Bændablaðið - 10.03.2004, Side 22

22 Miðvikudagur 10. mars 2004
Eins og kemur fram hér á
síðunni hefur verið gengið frá
samkomulagi um móttöku á snoði
og vetrarull. Nokkrar breytingar
eru gerðar á eldra fyrirkomulagi
sem greint er frá hér á eftir. Verð
fyrir ull er óbreytt frá í haust en
greiddar verða 15 krónur aukalega
á innlagða snoðull og flokkaða
vetrarull.
H - 1 415,-
H - 2 373,-
Svart, grátt og mórautt 363,-
M - 2 34,-
Snoðull verður ekki metin
Til að draga úr tilkostnaði við
ullarsöfnun hefur verið ákveðið að
hætta mati á snoðull og er bændum
gert að flokka gallaða snoðull frá
við rúning og senda einungis
nýtilega ull til Ístex. Allt óskemmt
hvítt snoð fer í annan flokk H-2,
hreinir sauðalitir í svart, grátt eða
mórautt og mislit ull í M-2. Þetta
er gert í samráði við ullarmats-
nefnd og í ljósi þess að yfir-
gnæfandi hlutfall snoðullar hefur
flokkast í annan flokk.
Vetrarull verður metin áfram
en bændur eru hvattir til að flokka
hana sjálfir um leið og rúið er.
Samkvæmt nýrri reglugerð frá sl.
hausti hafa matsreglur verið
einfaldaðar (sjá neðst á síðunni),
sérstaklega með tilliti til þess að
bændur geti flokkað ull sína sjálfir.
Þeir sem ekki hafa tök á að
flokka ullina sína geta fengið hana
metna hjá ullarmatsmönnum.
Best er að flokka
ullina strax við rúning
Hægt er að ná fram hagræð-
ingu og sparnaði við ullarsöfnun ef
ullin ef flokkuð áður en henni er
pakkað til flutnings. Hvít vetrarull
flokkast yfirleitt í annan flokk H-2
ef hún er ekki skemmd vegna
heymors, flóka eða klepra.
Best er að meta ástand
ullarinnar um leið og rúið er. Hey-
mor sést auðveldlega á hálsi og
baki kindarinnar, sömuleiðis sjást
flókar vel utan á reyfinu og einnig
er auðvelt að finna svarta bletti á
kindinni eftir að hún hefur verið
rúin. Við mat á vetrarull er mikil-
vægast að taka burt ónýta ull og
flokka síðan nýtilegu ullina eftir
litum í viðeigandi flokka.
Flokkaðri ull má troða
mun þéttar í poka
Ef ekki þarf að meta ullina á
móttökustað er óhætt að troða
henni þétt í poka til að spara pláss.
Tilraunir hafa verið gerðar með
pökkun í stóra plastpoka, sem
síðan eru lofttæmdir með ryksugu
og bundið þétt utan um.
Með þessu móti er unnt að
draga úr umfangi ullarinnar, lækka
flutningskostnað og minnka
geymslurými. Nauðsynlegt er að
stinga nokkur göt á pokana eftir að
bundið hefur verið utan um svo
loft komist að ullinni.
Ef ull er pakkað í plastpoka
þarf að gæta þess að hún sé vel
þurr svo hún mygli ekki.
Flutningur ullarþvottastöðvar-
innar til Blönduóss
Eins og fram hefur komið í
fréttum er fyrirhugað að flytja
ullarþvottastöðina frá Hveragerði
til Blönduóss nú í sumar. Ístex fær
ekki framlengt starfsleyfi í Hvera-
gerði án þess að ráðast í fjárfrekar
framkvæmdir til hreinsunar á
frárennslisvatni frá ullarþvottinum
auk þess sem starfsemin er á
óheppilegum stað í íbúðahverfi.
Þess vegna er nauðsynlegt að flytja
starfsemina í burtu, á stað þar sem
hún getur verið í sátt við umhverfi
sitt.
Á Blönduósi er til staðar
hreinsistöð sem getur tekið við
vatninu án þess að sérstök
hreinsun komi til. Félagið
Ámundakinn ehf. hefur verið
stofnað um byggingu húsnæðis
undir starfsemina og hefur Ístex
skrifað undir bindandi leigu-
samning til 20 ára.
Ístex hefur heimild til að þvo
ull í Hveragerði til 1. apríl 2004 og
verður þá byrjað að taka niður
vélar og undirbúa þær fyrir
flutning til Blönduóss.
Þar sem húsnæðið á Blönduósi
verður ekki tilbúið fyrr en í júní er
óvíst að takast muni að koma starf-
seminni þar í gang fyrr en í byrjun
ágúst og útlit fyrir að ekki verði
hægt að hefja ullarmóttöku aftur
fyrr en þá.
