Bændablaðið - 17.09.2002, Blaðsíða 19

Þriðjudagur 17. september 2002
BÆNDABLAÐIÐ
19
Samband íslenskra loðdýrabænda:
Verfi lí fúðri mun
hærra en í sam-
keppnislfindunum
Samband íslenskra loðdýra-
bænda hélt aðalfund sinn fyrir
skömmu í Árnesi í hinum nýja
Gnúpverja- og Skeiðahreppi.
Björn Halldórsson, formaður
sambandsins, sagði að þetta
hefði verið ákaflega friðsæll
fundur og félagslega séð hafí
verið góð stemning í hópnum.
Helstu mál fundarins, fyrir utan
hin eilífu skuldbreytingarmál
frá erfíðleikatímabilinu, voru
innflutningur á dýrum til kyn-
bóta og hátt verð á loðdýrafóðri.
Kynbœtur
Nú eru minkar í sóttkví á
tveimur stöðum á landinu, í Holts-
múla í Skagafirði og Teigi í
Vopnafirði, en einnig eru refir í
Teigi. Þessum dýrum verður dreift
til bænda í haust, að sögn Bjöms.
„Menn binda miklar vonir við
þetta því þama eiga að vera
gríðarlega góð dýr og nýir litir og
þess vegna má segja að spennandi
hlutir séu að gerast," sagði Bjöm.
Of hátt verð á fóðri
Hann segir að annað mál sem
mikið var rætt á aðalfundinum og
verður að fara að vinna í sé
fóðurverðið sem sé allt of hátt.
íslenskir loðdýrabændur greiða á
milli fimmtán og tuttugu
prósentum hærra fóðurverð en
samkeppnisaðilar þeirra.
„Haldi þessi verðmunur
áfram mun hann ýta okkur út af
samkeppnisborðinu og þess
vegna verður að finna lausn á
málinu. Á þessum verðmun eru
margar skýringar. Ein megin-
ástæðan er að fóðurstöðvarnar
framleiða of lítið fóður og fasti
kostnaðurinn á hvert kfló er því
of mikill. Víða erlendis eru
hráefnismálin leyst öðruvísi en
hér og litið á fóðurgerð í loðdýra-
rækt sem lið í umhverfisvernd.
Þar er fóðurgerðin notuð til að
koma í lóg afgangsvarningi frá
fiskiðnaði og sláturhúsum, sem
annars yrði að urða eða eyða með
öðrum hætti með ærnum
kostnaði. Hér verðum við að
greiða fyrir þennan úrgang. Síðan
má ekki gleyma því að við búum
í stóru og strjábýlu landi og
greiðum því alveg óhemju
mikinn flutningskostnað fyrir
fóðrið. Og það gildir sama um
hann og annan flutningskostnað í
landinu að ríkið tekur helminginn
til sín," segir Björn.
Hann segir að í Noregi hafi sú
leið verið farin að flutnings-
kostnaðurinn sé endurgreiddur af
ríkinu. Danmörk er hins vegar
það lítið land að flutnings-
kostnaðurinn þar er mun minni en
hér á landi.
Stœkkun búanna
„Þetta má segja að séu stóru
málin hjá okkur um þessar
mundir, og svo vilja menn
auðvitað þróa greinina og stækka
búin. Sú stefna sem mótuð var í
upphafi loðdýraræktar, að búin
væru mörg en smá, gengur ekki
upp hér á landi. Mér þykir líklegt
að við endum í sama farvegi og er
í flestum Evrópulöndum, að búin
verði fá og stór. Það eru bara
Danir og Norðmenn sem eru með
mörg tiltölulega lítil bú til hliðar
við aðrar búgreinar, enda þótt í
þessum löndum séu auðvitað
einnig mörg stór bú."
Björn segir að verð á minka-
skinnum sé gott en menn óttist
svolítið næsta uppboð vegna þess
hve dollarinn hefur lækkað.
Einnig hafa hlutabréf lækkað
þannig að menn búa sig nú undir
einhverja verðlækkun. Síðastliðin
þrjú ár hefur minkaskinnaverð
verið mjög gott. í fyrra var verð á
refaskinnum gríðarlega hátt og í
ár telur Bjöm það vel viðunandi
til að^reka búin.
„I sjálfu sér kvörtum við ekki
yfir ástandinu nú. Við erum ný-
búin að gera mjög góðan samning
við uppboðshús í Danmörku sem
er okkur hagstæður að öllu leyti.
Það er hins vegar fortíðarvandinn
sem við erum að glíma við, en
við hljótum að leysa hann," sagði
Björn Halldórsson.
Merki sem þú
getur treyst!

