Bændablaðið - 17.09.2002, Blaðsíða 2

2
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 17. september 2002
Slrangar reglur gilda um
tieimaslátrun öúflár
Þar sem sláturtíð er nú hafin er
nauðsynlegt að gera bændum,
öðrum búfjáreigendum og neyt-
endum grein fyrir þeim lögum og
reglum sem gilda um heima-
slátrun. Þau lagafyrirmæli sem
gilda þar um er að finna í lögum
nr. 96/1997 um eldi og heilbrigði
sláturdýra, slátrun, vinnslu, heil-
brigðisskoðun og gæðamat á
sláturafurðum. Þar kemur skýrt
fram að sláturdýrum sem slátra á
til neyslu innan lands skuli slátra í
löggiltum sláturhúsum. Þar kemur
einnig fram að að eigendum lög-
býla er heimilt að slátra eigin búfé
heima á býlinu til eigin neyslu.
Halldór Runólfsson yfirdýra-
læknir sagði ofangreind lagafyrir-
mæli afar skýr og heimildina tíl
heimaslátrunar mjög þrönga, þar sem
það er aðeins eigandi lögbýlis sem
má slátra sínu eigin búfé. „Það verður
að gerast heima á sjálfu lögbýlinu og
afurðanna má aðeins neyta þar. Það
er því óheimilt að selja þessar afurðir
eða dreifa þeim á annan hátt ffá
lögbýlinu, svo sem til gjafa, vinnslu,
söltunar eða frystingar. Öll önnur
slátrun utan sláturhúsa á búfé til
neyslu er óheimil," sagði Halldór.
„Neytendavemd er höfuðmarkmið
ofangreindra fyrirmæla. Við slátrun í
sláturhúsum er lögð gífurleg áhersla á
að tryggja eins og ffamast er unnt að
kjötí og öðrum sláturafurðum sé
skilað í dreiftngu, vinnslu og sölu
eins hreinum og heilnæmum og
kostur er. Hreinlætí og smitvömum
getur verið mjög ábótavant við
heimaslátrun, engin heilbrigðis-
skoðun fer ffam og því er hætta á að
afúrðimar séu mengaðar og óhæfar
tíl neyslu. Engan veginn er hægt að
útíloka sýkingarhættu, t.d. salmon-
ellusýkingu. Heimaslátmðu kjötí sem
finnst í dreifingu skal því fargað
vegna sýkingarhættu. Einnig skal
bent á að stranglega er bannað að
taka óskoðað kjöt inn í matvælafyrir-
tæki, kjötvinnslur eða veitíngastaði."
Fornleifarann-
sóknir í SkanafirOi
I suntar voru um þrjátíu
manns í tveimur hópum við
förnlcifarannsóknir í Skagafirði.
Annar vann að fornleifarann-
sóknum á Hólum í Hjaltadal en
hinn rannsakaði búsetu til forna
norðan Varmahlíðar.
Rannsóknin á Hólum mun
standa í nokkur ár og hófst í byrjun
júlí. Því verki stjómar Ragnheiður
Traustadóttir fomleifafræðingur
og aðstoðardeildarstjóri fomleifa-
John Steinberg og Vala Garðars-
dóttir sem er nemi t fornleifafræði
og vann með Bandaríkja-
mönnunum f Skagafiði í sumar.
Bændablaðið/Örn.
deildar Þjóðminjasafns Islands, en
rannsóknin er á vegum Hólaskóla,
Byggðasafns Skagfirðinga og
Þjóðminjasafns íslands. í hópnum
sem vinnur að rannsóknunum eru
bæði innlendir og erlendir vísinda-
menn og sérfræðingar.