Stöðvun á rekstri þvotta-
stöðvarinnar síðastliðið sumar
hafði mikla röskun í för með sér
því ekki var hægt að ljúka við
þvott á ull frá síðasta ári fyrr en
undir áramót. Þá er ljóst að ekki
mun takast að ljúka við að þvo ull
sem barst í haust áður en starfs-
emin hættir í Hveragerði. Þetta
gerir það að verkum að lengri tíma
tekur að koma ullinni í söluhæft
ástand og er útlit fyrir að birgðir af
óþveginni ull muni verða um-
talsverðar út þetta ár.
Samkomulag um ullarviðskipti
ÍSTEX hf., Bændasamtök Íslands og Landssamtök sauðfjárbænda
gera með sér eftirfarandi samkomulag um móttöku, meðferð og greiðslur
fyrir ull til 1. sept. 2004.
ÍSTEX tekur á móti allri vinnsluhæfri ull, sem til fellur af lifandi fé
hjá bændum og þeir óska að selja ÍSTEX. Ekki er þó tekið við sumarull
sem rúin er eftir 15. júlí. Tekið verður á móti ullinni óþveginni á
ákveðnum móttökustöðum sem eru ekki lengra en 100 km frá bændum.
ÍSTEX sér bændum fyrir umbúðum til að flytja ullina í ef þeir óska og
flytur hana til þvottastöðvar. Mælt er með því að bændur noti plastsekki
og lofttæmi.
Heimilt er að innheimta hjá bændum allt að sannanlegum áföllnum
kostnaði við ull sem matsmenn meta ekki vinnsluhæfa.
Bændur eru hvattir til að flokka vetrarullina sjálfir og standist sú
flokkun fá bændur greiddan flokkunarkostnað kr. 15,- á hvert kg af
innlagðri, óþveginni ull. Að öðrum kosti verður ullin metin af
matsmönnum ÍSTEX. Bændur sjá alfarið um flokkun á snoðull þ.e. taki
frá gallaða og mengaða ull (3. flokkur). Ekki verður gerður greinamunur
á 1. og 2. flokki en mislita ull skal aðgreina eftir litum.
Greitt verður fyrir snoðull verð annars flokks að viðbættum
flokkunarkostnaði kr. 15,- á hvert kg.
ÍSTEX mun ekki geta tekið við nema takmörkuðu magni af vetrar-
og snoðull fyrr en í águst 2004.
ÍSTEX greiðir bændum fyrir ullina, samkvæmt samkomulagi við
Landssamtök sauðfjárbænda, sbr. meðf. gjaldskrá og notar til þess
umsamdar niðurgreiðslur ríkissjóðs á ull, sbr. meðfylgjandi skrá um
niðurgreiðslur á einstaka ullarflokka, auk eigin greiðslna vegna
ullarkaupa.
Stefnt skal að greiðslum með eftirfarandi hætti. Fyrir vetrarull
verður greitt svo fljótt sem mögulegt er, í síðasta lagi í janúar 2005.
Snoðull verður greidd í janúar 2005.
Allar greiðslur skulu færðar á þá viðskiptareikninga sem seljandi
ullar vísar til.
Öll vinnsluhæf ull, sem ÍSTEX tekur á móti, telst keypt og skal
verðreiknuð fyrirtækinu á viðurkenndu heimsmarkaðsverði að
viðbættum flutningskostnaði til Íslands. Frá dregst kostnaður við
móttöku, flutning, mat og kostnaður við uppgjör. Leitast skal við að
þessi kostnaður verði sem minnstur og ábyrgist ÍSTEX að hann verði
ekki yfir kr. 74,- á kg.
Reykjavík, 20. febrúar 2004
f.h. ÍSTEX hf.
Guðjón Kristinsson
f.h. BÍ
Ari Teitsson
f.h. LS
Jóhannes Sigfússon
Reglur um mat á ull
samkvæmt reglugerð nr. 856/2003
A. HVÍT ULL
H - Lambsull: Hvít haustrúin ull af
lömbum. Í þennan flokk fer eingöngu vel hvít
og fremur togfín og gljáandi ull sem er nær
alveg laus við gul hár. Ullin skal vera algerlega
laus við rusl eða heymor og húsagulku.
H - I. flokkur: Hvít ull, sem er nær alveg
laus við gular illhærur, gallalaus og óskemmd.
Í þennan flokk fer eingöngu ull sem er
algerlega laus við rusl, mor, húsagulku og
tvíklippingu. Ullin skal vera fremur togfín,
þelmikil og gljáandi. Kviðull, læraull og
hnakkaull skal að jafnaði tekin frá og sett í
lakari flokk. Snoð skal vera lengra en 6 sm og
uppfylla að öðru leyti ofangreindar kröfur.
H - II. flokkur: Hvít ull sem ekki er tæk í H
- I. flokk vegna gulra illhæra, lítils háttar
húsagulku eða lítils háttar þófa en laus við
heymor. Einnig ull með gróft tog eða þellítil,
en að mestu laus við tvíklippingu, ásamt snoði
sem er lengra en 4,5 sm. Mikið gul ull og ull
með miklu af dökkum hárum er ekki tæk í H -
II. flokk.
B. MISLIT ULL
M - I. flokkur svart: Óskemmd svört ull
með jafnan og hreinan svartan lit.
