Bændablaðið - 12.12.2000, Blaðsíða 28

28
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 12. desember 2000
Viðskipti & atvinnulíf
Erna Bjarnadóttir
Framleiðsla og sala búvara í október. Þegar litið er á tölur um framleiðslu og sölu í október verður að hafa í huga að nokkur fyrirtæki skiluðu
upplýsingum um framleiðslu og sölu kindakjöts í einu lagi fyrir september og október í fyrra en allir aðilar skila sérstakri skýrslu fyrir hvorn
mánuð nú. Samanburður við sl. haust verður því að gera á ársfjórðungsgrunni. Þetta á einungis við kindakjöt eins og áður segir.
Meðalfallþungi dilka í haustslátrun var 15,6 kg.
Yfirlit um framleiðslu og sölu ýmissa búvara
Bráðabirgðatölur fyrir október 2000
Okt-OO Ág-00 Nóv-99 Breyting frá Hlutdeild %
fyrra tirnabili, % miðað við
Framlelðsla 2000 Okt-OO Okt-OO Október '99 3 mán. 12 mán. 12 mán.
Allfuglakjöt 258,873 677,141 3,092,439 7.3 -13.1 4.1 13.9%
Hrossakjöt 105,742 248,309 1,078,789 14.7 -6.6 5.6 4.9%
Kindakjöt* 5,612,904 9,024,513 9,580,102 -15.5 11.2 12.9 43.2%
Nautgripakjöt 297,956 933,340 3,668,746 -0.9 4.0 -0.1 16.5%
Svínakjöt 465,038 1,261,689 4,756,868 14.4 10.9 4.4 21.4%
6,740,513 12,144,992 22,176,944 -12.3 8.5 7.1
Samtals kjöt

Innveqin miólk 7,865,398 22.574.087 104.043.751 3.6 -3.1 -3.3

Sala innanlands
Alifuglakjöt 241,053 749,121 3,141,351 21.3 9.7 5.6 16.2%
Hrossakjöt 70,431 190,199 668,677 55.4 26.2 27.2 3.5%
Kindakjöt 857,715 2,143,301 7,085,161 -11.2 0.6 3.3 36.6%
Nautgripakjöt 300,256 911,311 3,667,831 -0.1 1.8 0.4 19.0%
Svínakjöt 445,044 1,246,295 4,771,164 16.0 11.0 5.7 24.7%
1,914,499 5,240,227 19,334,184 1.1 5.2 4.4
Samtals kjöt
Umreiknuð mjólk

