blaðið - 18.03.2006, Blaðsíða 40

40 IFERÐALÖG
LAUGARDAGUR 18. MARS 2006 blaöiö
Servas-samtökunum er ætlað að efla
samskipti og umburðarlyndi þjóða
Alþjóðlegu friðarsamtökin
Servas gera ferðamönnum kleift
að ferðast á óhefðbundinn hátt
og komast í nánari kynni við
heimamenn á hverjum stað fyrir
sig. Um heim allan eru gestgjafar
á vegum samtakanna tilbúnir að
opna dyr sínar fyrir félögum frá
öðrum löndum, veita þeim gist-
ingu og máltíð. Skráðir félagar
greiða fyrir lista með nöfnum og
heimilisföngum gestgjafa og setja
sig síðan í samband við þá áður
en þeir leggja í ferðalag.
Meginhugsjón samtakanna hefur
þó alltaf verið önnur og meiri en
að útvega ferðalöngum frían mat
og húsnæði. Servas þýðir að þjóna á
esperanto og það er það sem félagar
í samtökunum leitast við að gera.
Þegar maður ferðast til ókunnugra
landa jafnast ekkert á við það að
njóta leiðsagnar og gestrisni heima-
manna. Á þann hátt kynnist maður
því samfélagi sem maður heim-
sækir betur en ella og nýtur góðs
af þekkingu þeirra sem hafa búið
þar lengi og þekkja vel til. Síðast
en ekki síst eflir það samskipti og
gagnkvæman skilning og umburð-
arlyndi milli fólks af ólíkum þjóð-
ernum. Ennfremur vinna samtökin
að margvíslegum uppbyggingar- og
friðarstörfum og njóta þar stuðn-
ings og viðurkenningar Sameinuðu
þjóðanna.
Stofnuð á rústum
heimsstyrjaldarinnar
Servas-samtökin voru stofnuð í
Danmörku árið 1949 og var hug-
myndin að baki þeim að sameina
fólk frá ólíkum löndum og byggja
upp samfélög í Evrópu á ný sem
voru enn í rústum eftir hörmungar
seinni heimsstyrjaldarinnar. Sam-
tökin stækkuðu og breiddust út um
allan heim. Nú starfa þau í um 160
löndum og félagar eru um 15.000.
Christopher John Morden hefur
verið í forsvari fyrir íslensku sam-
tökin frá árinu 2004 en hér hafa þau
starfað nokkur ár og eru félagar á
annan tug. Christopher kemur frá
Kanada og þar kynntist hann sam-
tökunum gegnum vinkonu sína sem
hafði ferðast víða um heim á vegum
þeirra.
Hann hefur sjálfur notið gestrisni
Servas-félaga víða um heim á undan-
förnum árum, meðal annars á Nýja
Sjálandi, í Hollandi, í Danmörku og
Svíþjóð. „Það er gaman að geta ferð-
ast í útlöndum á þennan hátt en ekki
bara sem ferðamaður á gistiheimili
eða hóteli,“ segir Christopher en
bætir við að Servas-félagar gisti
ekki eingöngu hjá öðrum Servas-fé-
lögum. „Það yrði þreytandi að vera
alltaf gestur hjá einhverjum en það
er viss tilbreyting,“ segir hann.
Með Servas kemur heim-
urinn til okkar
Sjálfur er Christopher í hópi gest-
gjafa samtakanna hér á landi og
segir hann að stundum myndist
góð vinátta eftir heimsóknir. „Fólk
sem hefur gist hjá mér heldur enn
sambandi. Ég tók á móti pari frá
Póllandi árið 2001 sem hefur síðan
ferðast víða um heim og sent mér
póstkort og tölvupóst. Þau ákváðu
síðan að koma til íslands og setj-
ast hér að og hef ég aðstoðað þau á
ýmsan hátt,“ segir Christopher og
bætir við að parið sé nú sjálft komið
í hóp gestgjafa.