Laus við grá hár, þófa, heymor, rusl og
aðrar húsvistarskemmdir og laus við
tvíklippingu. Svart snoð lengra en 6 sm.
Kviðull og læraull skal að jafnaði tekin frá.
M - I. flokkur grátt: Óskemmd grá ull með
steingráan litblæ, laus við gulan eða
grámórauðan litblæ. Að öðru leyti eins og M -
I. flokkur svart.
M - I. flokkur mórautt: Óskemmd mórauð
ull með jafnan og hreinan mórauðan lit (ekki
grámórauð). Að öðru leyti eins og M - I.
flokkur svart.
M - II. flokkur: Öll önnur óskemmd mislit
ull, þ.e. ull af flekkóttu, grámórauðu, botnóttu
og golsóttu fé, ásamt "hvítri" ull með miklu af
gulum illhærum, dökkum hárum eða blettum.
Einnig svört grá og mórauð ull sem ekki er tæk
í M - I. flokk vegna galla á litblæ. Óskemmt
mislitt snoð lengra en 4,5 sm.
Ull sem ekki flokkast í einhvern
ofangreindra flokka fer í úrkast og telst ekki
söluvara. Við mat á ull má skipta reyfum á
milli gæðaflokka.
Móttaka á snoði og
vetrarull 2004
Gísli Gíslason ráðinn
skipulags- og
byggingar-
fulltrúi Ásahrepps
Gísli Gíslason landslagsarkitekt
hefur verið ráðinn skipulags- og
byggingarfulltrúi Ásahrepps í
Rangárþingi ytra. Hann segir að
þetta sé ekki nema 10% starf og
hann sinni því tvo föstudaga í
mánuði. Hann byggði sér
íbúðarhús í Ásahreppi og er þar
mikið og fer þangað alltaf á
föstudögum. Annars á hann og
rekur fyrirtækið Landmótun í
Kópavogi.
Ástæðan fyrir því að hann var
ráðinn í starfið er að þegar
hrepparnir þrír sem mynda Rang-
árþing ytra sameinuðust stóð Ása-
hreppur utan þeirrar sameiningar.
Áður voru allir hrepparnir með
einn sameiginlegan byggingar-
fulltrúa en eftir að Ásahreppur
stóð einn var ákveðið að ráða
mann í starfið. Gísli sagðist hafa
gefið kost á sér til að aðstoða
hreppinn í þessu máli ekki síst
vegna þess að hann á þarna hús og
er þar mikið.
Ætla að
endurreisa
Sauðfjár-
ræktarfélag
Skriðuhrepps
Fyrir nokkru var boðað til
fundar á Þúfnavöllum í
Hörgárbyggð til undirbúnings
endurreisnar
Sauðfjárræktarfélags
Skriðuhrepps. Mikill áhugi var
fyrir málinu og mættu tæp 80%
íbúa svæðisins á fundinn.
Einhugur var um að skipa 3ja
manna nefnd til að undirbúa
formlega endurreisnarfund og
stefnt að honum fyrir 40 ára
afmæli félagsins 17. mars.
Guðmundur Skúlason, bóndi á
Staðarbakka, sagði í samtali við
tíðindamann Bændablaðsins að
þetta væri þannig tilkomið að
fyrir rúmu ári var ákveðið að
sameina Sauðfjárræktarfélag
Skriðuhrepps
Sauðfjárræktarfélaginu Neista
sem var í Öxnadal og fyrrum
Glæsibæjarhreppi.
,,Ég og fleiri erum lítt hrifnir af
svona sameiningu og ákváðum
að endurreisa félagið. Við
boðuðum til þessa fundar og
góð fundarsókn og einhugur
fundarmanna sýnir að þetta var
rétt hjá okkur," segir
Guðmundur.
Þann 17. mars næstkomandi
verða liðin 40 ár frá því að
Sauðfjárræktarfélag
Skriðuhrepps var stofnað. Á
aðalfundi félagsins 2003 kom
stjórnin fram með tillögu um
að leggja félagið niður og
sameina það Neista sem fyrr
segir.
Guðmundur segir að vegna
gæðastýringarinnar séu nýir
aðilar að koma inn í þetta starf
sem ekki voru í því áður og er
þar um að ræða tvö stór fjárbú.
Hann segir að fundurinn hafi
ekki verið fyrir nema hluta af
gamla félagssvæðinu og eftir sé
að kanna hvort félagar af hinu
svæði Sauðfjárræktarfélags
Skriðuhrepps vilja ganga í hið
endurreista félag. Þess vegna er
ekki hægt að segja til um
félagatöluna eins og er.
Gunnar Sigurjónsson, Litla Hofi, fagmannlegur við rúninginn.