Umr. m.v. fitu 7,832,262 23,872,735 98,416,485 1.8 0.6 0.1
Umr. m.v. prótein 9,007,662 26,833,283 105,998,651 4.3 3.9 3.1
'Kindakjöt lagt inn samkv. útflutningsskyldu sem flutt skal á erlenda markaði er meðtalið í framangreindri framleiðslu.
**Sala mjólkur og mjólkuafurða umreiknuð á fitugrunni með leiðréttum stuðlum Samtaka afuröast.í mjólkuriðnaði frá því í september 1998.
LandbúnaO-
anryggfng
BÍ og VíS
I vátryggingarskilmálum
landbúnaðartryggingar í
rammasamningi
Vátryggingafélags íslands og
Bændasamtaka Islands er
svohljóðandi ákvæði um
tjónabætur vegna búfjár
sem ferst af völdum
umferðaróhapps:
„Vátryggingin bætir tjón á
vátryggðu búfé farist það af
völdum umferðaróhapps,
enda fáist tjónið ekki bætt af
tjónvaldi eða úr ábyrgðar-
tryggingu viðkomandi öku-
tækis.”
í samtali Bændablaðsins
við fulltrúa VIS kom fram að
ef vitað er hver veldur tjóninu
ber að sækja bætur til þess
aðila sem tjóninu veldur eins
og áður segir. í öðrum til-
fellum verður að snúa sér til
næsta umboðsmanns VÍS með
lögregluskýrslu eða vottorð
hreppstjóra til staðfestingar á
því hvaða tjón hefur orðið.
Tjónið verður þá bætt
samkvæmt tryggingaskil-
málum. Grundvallaratriði er
síðan að hið tryggða er það
búfé sem talið er fram á
forðagæsluskýrslu auk
ungviðis (lömb, folöld, kálfar).
Þó lausaganga búfjár sé
bönnuð bætir landbúnaðar-
tryggingin að fullu tryggt búfé
sem ferst í umferðaróhöppum.
Bóndinn kann hins vegar að
vera bótaskyldur gagnvart
þeim sem keyrir á
gripinn/gripina hafi bóndinn
ekki gert viðeigandi ráð-
stafanir lil að tryggja örugga
vörslu gripanna þar sem lausa-
ganga er bönnuð. í slíkum til-
vikum verður að skoða hvert
einstakt tilvik með hiiðsjón af
aðstæðum. Abyrgðartrygging
bóndans bætir tjónið ef
bóndinn telst bótaskyldur.
Kvðtaverð að hroni komið?
Mjólkurkvótinn hefur hækkað í
verði undanfarin ár og hefur maður
heyrt að verð á honum sé allt upp í
220 kr og jafnvel meira.
Verðið á honum hefur verið
svona hátt vegna mikillar bjartsýni
í mjólkurframleiðslu og hafa flestir
sem ætla að stunda mjólkurfram-
leiðslu verið að fjárfesta í vélum,
byggingum eða kvóta og ekki hef-
ur skort fjármagn í svona fram-
kvæmdir hvað þá í að kaupa kvóta.
Afurðarstöðvar og kaupfélög hafa
lánað ótakmarkað fé á góðum kjör-
um til kvótakaupa svo litlu máli
ftefur skipt hváða verð hefur verið
á honum, enda hefur kvótaverð
farið margfalt fram úr afurðaverði.
En nú eru blikur á lofti, verð-
bólgan er farin af stað og enn meiri
verðbólgu er spáð á næsta ári. Það
veldur því að kvótakaup á svona
háu verði geta ekki verið hag-
kvæm.
Nú styttist í næstu búvöru-
samninga og óvissan um þá gæti
lækkað verð á kvóta, einnig getur
ESB umræðan eða aðildarumsókn
orðið til þess að kollvarpa
núverandi kvótakerfi, þannig að
kvótinn gæti nánast orðið verðlaus
áeinni nóttu.
Líkja má kvóta við hlutabréf,
en þau náðu toppnum í vor en eru
nú á hraðri niðurleið. Ég tel að nú
hafi kvótinn náð sínum toppi og
falli eins og hlutabréfm. Tilfellið
er að hagur fólks er oft mjög hug-
lægur og þegar góðærið var upp á
sitt besta í landinu þá hleypti það
kjarki í alla til að framkvæma og
ijárfesta. Kvótaverð og hlutabréf
hækkuðu hratt og mikið í verði en
nú þegar verðbólgan fer af stað og
góðærið virðist dvína minnkar
kjarkurinn og trúin og hlutabréf
falla í verði og sennilega kvótinn
líka.
Mjólkurbændur sem hafa tekið
mikil lán til fjárfestinga og jafnvel
„offjárfest" gætu átt það á hættu að
bankanir fari að verða hræddir um
sinn hag þegar kvótaverð fer að
lækka og það neyði menn til að
selja kvótan á meðan gott verð
fæst fyrir hann. Þetta mundi leiða
til enn frekari lækkunar á kvóta-
verði þar sem aukið framboð lækk-
ar verð á kvóta. Einnig fara bænd-
ur sem hugsanlega ætla sér að
hætta fljótlega með mjólkurbúskap
að „drífa sig í að selja“ til að fá
sem best verð fyrir hann.
Kaupendur verða heldur ekki
eins áfjáðir í að kaupa kvótann á
þessu háa verði og lánastofnanir
ekki heldur til að taka ótakmarkað
veð í kvóta. Þetta mun valda því að
verð á kvóta mun fara lækkandi á
næstunni, ef ekki þetta kvótaár, þá
mun hann hrynja það næsta.
Guðni Ragnarsson
Guðnastöðum
fjárvis 3,0
kominii út
Ný útgáfa af Fjárvísi, útgáfa
3,0, er kominn út frá Bænda-
samtökum íslands. Bætt
hefur verið inn í forritið ýms-
um viðbótum vegna ársins
2000. Hægt er að sækja
uppfærslu á forritinu á vef
Bændasamtakanna
www.bondi.is eða hafa
samband við tölvudeild til að
óska eftir að fá uppfærsluna
senda í pósti.