Eftirminnilegasta dvöl Christ-
ophers hjá Servas-fólki segir hann
hafa verið á Nýja Sjálandi fyrir fá-
einum árum. „Þá dvaldi ég hjá fólki
af márí-ættum sem átti gríðarstórt
land, heilmikið af kindum en enga
peninga. Engu að síður tóku þau
stöðugt á móti Servas-ferðalöngum.
Þau buðu mér eitt sinn með sér til
sérstakrar samkomu márí-fólks
þar sem það endurnýjar menning-
artengsl og gömul kynni. Það var al-
veg sérstakt og nokkuð sem maður
hefði ekki fengið tækifæri til að gera
sem venjulegur ferðamaður," segir
hann og bætir við að sér hafi þótt við-
horf fátæku hjónanna sérlega fallegt.
„Þau sögðu að þau væru fátæk og
gætu aldrei ferðast sjálf en á vegum
Servas kæmi heimurinn til þeirra.
Þetta er það sem Servas snýst um í
mínum huga,“ segir Christopher að
lokum.
Nánari upplýsingar má nálgast áwww.
servas.org.
WWOOF gerir borgarbörnum kleift aö
kynnast lífi til sveita víöa um heim
Samtökin WWOOF gera fólki hvað-
anæva að úr heiminum kleift að lifa
og starfa á bændabýlum þar sem lagt
er stund á lífrænan búskap af ýmsu
tagi. WWOOF stendur fyrir World
Wide Opportunities on Organic
Farms sem þýða má sem Tækifæri á
býlum sem stunda lífrænan búskap
um heim allan.
Samtökin voru stofnuð árið 1971
af Sue Coppard, skrifstofumær í
London, sem fengið hafði nóg af
borgarlífinu og langaði til að komast
í meiri snertingu við náttúruna. Á
þeim tíma sem liðinn er frá stofnun
samtakanna hafa þau vaxið og
dafnað og nú eru stórir sem smáir
bændur um heim allan aðilar að
þeim.
Markmið samtakanna eru að veita
fólki tækifæri til að læra aðferðir líf-
rænnar ræktunar, gera borgarbúum
kleift að starfa á bóndabýlum, að
hjálpa þeim sem leggja stund á líf-
rænan búskap að gera vörur sínar
að raunhæfum valkosti og efla sam-
skipti þeirra sem hafa áhuga á líf-
rænni ræktun.
WWOOF-samtök í hverju landi
fyrir sig halda lista yfir býli þar
sem hægt er að komast að í lengri
eða skemmri tíma. Gerist maður fé-
lagi í samtökum í tilteknu landi fær
maður lista yfir býlin. Síðan verður
maður sjálfur að setja sig í samband
við bændur og semja við þá um
mögulega dvöl. Fólk fær ekki greitt
í peningum fyrir þá vinnu sem það
innir af hendi en gestgjafar útvega
mat og húsnæði.
Hefur unnið víða um heim
Dóróthea Lárusdóttir kynntist
WWOOF-samtökunum árið 1978 og
hefur frá þeim tíma meðal annars
unnið á býlum í jafnólíkum löndum
og Bretlandi, Gana, Hawaii og Nýja
Sjálandi. Hún segist hafa eignast
marga góða vini í gegnum samtökin
og hún hafi enn samband við suma
þeirra. Þátttaka í WWOOF sam-
eini í raun fólk sem hafi svipaðar
hugsjónir, sé annt um umhverfið
og hafi svipuð áhugamál. „Þetta
er hentug leið til að hitta fólk í því
landi sem maður er í og maður kynn-
ist landinu betur en ef maður dvelur
á hótelum og ferðast sjálfur,“ segir
Dóróthea og bætir við að þar að auki
þyki henni mjög gaman að vinna
úti undir beru lofti. Síðast en ekki
síst er ódýrara að ferðast með þessu
fyrirkomulagi.
