Bændablaðið - 25.02.2010, Blaðsíða 6

6 Bændablaðið | fimmtudagur 25. febrúar 2010
Málgagn bænda og landsbyggðar
LOKAORÐIN
Bændablaðið kemur út hálfsmánaðarlega. Því er dreift til allra bænda landsins og fjöl margra annarra er tengjast land búnaði.
Bændablaðinu er dreift ókeypis til þeirra er stunda búskap en þéttbýlisbúar geta gerst áskrifendur að blaðinu.
Árgangurinn kostar kr. 6.200 en sjötugir og eldri og lífeyrisþegar greiða kr. 3.100.
Bændablaðið er í eigu Bændasamtaka Íslands.
Bændablaðið, Bændahöll við Hagatorg, 107 Reykjavík. Sími: 563 0300 – Fax: 562 3058 – Kt: 631294-2279 –
Ritstjóri: Þröstur Haraldsson, ábm. th@bondi.is – Sími: 563 0375 – Blaðamenn: Erla H. Gunnarsdóttir ehg@bondi.is – Margrét Þ. Þórsdóttir mth@bondi.is –
Freyr Rögnvaldsson fr@bondi.is – Sigurður M. Harðarson smh@bondi.is
Auglýsingastjóri: Eiríkur Helgason eh@bondi.is – Sími: 563 0303 – Myndvinnsla og frágangur: Prentsnið ehf.
Netfang blaðsins (fréttir og annað efni) er bbl@bondi.is Netfang auglýsinga er augl@bondi.is Vefsíða blaðsins er www.bbl.is
Prentun: Landsprent ehf. – Upplag: sjá forsíðu – Íslandspóstur annast dreifingu blaðsins að mestu leyti. ISSN 1025-5621
Illviðrin standa
ekki undir nafni
Þorraþrælnum eyddi yðar ein-
lægur norður á Akureyri þar sem
snjónum hefur kyngt niður að
undanförnu. Þar hitti ég fyrir
vegamóða skíðamenn sem höfðu
eytt löngum stundum í lyftubið-
röðum eftir að hafa orðið að
skilja bílana sína eftir langt niðri
í brekku og sitja í rútu síðasta
spölinn upp að skíðaskálanum í
Hlíðarfjalli, þvílík var örtröðin.
Það var í sjálfu sér ágæt til-
breyting fyrir Reykvíking að
komast loksins í almennilegan
snjó, þótt ég sé raunar ekki
mikið háfjalladýr í eðli mínu. Er-
indið var að sækja þorrablót sem
ættmenni konu minnar halda ár
hvert og eru hinar bestu skemmt-
anir. Innandyra var tiltölulega
snjólétt og maturinn sveik ekki,
bragðlaukarnir komust virkilega
í ham þegar vel kæstur hákarlinn
ögraði þeim.
En eins og áður hefur verið
drepið á í þessum dálki þá er
veðrið orðið mun bragðdauf-
ara en það hefur verið og fagna
 
 !"

var lesið upp úr aldargamalli
dagbók eins ættföðurins þar sem
hann sat í Svarfaðardal dögum
saman í iðulausri norðan stórhríð
„og sat þá hver þar sem hann
var“. Þetta upplifa menn tæpast
   
   
 
"#   #  $
-
unni til og í öðru lagi er hríðinni
vart farið að slota þegar út eru
komnar herdeildir blásara og
annarra snjóruðningstækja sem
opna allar leiðir eins og hendi sé
veifað.
&

  
mikillar fortíðarþrár eftir þessum
dögum, og þó, það örlar á því í
sumum ættum. –ÞH
ÁRLEGT BÚNAÐARÞING hefst á sunnudag. Nýtt
kjörtímabil er að hefjast og talsverð endur-
nýjun meðal fulltrúa. Það er mjög mikilvægt
fyrir stéttina að bændur eru tilbúnir að gefa
kost á sér til slíkra trúnaðarstarfa. Endurnýjun
hugmynda og sjónarmiða er lífskraftur alls
félagstarfs. Þótt mörg mál sem liggja fyrir
þinginu séu gamalkunnug þá eru ýmis stór
og brennandi málefni til umræðu. Um þau
hefur verið fjallað á þessum vettvangi, s.s.
um skuldastöðu bænda og aðildarumsókn
stjórnvalda að Evrópusambandinu. Segja má
að málin snúist að miklu leyti fæðu- og rek-
staröryggi en þau snerta líka óskir bænda um
tryggt og sanngjarnt laga- og regluumhverfi.
Fæðuöryggissjónarmið eru líka nátengd kröf-
um um góða meðferð dýra og rétta umgengni

