu. En þótt svo væri,
myndu þeir fátt finna í ritum frætSi-
manna á NortSurlöndum, er gæfi þeim
efni til atS álíta atS ísland væri bygt Eski-
móum, öllu heldur hitS gagnstætSa, því
um þat5 mun deilan snúast, milli íslend-
inga og Norrænufræt5inga, at5 hinir sí'ðar-
töldu gera of litla grein þjótSernanna, en
telja bæt5i íslenzka menn, svo sem Leif
Eiríksson, og íslenzk fornrit undir Noreg.
í»etta mun því miklu fremur eiga rætur
atS rekja í atSra átt — til stórveldishrok-
ans, er hvorki fer hljótt etSa skrítSur í fel-
ur um þessar mundir, og eigi virtSist ann-
at5 æt5ra bo«ort5 liafa en at) verjast þekk-
ingu á þjótSum og löndum, er standa utan
vitS ríkisheildina. I>at5 vartSar svo litlu,
hvort satt er sagt etSa logit) er til um
þær þjót5ir. Dæmi viljum vér nefna, er
þetta sýnir svo áþreifanlega, af einni
skólabókinni, er lögbot5in er hér í Vest-
ur-Canada. Bókin heitir “Dominion
School Geography”, og er lögskiputS af
mentamálarátSgjöfunum i fylkjunum Al-
berta og British Columbia sem kenslubók
í landafræt5i vitS alþýt5uskólana. Bókin er
gefin út metS styrk af opinberu fé af W.
J. Gage & Co., Toronto, áritS 1910. Löngu
máli er eigi faritS um ísland í bók þess-
ari — 14 línum — en frá því er skýrt sem