Orðlaus - 01.08.2005, Blaðsíða 12

HONNUN Umsjón: Egill Harðar www.egillhardar.com
Einyrki Val eða nauðsyn?
Á íslandi má finna fleiri hönnuði
en marga grunar. Að kalla sig hönn-
uð getur líka átt við svo margt að
auðvelt væri að fylla heila opnu
með upptalningu um hvað fell-
ur undir þetta ágæta starfsheiti.
Flestir eru þó hönnuðurnir graf-
ískir, í fatahönnun eða í vöru- og
iðnhönnun. í vor útskrifuðust um
fimmtíu einstaklingar úr öllum
hönnunardeildum Listaháskóla
Islands og er nokkuð Ijóst, miðað
við stærð atvinnumarkaðarins og
fjölda útskrifaðra hönnunarnema
undanfarin ár, að ekki fá allir vinnu
við sitt hæfi.
Þegar fullreynt er að menn fái
ekki vinnu á sínu sviði er oftast að-
eins um tvennt að velja að finna sér
vinnu á allt öðru sviði eða reyna að
harka það á eigin vegum. Sjálfur
hef ég fetað hinn grýtta veg ein-
yrkjans og get fullyrt að það er allt
annað en auðvelt að hefja slíkan
rekstur, hvað þá að koma honum á
gott skrið. En sé rétt að hlutunum
staðið má auðveldlega láta dæmið
ganga upp. Allt sem þarf er vilji,
vinna og aftur vinna. Það að starfa
sjálfstætt þarf heldur ekki að vera
af illri nauðsyn því margir velja að
fara þessa leið af fúsum og frjáls-
um vilja. Ég mun á næstunni fjalla
hér um einyrkja innan hönnunar-
geirans, stöðu þeirra og réttindi,
hverju þarf að huga að þegar far-
ið er út í eigin rekstur, auk þess að
taka viðtöl við einstaklinga sem
starfa sjálfstætt.
Lagt af stað.
Hvort sem ákvörðun þín að hefja
sjálfstæðan rekstur er til komin af
illri nauðsyn eður ei skiptir í raun
ekki máli á meðan þú ert sátt(ur)
við ákvörðunina. Það þýðir lítið að
ætla sér að harka það af sjálfur sé
maður endalaust að bræla sig yfir
því að enginn vilji mann í vinnu.
Nú sýnir þú þeim af hverju þeir
misstu með því að ráða þig ekki!
Jákvætt hugarfar og hófleg bjart-
Hafir þú ekki trú
á því sem þú ert
að gera er ekki
hægt að ætlast til
þess að kúnninn
geri það heldur.
sýni er skilyrði.
Vertu einnig viss um að þetta
skref sé stigið á réttum forsend-
um. Efi og vantrú, sérstaklega á
eigin hæfileika, er eitthvað sem
þú getur alls ekki lifað með í þess-
um bransa. Hafir þú ekki trú á því
Áhugaverðir vefir.
www.newstoday.com
■■HESEISj Án efa einn vin-
u; f sælasti og virtasti
^ ” fréttavefurinn á
|y netinu sem fjallar
nær eingöngu um
hönnun, listir og tengd málefni.
Þennan þarf að skoða nokkrum
sinnum á dag.
www.archinect.com
Fréttaveita og vef-
| tímarit um allt sem við
kemur arkitektúr og
framúrstefnulegri hönnun.
www.formislandia.com
í síðasta tölu-
blaði fjallaði ég
um hið íslenska
hönnunarvef-
tímarit Form
Islandia. Nú er
umræddur ann-
áll kominn út og geta lesendur
nálgast hann til niðurhals í PDF
sniði á vef Form Islandia.
www.k10k.net
Kemur rétt á eftir
; Newstoday hvað
|| vinsældir og virðu-
leika varðar. Svolít-
ið þungur vefur og
ekki uppfærður alveg jafn oft.
Er engu að síður skylduskoðun
með reglulegu millibili.
sem þú ert að gera er ekki hægt
að ætlast til þess að kúnninn hafi
hana heldur. Virtu sjálfa(n) þig og
þín verk og þá mun kúnninn gera
það líka (auk þess sem hann mun
örugglega borga þér betur fyrir
vikið).
