Fréttablaðið - 30.04.2012, Blaðsíða 8

30. apríl 2012 MÁNUDAGUR8
FRÉTTAVIÐTAL: Robert C. Nurick, sérfræðingur í öryggis- og varnarmálum
Staðsetning Íslands gerir það að verk-
um að landið verður í lykilstöðu nú
þegar áhersla á norðurslóðir fer að
aukast segir sérfræðingur í öryggis-
málum. Hlutverk Íslands verður ekki
síst á vettvangi eftirlits- og björgunar-
mála á hafinu.
Ísland mun án efa fá aukið hlutverk tengt
öryggismálum á norðurslóðum á komandi
árum þó áhrifamikil ríki og ríkjabandalög
hafi enn ekki veitt þessu svæði fulla athygli,
segir Robert C. Nurick, bandarískur sérfræð-
ingur í öryggis- og varnarmálum.
Nurick var staddur hér á landi í síðustu
viku á vegum Bandaríska sendiráðsins hér
á landi og hélt fyrirlestur um öryggismál á
fundi á vegum Alþjóðamálastofnunar.
Augljóst er að Ísland verður í lykilhlutverki
þegar kemur að björgunarmálum á þessu
gríðarstóra hafsvæði þegar og ef skipaleiðir
opnast með tilheyrandi olíuflutningum, eða
þegar norðlæg ríki hefja frekari nýtingu á
orkuauðlindum undir hafsbotni, segir Nurick
í viðtali við Fréttablaðið. Hann segir að Ísland
verði einnig í stóru hlutverki þegar komi að
nýtingu þessara sömu orkuauðlinda.
„Nýting orkuauðlinda á norðurslóðum hefur
ekki bara áhrif á samskipti ríkja á efnahags-
legum forsendum, til að skipta þeim auðlind-
um sem finnast á svæðinu,“ segir Nurick. „Við
það bætast til dæmis umhverfissjónarmið þar
sem risavaxin olíuskip munu fara um svæð-
ið með tilheyrandi hættu á skipssköðum og
mengunarslysum.“
„Alþjóðasamfélagið áttar sig á því að það
verður að undirbúa allar hliðar málsins, þar
með talin viðbrögð við hættu af því tagi,“
segir Nurick. „Ríkin á þessu svæði verða að
ná samkomulagi um ásættanlega hegðun á
svæðinu og hver ábyrgð hvers og eins er. Þar
verður einnig að koma skýrt fram hver eigi að
bregðast við þegar eitthvað fer úrskeiðis.“
Staðsetning Íslands gerir það að verkum
að landið verður afar mikilvægt í öllum þeim
umræðum. Nurick nefnir að burtséð frá því
hversu mikinn viðbúnað Ísland geti byggt upp
geri staðsetningin Íslendingum mögulegt að
fylgjast með skipaumferð á gríðarstóru haf-
svæði, sem verði sífellt mikilvægara eftir því
sem skipaumferð aukist.
Eftirlitið mikilvægt
„Það verður mjög mikilvægt í sjálfu sér að
fylgjast með því hverjir eiga leið um hafsvæð-
ið, hvert þeir eru að fara, hvernig ástandið
er hjá hverjum og einum. Einnig verður að
tryggja að sjófarendur geti átt samskipti hver
við annan. Það er óhjákvæmilegt að Ísland
taki stóran þátt í slíku eftirliti,“ segir Nurick.
Íslensk stjórnvöld hafa um nokkurra ára
skeið lagt mikla áherslu á samvinnu á norður-
slóðum á alþjóðavettvangi. „Það er enn ein-
hver tími til stefnu, en þróun mála á norður-
Eftirlit og björgun mikilvægari
Netvarnir eru ólíkar öðrum vörnum að mörgu
leyti, en eru að verða sífellt mikilvægari hluti
af varnarmálum ríkja, segir Robert Nurick. Eitt
af því sem aðskilur netvarnir frá hefðbundnari
vörnum á landi, sjó og lofti er ekki síst að ríki
geta ekki komið sér upp öllum nauðsynlegum
vörnum án samvinnu við einkaaðila sem oftar
en ekki eiga þau kerfi sem þarf að verja.