Einnig var hópur bandarískra
vísindamanna við störf norðan
við Varmahlíð og stundaði rann-
sóknir á nokkrum bújörðum. Sá
hópur var hér einnig í fyrrasumar
og stundað þá m.a. rannsóknir í
Glaumbæ, þar sem fundust merki-
legar húsaleifar. Vísindamennimir
vom að kanna búsetu allt frá
landnámi á því svæði sem heima-
menn kalla Langholtið, og jafn-
framt að mæla stærð bygginga
eins og kostur er. Bandaríkja-
mennimir vom undir stjóm John
Steinbergs sem er doktor í fom-
leifafræði og virtur vísindamaður
þar í landi en UCLA háskólinn í
Kalifomíu kostaði dvöl þeirra hér.
Engu að síður munu íslendingar
geta notfært sér niðurstöður úr
rannsóknum þeirra og því var
vinna þeirra mikill fengur fyrir
rannsóknarstarf á þessu sviði í
landinu. /ÖÞ.
KartOfluböndi í Þykkvabænum
með heimasíöu um kartðilur
Fyrir skömmu lögðu iðnaðarmenn síðustu hönd
á nýja kartöfluskemmu hjá Guðna Guðlaugs-
syni, kartöflubónda á Borg í Þykkvabæ.
Skemman, sem er finnskt stálgrindahús frá
H.Haukssyni, kemur í stað húss sem brann sl.
vetur. Nýja skemman er tæpir 900 fermetrar en
gamla húsið var um 350 fermetrar. Skemman er
einangruð og hluti hennar er notaður undir
fiokkun og pökkun, en Guðni sendir aðeins frá
sér pakkaðar kartöfiur. Þrátt fyrir stærð nýju
skemmunnar gerir Guðni ráð fyrir að hún - sem
og tvær aðrar skemmur í nágrenninu - verði full
af kartöflum þegar uppskeru lýkur. Vinna við
sökkia nýju skemmunnar hófst í byrjun júní og
verkinu var nánast lokið í siðustu viku ágúst.
„Verkið varð að ganga vel. Ég átti ekki annað
hús og þurfti þetta áður en við byrjuðum að taka
upp," sagði Guðni.
Guðni er að láta gera nýja heimasíðu fyrir sig
hjá HugVerk.Net (www.hugverk.net) sem er nýtt
tölvufyrirtæki sem verið er að stofna í Þykkvabæ.
„Neytendur geta í framtíðinni séð hvað við gerum
varðandi kartöfluframleiðsluna hér á Borg. Nú er
verið að prenta fyrir mig poka og þar verður slóðin á
heimasíðuna okkar (www.kartoflur.is). Þar verður
að finna fjölbreytt efni, uppskriftir og myndir af
niðursetningu, upptekt og hvemig við líokkum,
pökkum og geymum vöruna. Ekki síst viljum við
nota þessa tækni til að ná góðu sambandi við neyt-
andann, - hann getur lagt inn fyrirspumir varðandi
allt milli himins og jarðar sem varðar vöruna og
fengið góðar ráðleggingar. Við leggjum áherslu á að
á vefnum verði lifandi upplýsingastreymi milli
okkar og neytandans öllum til hagsbóta og þarna á
eftir að safnast upp mikill fróðleikur," sagði Guðni.
„Eg tel rétt að neytandinn geti gengið að þessum
upplýsingum. Mér finnst oft á það skorta að neyt-
endur dæmi okkur rétt og ég vona að upplýsingagjöf
af þessu tagi hafi jákvæð áhrif.” Aætlað er að
vefurinn verði tilbúinn í lok september.
„Sprettan er góð. Þurrkamir í sumar höfðu ekki
áhrif á mína akra," sagði Guðni, sem sáði gullauga
og rauðum íslenskum í 50-60 hektara í vor. Guðni
gerir ráð fyrir að það taki hann og hans fólk um
þrjár vikur að taka upp kartöflumar og koma þeim í
hús. I vor notaði Guðni Netagco Structural, 4raða
niðursetningavél, þá fyrstu sinnar tegundar
hérlendis. Guðni sagði að vélin hefði flýtt mikið
fyrir verkum, en við upptökuna er hann með
Kvemeland vél.