     
 
    
 -
sjónarmið að ráða ferð. Þá verða til umræðu
innri málefni félagskerfissins og búnaðar-
gjaldið. Nefnd um endurskoðun búnaðar-
gjalds og sýn aðildarfélaga á fyrirkomulag
þess mun leggja fram skýrslu fyrir þingið.
Ráðgjafaþjónustan verður einnig tekin fyrir á
Búnaðarþingi en fyrirkomulag hennar var sér-
staklega rætt á formannafundi búnaðarsam-
bandanna í haust. Innan Bændasamtakanna
sjálfra hefur einnig farið fram stefnumótunar-
vinna vegna ráðgjafarstarfseminnar. Atriði
sem varða fyrirkomulag Búnaðarþings og
fleira tengt starfi samtakanna verða einnig á
dagskrá þingsins.
Setningarathöfn Búnaðarþings er að venju
haldin í Súlnasal Hótels Sögu. Hefst hún kl.
13:30 á sunnudag og eru bændur og velunn-
arar íslensks landbúnaðar innilega boðnir
velkomnir.
Skuldamál
NÚ ERU liðnir 16 mánuðir frá bankahruninu.
Því miður hafa fá mál sem snerta endurskoð-
un skuldamála bænda þokast áfram. Vonlegt
er að mörgum sé að bresta þolinmæðin. Fyrir
dyrum standa áburðar- og önnur aðfanga-
kaup og mörg bú í afar erfiðri stöðu. Nú hafa
alþingismenn óskað eftir sameignilegum
fundi sjávarútvegs- og landbúnaðarnefndar
og viðskiptanefndar til að ræða skuldamál
bænda. Er það kannski fyrst og fremst til að fá
mynd af stöðu mála og hvaða starf hefur verið
unnið á undanförnum mánuðum.
Nú hlýtur brátt að renna upp tími aðgerða.
Það er eðlileg og sjálfsögð krafa að ekki séu
leiknir eintómir biðleikir. Það er allra hagur
að rekstur framleiðslufyrirtækja geti gengið
áfram og að þeir sem að honum standa geti
átt sér framtíðarsýn. Sífelld óvissa um vilja og
getu lánastofnana til þess að standa við bakið
á rekstrinum er slæm. Svo langur tími er lið-
inn að farið er að bera á verulega skaðlegum
aukaverkunum. Ákvarðanir sem eru teknar í
skugga óvissuástands eru ekki eins góðar og
þær sem eru teknar á grunni framtíðaráætl-
ana um rekstur og búsetu. Þetta á sérstalega
við um landbúnað. Þar eru rekstur og heim-
ili nátengd, framleiðsluferlar gjarnan langir
og fjárfestingar, ef vel eru gerðar, geta nýst
mörgum kynslóðum.
Bændasamtökin og búnaðarsambönd-
in um allt land hafa eftir bestu getu reynt
að aðstoða bændur sem eru í skuldavanda.
Bændasamtökin hafa haldið uppi sjónarmið-
um bænda við fjármálastofnanir og stjórn-
völd. Það er ekki í valdi Bændasamtakanna
að dæma um hvernig til hefur tekist og hvort
eitthvað hefur þokast, en hitt er víst að þol-
inmæði margra skuldara í landinu er nú þanin
til hins ítrasta. HB
LEIÐARINN
Búnaðarþing
Í febrúar 1980 var haldinn stofn-
fundur Félags ferðaþjónustu-
bænda. Það var Gunnar Guð-
bjarts son, formaður Stéttar sam-
bands bænda, sem í desember
1979 fékk Hákon Sigurgrímsson,
sem þá var starfsmaður Stéttar-
sam bandsins, til að aðstoða ferða -
þjón ustu bændur við undir búning
stofn unar félagsins. Stofn fund ur-
inn var haldinn í Bænda höll inni og
mættu á hann um 20 manns. Fékk
félagið aðild að Stéttarsambandinu
sem búgreinafélag.
Þeir bændur sem höfðu
frum kvæð i að félagsskapnum
voru Krist leifur Þorsteinsson á
Húsafelli, Eiríkur Eyvindsson á
Laugarvatni og Björn Sigurðsson
í Úthlíð. Hákon Sigurgrímsson
hafði umsjón með fyrstu verkum
félagsins, sem voru upplýsingaöfl-
un og leiðbeiningar til ferðaþjón-
ustubænda. Vorið 1981 var tekin
saman skrá yfir 24 bændur sem
veittu þjónustu til gesta og var
henni dreift til ferðaskrifstofa og
annarra ferðaþjónustu aðila ásamt
því að auglýst var í dag blöðum.
Hákon réð Steinunni Haf stað,
sem árum saman hafði rekið hótel
úti á landi, til að leiðbeina bænd-
um um þessa búgrein og ferðaðist
hún hringinn í kringum landið og
heimsótti bændur. Fyrsti formlegi
starfsmaður félagsins var Oddný
Björgvinsdóttir en árið 1984 var
hún ráðin í hálft starf með stuðn ingi
'*  +
   