Varahlutir

MASSEY FERGUSON
Varahlutir
^TRIMA
Varahlutir
Kverneland
Varahlutir
FISHER
Brynningartæki
og varahlutir
ZWEEGERS
Varahlutir
Varahlutir
sspa*ppipr
Varahlutir
Varahlutir
MP
Industrial
Varahlutir
naviaaai
Klippur og
varahlutir

CIAflS <
Varahlutir
vjfflUþ.
Varahlutir
Ingvar
Helgason hf.
Sævarhöfða 2, sími 525 8000
Vélavarahlutir, sími 525 8040
x-
Fóðuriðjan í Ólafsdal:
Síðasta graskðgglaverksmiijan í landinu berst fyrir I sfnu
Fóðuriðjan í Ólafsdal í Dalasýslu er eina grasköggiaverksmiðjan
sem enn starfar á íslandi, en þær voru sex þegar best lét.
Fyrirtækið er hlutafélag þar sem einstaklingar og hreppurínn eru
hluthafar og er langstærsti vinnuveitandinn í sveitinni.
Sæmundur Kristjánsson er
framkvæmdastjóri Fóðuriðjunnar.
Hann var spurður hvemig þeir hjá
Fóðuriðjunni hafi náð að þrauka
meðan aðrar graskögglaverk-
smiðjur urðu að gefast upp í
samkeppni við innflutt grænfóður.
„Það vom byggðasjónarmið
og atvinnumál sem réðu því að
við ákváðum að halda áfram,
enda þótt það hafi ekki verið
mikil skynsemi í þeirri ákvörðun
miðað við hvemig þróunin hafði
verið í þessum málum. Við fómm
líka út í það að taka að okkur alls
konar óskyld verkefni sem við
höfum getað nýtt vélar okkar og
tæki til utan háannatímans við
fóðurframleiðslu. Þar má nefna
snjómokstur á vetmm fyrir Vega-
gerðina, verkstæðisþjónustu fyrir
ferðamenn og sveitungana, og
raunar öll þau verk sem við
komust yfir. í okkar fámenna
sveitarfélagi skiptir fyrirtækið
miklu máli því ársverkin hjá
okkur em sjö," sagði Sæmundur í
samtali við Bændablaðið.
Samdráttur í
graskögglaframleiðslu
Framleiðsla á graskögglum
hefur dregist mjög saman vegna
erfiðrar markaðsstöðu. Sæmundur
segir að í sumar verði fram-
leiðslan aðeins um 600 tonn en
hún hefur undanfarin ár verið um
1.400 tonn. Framleiðslugeta verk-
smiðjunnar er aftur á móti 2.500
tonn og hún hefur yfir að ráða
nægu landrými til svo mikillar
framleiðslu.
„Það er fyrst og fremst
samkeppni við innfluttan
fóðurbæti sem veldur þeim
samdrætti sem orðið hefur í
graskögglaframleiðslunni, ásamt
þeirri breytingu sem heyrúllu-
væðingin og breyttar heyverkun-
araðferðir valda. Þörfin fyrir
grasköggla hefur minnkað til
muna við þessar breytingar. Samt
sem áður er samkeppnin við inn-
flutta grasköggla okkar aðal-
óvinur. Að okkar dómi er sú sam-
keppni afar ósanngjörn. Ef flutt er
inn fóðurblanda í dag, eins og þeir
gera inn í Sundahöfn í Reykjavík,
þá er tollur af henni 7,80 krónur á
kfló en ef graskögglar eru fluttir
inn þá er tollurinn ekki nema
áttatíu aurar á kflóið. Byggða-
stefnan í þessu virðist því vera sú
að styðja við innflutninginn. Þetta
skekkir samkeppnisstöðuna
algerlega og er óbærilegt fyrir
okkur sem framleiðum
grasköggla," segir Sæmundur.
Lífrœna rœktunin
Kristján Oddsson á Neðra
Hálsi í Kjós er með lífræna
mjólkurframleiðslu. Hann kaupir
grasköggla af Fóðuriðjunni vegna
þess að hann segist ekki treysta
því að dönsku graskögglamir séu
úr lífrænt ræktuðu grasi. Hann
sagði í samtali við Bændablaðið í
sumar að til þess að skapa og
viðhalda möguleikum á lífrænni
grasfóðrun sé lífsnauðsyn að
Fóðuriðjan í Ólafsdal haldi velli.
Sæmundur segist ekkert vera
hissa á því þótt þeir sem eru með
lífræna ræktun treysti ekki dönsku
graskögglunum. Hann segir að
eftir að viðtal við Kristján
Oddsson um þessi mál birtist í
Bændablaðinu í sumar hafi
fyrirspumum um grasköggla-
framleiðslu Fóðuriðjunnar
fjölgað. Margir virðast ætla að
heQa graskögglagjöf í haust um
leið og kýr verða teknar á hús.
Þess vegna lifir maður í voninni
um að menn fari nú að framleiða
úr íslensku hráefni og að bjartari
tímar séu framundan," sagði
Sæmundur Kristjánsson.