Allnokkuð hefur borið á því að
þeir sem bjóða upp á gistingu en
eru ekki innan Ferðaþjónustu
bænda noti merki þeirra eða
ígildi þess til að draga að sér
gesti. „Því miður er það rétt að
til eru aðilar sem stunda þetta.
Ástæðan hlýtur að vera sú að
okkar merki er orðið svo
verðmætt vegna gæða og
vandaðrar þjónustu að menn
leggja mannorð sitt að veði og
nota okkar merki í óleyfi til að
draga að gesti," sagði Marteinn
Njálsson á Suður-Bár, formaður
Félags ferðaþjónustubænda, í
samtali við Bændablaðið.
Hann segir ljóst að þessu fólki
þyki betra að hafa merki félagsins
uppi til að draga að en samt vilji
það ekki ganga í félagið. Marteinn
var spurður hvað Félag ferða-
þjónustubænda geti gert í málinu.
Mjúk leið fariti
„Við í Félagi ferðaþjónustu-
bænda vinnum sífellt að því að
bæta gæðaímynd okkar, enda
Likt efljr merki Ferfiapjðnustu tnende
eigum við mikla möguleika í sölu
á ferðaþjónustu og getum boðið
upp á mikla fjölbreytni hringinn í
kringum landið í gistingu og af-
þreyingu. Markmið félagsins er að
bæta hag félaganna og ímynd
þjónustunnar, en
það er erfitt þegar
utanaðkomandi
aðilar misnota
merkið okkar,"
segir Marteinn.
Hann segir að
Félag ferða-
þjónustubænda
hafi farið þá leið
að senda þeim
aðilum bréf sem
nota merkið í
félagsins við. Samt sem áður eru
sumir það ósvífnir að þeir ansa
þessu ekki.
Merkið falsað
„Til eru bændur sem nota
Kve
TjaldsvÆcr—
Camp-Caravan
Campingplatz

merki félagsins án þess að vera í
samtökunum. Einn bóndi bar því
við að hann seldi það góða
þjónustu að það væri okkur til
hagsbóta að hann notaði merkið
okkar en hann vildi ekki ganga í
félagið. í einu tilviki var
merkið okkar falsað.
Bærinn í okkar merki er
grænn með tveimur
burstum en í falsaða
merkinu var bærinn
með þremur burstum,
en merkið að öðru leyti
eins. Það sjá allir hvað
þama er í gangi. Enda
þótt einhverjir telji þetta
skondið þá er hér um
háalvarlegt mál að
ræða, vegna þess að oft
óleyfi. Ef það
dugar ekki þá * merki Fb eru tvær burstir en merklð sem ferðaþjónustan á Kverná eru þeir aðilar sem mis-
tekur lögfræðingur notar er með þrjár burstlr. Merki Fb er á innfelldu myndinni.______ nota merkið okkar ekki
með hlutina í lagi hjá sér og skaða
gæðaímynd okkar," segir Mar-
teinn.
Endurskoðun framundan
Hann segir að Félag ferða-
þjónustubænda ætli nú að endur-
skoða gæða- og flokkunarkerfi sitt
með því að skilgreina gæðaflokkana
betur. Marteinn segir það afar
mikilvægt að viðskiptavinir geti
gengið að því vísu hvað þeir kaupi.
Og þótt gæðaþrepin getí verið mörg
verður viðskiptavinurinn ekki
óánægður á meðan hann fær það
sem hann áttí von á. Ein leið til að
bregðast við misnotkun á merki
samtakanna er að benda á vefsíðu
félagsins www.sveit.is og bæklinginn
"Upp í sveit" þar sem allir aðilar
innan félagsins eru taldir upp.
Ferðamenn geta þannig sjálftr
fullvissað sig um að þeir séu ekki að
kaupa þjónustu undir röngum
merkjum. Marteinn segir að enn
sem komið er vilji menn ekki fara í
hart með málaferlum, heldur reyna
að leysa málið í friði.