Þegar lagt er af stað er algerlega
nauðsynlegt að tryggja það í bak
og fyrir að fjármál, bókhald, virð-
isauki og skattamál séu á hreinu.
Samkvæmt upplýsingum sem ég
hef fengið frá endurskoðendum
og bókhaldsstofum sem sérhæfa
sig í málum einyrkja eru virðisauka-
vanskil og aðrar skuldir til skatta-
yfirvalda einn helsti banabiti
sjálfstæðra hönnuða. Það er sama
hvað þú telur þig vita um þessi mál
og hafirfengiðtíu í Bókfærslu 101,
ekki reyna að gera þetta sjálf(ur).
Bjúrókrasíubatteríið sem þú vær-
ir að kljást við er slíkt að telja má
ofar mannlegum skilningi. Láttu
frekar bókhaldsstofu eða endur-
skoðanda sjá um öll þín mál og
eyddu frekar kröftunum í það sem
þú gerir best. Að ráða fólk í það að
sjá um reskturinn fyrir sig er bæði
fyrirhafnarlaust og kostar alls ekki
eins mikið og þú heldur. Ég leyfi
mér að benda á fyrirtæki eins og
Krónos (www.kronos.is) sem sér-
hæfir sig í málum einyrkja og er
því einn allra skársti kosturinn í
stöðunni.
Nú myndi margur halda að hafi
viðkomandi komið fjármálahlið
rekstursins í öruggar hendur og
hafi rétt hugarfar sé ekkert því
til fyrirstöðu að hefja leit að verk-
efnum og tilvonandi kúnnum. Svo
er ekki. Nú þarf að gera það upp
við sig hvers virði vinna manns er,
hvað maður rukkar fyrir verkin og
hvernig maður ætlar að gera það.
Einnig þarf að huga að vinnuað-
stöðu, leigu á húsnæði og koma
sér upp svokölluðum "fronti" á
reksturinn. Þarftu að láta prenta
fyrir þig nafnspjöld, bréfsefni, sér-
prentaða reikninga og kynningar-
efni? Hver sendir út reikningana?
Hvað ef kúnninn borgar ekki og
hvað með dráttarvexti?
í næsta blaði mun ég svara þess-
um spurningum og benda á hent-
ugar leiðir til að komast hjé því að
kostnaður í byrjun fari upp úr öllu
valdi. Þá verða einnig birt viðtöl
við sjálfstæða hönnuði og fáum
við að heyra reynslusögur auk þess
að kanna lífsviðhorf þeirra og hug-
myndafræði. Fram að þvi vona ég
að skrif mín hafi reynst einhverjum
vel og minni á að öllum er velkom-
ið að hafa samband við mig í gegn-
um vefinn minn, www.egillhard-
ar.com, ef einhverjar spurningar
vakna.
Skylduáhorf fyrir alla hönnuði!
Ekki fyrir svo
, löngu síðan
] rakst ég á
|vef hjá amer-
ískri hönnun-
arstofu sem
kallar sig Belief.
Þetta væri svo sem
ekki í frásögur færandi ef ekki
væri fyrir einstaklega áhugaverða
hugmyndafræði og lífssýn sem
starfsmenn stofunnar vinna eftir.
Einnig fann ég stuttmynd sem þeir
félagar höfðu framleitt og boðið
til niðurhals á vef sínum en stutt-
mynd þessi, sem fjallar um tilurð
hugmynda, hvaðan þær koma og
hugmyndavinnslu almennt, hefur
síðan reynst mér hin besta upp-
örvun auk þess að vera mjög hvetj-
andi þegar sköpunargleðin virðist
á þrotum. Nýverið gáfu Belief-lið-
ar svo út nýja mynd en hún fjall-
ar um vinnuaðstöðu hönnuða
og hvernig umhverfið getur haft
áhrif á hugmynda- og vinnsluferl-
ið. Myndirnar ganga undir heitinu
Pollinate Sessions og er Chain Re-
action er nafnið á fyrri myndinni
en sú seinni ber titilinn The Comm-
on Desk. Það er einlægt álit mitt
að báðar séu þessar myndir skyldu-
áhorf fyrir alla hönnuði auk þess
að menn ættu að kynna sér önnur
verk þeirra hjá Belief.
Myndirnar má nálgast á vef Belief
www.belief.com undir flokknum
"experiments".
12