Dóróthea bendir á að maður þurfi
ekki endilega að fara í svona ferðir
á eigin vegum heldur geti nokkrir
tekið sig saman, jafnvel heil fjöl-
skylda efþví er að skipta. Það fer eítir
aðstæðum hverju sinni, hvað gestgjaf-
inn getur tekið á móti mörgum, hver
þörfin er á vinnuafli og þar fram
eftir götunum. „Þegar dóttir mín,
sem nú er fullorðin, var fjögurra ára
fór ég og gerði svona í Bretlandi með
henni. Þá valdi ég bara staði þar sem
voru börn á hennar aldri og hún lék
sér við krakkana á meðan ég var að
vinna. Það eru því alls konar lausnir
til,“ segir hún.
Fyrir fólk á ölium aldri
Dóróthea segir jafnframt að
WWOOF-samtökin henti fólki á
öllum aldri. „Maður þarf ekkert að
vera unglingur en maður þarf nátt-
úrlega að hafa einhvern áhuga á
þessum málum,“ segir hún. Gerð er
sú krafa til býlanna að þar sé stund-
aður lífrænn búskapur og segir Dó-
róthea að þau séu að öðru leyti mjög
fjölbreytt. „Þetta er allt frá venju-
legum heimilisgörðum upp í stærri
býli sem eru ýmist með dýr eða ekki.
Yfirleitt framfleytir fólk sér ekki á
þessu. Ef maður ræktar lífrænt þá
þarf maður miklu meira mannafl
og þá verður þetta bara svo dýrt að
enginn kaupir það. Þetta er því gert
af hugsjón en ekki til þess að græða
á þessu,“ segir Dóróthea að lokum.
Búið eins og alþjóðaflugvöllur
Eymundur Magnússon, bóndi í
Vallanesi á Héraði, hefur verið gest-
gjafi WWOOF-samtakanna hér á
landi frá árinu 2001 og segir hann
að ásóknin hafi vaxið með árunum.
„Það hafa farið allt að 20 manns í
gegn hjá mér á ári þannig að ég segi
að búið hjá mér sé meira eins og
alþjóðaflugvöllur á sumrin,“ segir
Eymundur og bætir við að gestirnir
komi hvaðanæva að úr heiminum
þó að Þjóðverjar og Bandaríkja-
menn séu líklega í meirihluta.
Eymundur segir að gestirnir láti
mjög vel af dvölinni og hjá mörgum
sé það orðið eins konar lífsstíll að
„vúffa" sig um heiminn eins og það er
orðað. „Þetta er eins konar öryggis-
net fyrir þessa krakka, þeir geta kom-
ist einhvers staðar inn, þvegið af sér
og fengið almennilega að borða og
borga fyrir það með vinnu og fræð-
ast um landið af heimamönnum.
Þetta er því mjög hagnýtt fyrir báða
aðila,“ segir Eymundur og tekur
undir að hann hafi sjálfur lært heil-
mikið á þessu. „Þar sem WWOOF
tengist lífrænni ræktun er þetta
oft hugsjónarfólk sem vill skapa
betri heim og er þá að hjálpa til við
að byggja upp þessa ræktun af hug-
sjón,“ segir Eymundur og bætir við
að í þessum hópi sé mikið af ungu,
áhugaverðu fólki, listamönnum og
öðru skapandi fólki.
Ekki pláss fyrir saumnál í húsinu
Eymundur tekur aðallega á móti
fólki á sumrin þó að sumir sækist
eftir því að koma á veturna. Nokkur
vinna fari í að skipuleggja komur
fólks þannig að allt gangi upp.
„Ég reyni aðeins að hnika þeim til
annig að það komi ekki allir í einu.
g lenti í því síðasta sumar að yfir-
bóka ansi duglega þannig að það var
ekki hægt að koma saumnál fyrir í
húsinu,“ segir Eymundur að lokum.
Nánari upplýsingar um WWOOF-sam-
tökin má nálgast á heimasiðunni
www.wwoof.org.