 <+ >
sambands bænda. Árið 1987 náðist
sá áfangi að í fjárlögum ríkisins var
gert ráð fyrir launum ráðunauts í
ferðaþjónustu.
Eingöngu fyrir útlendinga í
byrjun
Upphaf skipulegrar sölu bænda á
þjónustu við ferðamenn má rekja
til ársins 1965 en þá auglýsti
@

+
      #-
ilum þar sem fólk hefði hug á að
bjóða erlendum ferða mönnum
þjónustu sína. Fimm bæir voru
með fyrsta árið, Stóra-Borg í
Víðidal í V-Húnavatnssýslu, Efri-
Hreppur í Skorradal í Borgar-
fjarðarsýslu, Hvítárbakki í Bæjar-
sveit, Laugarbakki í Miðfirði í
V-Húnavatnssýslu og Fljótstunga
 C
  Q 
   

var þessi þjónusta einungis boðin
útlendingum. Menn vissu dæmi
  



XX>
lýsingar um þjónustuna að hún væri
ætluð útlendingum. Til gam ans má
nefna að á bænum Fljóts tungu í
C

    

>
inn árið 1976. Árið 2008 var hlut-
   
 Z[\   
nýttu sér gistimöguleika hjá bænd-
um en í dag eru 145 bæir aðilar
að Félagi ferðaþjónustubænda og
gistirýmin orðin yfir 4.000.
Lífseigar hugmyndir
Á Búnaðarþingi árið 1971 var í
fyrsta skipti rætt um ferðaþjónustu
í tengslum við atvinnumál bænda
og hafði Bjarni Arason forgöngu
um þá umræðu. Hann áleit að í
ferðaþjónustu væru miklir mögu-
leikar fyrir bændur ef vel væri að
staðið og áhersla lögð á afþreyingu
eins og veiði, hestamennsku o.fl.
Hugmyndir Bjarna virðast standast
tímans tönn því nú nær fjörutíu
árum síðar eru mjög svipaðar hug-
myndir hafðar að leiðarljósi í starf-
semi Ferðaþjónustu bænda.
Ferðaþjónustubændur héldu
sinn fyrsta fund í október 1973
á Úlfsstöðum í Borgarfirði, þótt
form leg stofnun félagsins kæm-
ist ekki á dagskrá fyrr en sjö árum
síðar. Þessi
fundur var
hald inn að
f rumkvæði
Ingi bjargar Berg þórs dótt ur í Fljóts-
tungu og Hjalta Sigur björns son ar á
Kiðafelli vegna óánægju með verð-
lagsmál. Gagn vart bændum gaf
Flugfélagið út verðskrár í íslensk-
um krónum snemma á haustin og
giltu þær í eitt ár. Verðbólga var
mikil á þessum árum og rýrnuðu
tekjur ferðaþjónustubænda á því
tímabili sem leið frá því verð var
ákveðið þar til þeir fengu þjónustu
sína greidda. Árangur fundarins var
sá að ferðaþjónustubændur fengu
greitt fyrir þjónustu sína samkvæmt
gengi bandaríkjadals á hverjum
tíma. Má segja að þessi fundur hafi
verið fyrsta merki um samstöðu
ferðaþjónustubænda, sem síðar
leiddi til stofnunar samtaka þeirra.
Heimildir: www.sveit.is og Hákon Sigur-
grímsson.
Marteinn Njálsson tók saman
30 ár frá stofnun Félags ferðaþjónustubænda
Ferðaþjónustubærinn Öngulsstaðir í Eyjafjarðarsveit.
Merki Félags ferðaþjónustubænda kallaðist á við
merki Stéttarsambands bænda því í báðum mátti sjá
grænan burstabæ.