Neytendablaðið - 01.05.1993, Síða 4

Neytendur allra landa
Umhveríisvæn
íöt á markað
Mikil notkun eiturefna við framleiðslu fatnaðar er mörgum
neytendum þyrnir í augum. Æ fleiri markaðssetja núfatnað í
nafni umhvetfisverndar. Mynd: Rád & Rön.
Æ fleiri fataframleiðendur
setja nú umhverfismerki á
framleiðsluna til þess að
þóknast kröfuhörðum neyt-
Græntá
kostnað
gæðanna?
Sumar tegundir um-
hverfisvænna þvotta-
efna á sænskum mark-
aði eru svo lélegar að
við liggur að maður nái
sama árangri með því
að þvo í vatni einu
saman. Þetta kom fram
í gæðakönnun sænsku
neytendastofnunarinn-
ar.
Þessa niðurstöðu má þó
hvorki túlka svo að
ómögulegt sé að fram-
leiða umhverfisvænt
þvottaefni sem jafnframt
skilar góðum árangri, né
að takmörkuð gæði séu
einskorðuð við umhverf-
isvænt þvottaefni.
Starfsmaður Náttúru-
verndarstofnunar segir í
samtali við sænska neyt-
endablaðið að sú hætta
sé fyrir að hendi að sá
sem einu sinni kauþir lé-
legt þvottaefni með um-
hverifismerki missi trúna
á öðrum tegundum sem
teljast vera umhverfis-
vænar. Þvottaefni á að
vera bæði árangursríkt
og umhverfisvænt, segir
starfsmaðurinn og spáir
því að þetta muni fara
saman í ríkari mæli í ná-
inni framtíð.
Sænska neytenda-
stofnunin prófaði 29 teg-
undir þvottaefnis. Þrjár
tegundir fengu hæstu
mögulegu einkunn, þar
af ein með umhverfis-
merki Náttúruverndar-
stofnunar.
- Rád & Rön, 3/93
endum sem vilja kaupa
gæðavöru með sem
minnstum afleiðingum fyrir
umhverfið. í Þýskalandi er
nú verið að undirbúa út-
gáfu merkja sem eiga að
vera neytendum trygging
fyrir því að umhverfissjón-
armiða hafi verið gætt við
framleiðslu fatnaðar.
Seljendur fatnaðar í Svíþjóð
telja að áhugi almennings á
umhverfisvænum fatnaði hafi
aukist en benda jafnframt á
að neytendum geti reynst
erfitt að átta sig á hvort fötin
eru umhverfisvæn eður ei.
Einkum er miðað við að
draga úr efnanotkun við
framleiðsluna.
í grein sænska neytenda-
blaðsins er getið stórra evr-
ópskra og bandarískra fram-
leiðenda sem markaðssetja
vörur sínar í nafni umhverfis-
ins.
Bómull er vissulega nátt-
úrulegt efni og þægilegt við-
komu. Hins vegar er henni
iðulega drekkt í alls kyns eit-
urefnum, bæði í ræktun og
Nokkrum sinnum á hverri
nóttu vaknar Gunn Torill
Brekke við barnsgrát í
„barnapíunni” á náttborð-
inu. Hún hraðar sér inn í
barnaherbergið en uppgötv-
ar að Frederik litli sefur
værum svefni. Svo er hins
vegar ekki um börn ná-
grannanna. Þau gráta há-
stöfum og grátur þeirra
hljómar í móttökutæki Gunn
Torill þrátt fyrir að þau liggi í
nokkur hundruð metra fjar-
lægð.
Og Gunn Torill heyrir ekki
bara barnsgrát í móttökutæk-
inu sínu. Hún hefur einnig
þurft að hlusta á rifrildi hjóna í
nágrenninu. Hún áttar sig ekki
á hvaða nágrannar það eru
sem hún heyrirtil en telur að
þeir séu í talsverðri fjarlægð.
Vandamálið varð til fyrir
hálfu öðru ári þegar fjölskyld-
við framleiðslu fatnaðar.
Bómull er oft ræktuð við að-
stæður sem krefjast mikillar
notkunar eiturefna til þess að
vinna á skordýrum og illgresi.
Þar sem vélar eru notaðar
við uppskeru þarf að úða
taugagasi á plönturnar til
þess að þær felli laufin. Lauf-
in geta nefnilega litað bómull-
ina. Sumir fataframleiðendur
an keypti „barnapíu”, það er
þráðlausan sendi- og móttöku-
Barnapían tók við gráti barna
í nágrenninu og hélt vöku
fyrir Gunn Torill.
Mynd: Forbrukerrapporten.
nota eingöngu bómull sem
hefur verið tínd með handafli,
þar eð sá uppskerumáti gerir
taugagasið óþarft.
Þegar bómullin kemur í
verksmiðju tekur við annað
eins eiturefnasull, auk mikillar
vatns- og orkunotkunar. Ull er
að mörgu leyti undir sömu
sökina seld.
búnað sem gerir kleift að fylgj-
ast með Frederik litla hvar
sem er í húsinu eða garðinum.
Fljótlega kom í Ijós að tækið
þeirra tók á móti sendingum
víðar að. Síðan hafa þau reynt
tvö önnur tæki en án áranq-
urs.
Notkun tækja af þessu tagi
er orðin algeng í Noregi en
vandinn er sá að þau senda
öll á aðeins einni eða tveimur
bylgjum og ná langt.
Tæknilega má leysa þenn-
an vanda en það er dýrt.
Gunn Torill hefur lagt tækinu
sínu og hefur þess í stað látið
setja uþp kallkerfi í húsinu.
„Það er ekki laust við að
það hafi hvarflað að mér að
ég hafi sjálf verið hleruð á öðr-
um heimilum. Það er ekki
notaleg tilhugsun en það er
líka óskemmtilegt að hlera
aðra,” segir hún.
- Forbrukerrapporten, 1/93
- Rád & Rön, 2/93
Vaknar við grát nágrannanna
4
NEYTENDABLAÐIÐ - Maí 1993