„Ísland hefur mikla hagsmuni af því að verja
sitt netöryggi. Þar getur landið ekki treyst á
aðra en eigin stofnanir. En það sama gildir um
Ísland og önnur ríki, það er mikilvægt að kynna
sér hvernig þessum vörnum er háttað í öðrum
löndum, kynna sér þau atvik sem hafa komið
upp og viðbrögð sem hafa dugað,“ segir Nurick.
„Það er allt of mikið í húfi til að hægt sé að
stinga höfðinu í sandinn. Með netárásum er
hægt að ráðast á tölvukerfi sem stýra raforku,
vatni, olíudælingu og öðrum gríðarlega mikil-
vægum kerfum. Fólk sem vinnur að netöryggis-
málum fær martraðir um árásir af þessu tagi.“
Nurick segir Ísland geta grætt á samstarfi
við Atlantshafsbandalagið (NATO) sem hefur á
undanförnum árum aukið verulega áhersluna á
netöryggi og ætlar að auka hana enn á komandi
árum. „Það er mjög mikilvægt að læra af reynslu
annarra og NATO virðist tilbúið að veita aðildar-
ríkjum aðstoð.“
Martraðir fólks í netöryggisgeiranum
NORÐURSLÓÐIR Búast má við að bandarísk stjórnvöld muni auka verulega áherslu sína á að móta stefnu fyrir
norðurslóðir á næstu tveimur árum segir Robert C. Nurick, sérfræðingur um öryggismál. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
slóðum er hraðari en menn gerðu ráð fyrir,“
segir Nurick.
„Ég reikna með að ef ég yrði spurður myndi
ég ráðleggja íslenskum stjórnvöldum að leggja
enn meiri áherslu á samvinnu á Norðurslóðum.
Ég myndi reyndar ráðleggja öðrum ríkjum á
svæðinu að gera það sama, þar með talið Banda-
ríkjunum. Það er vissulega tími til stefnu, en
það verður mjög flókið að leysa úr álitaefnum
sem upp munu koma og betra að vera komin
lengra en styttra þegar þau koma upp.“
Nurick segir ekki rétt að orða það svo að
bandarísk stjórnvöld hafi takmarkaðan áhuga
á norðurslóðum. Réttara væri að segja að þau
viti af mikilvægi svæðisins og hafi áhuga á
því að koma að samvinnu á þessum slóðum.
Staðreyndin sé hins vegar sú að stjórnvöld
vestra hafi nóg annað á sinni könnu í öðrum
heimsálfum. Athyglin sé frekar á Mið-Austur-
löndum, Afganistan, Norður-Kóreu og víðar.
„Bandarísk stjórnvöld eru þegar farin að
leggja meiri áherslu á að móta sér stefnu
fyrir norðurslóðir, en hvort sú vinna er komin
upp á yfirborðið í samskiptum við önnur ríki
er annað mál. En á næstu einu til tveimur
árum mun þessi heimshluti fá meiri og meiri
athygli í Washington. Það er óhjákvæmilegt,“
segir Nurick.
Brjánn
Jónasson
brjann@frettabladid.is
Með bættri hönnun á loftflæði ytra byrðis og tæknibúnaði sem tryggir
hagkvæmustu aksturstilhögun er mögulegt að minnka umtalsvert eyðslu
eldsneytis. Þannig er Audi A4 enn sparneytnari en áður og eyðir aðeins frá 4,5
lítrum á hverja 100 km.* Nýr A4 er því afrakstur stöðugrar tækniþróunar hjá Audi.
Til viðbótar við ríkulegan staðalbúnað í Audi A4 fylgir sóllúga öllum bílum sem
pantaðir eru fyrir 1. júní 2012.

*M.v. 2.0TDI 143 hestafla, dísilvél, beinskiptan.
Farvegur
framþróunar
Velkomin í reynsluakstur
SAMFÉLAGSMÁL Ungliðahreyfing
Íslandsdeildar Amnesty Inter-
national stóð nýverið fyrir mót-
mælum við bensínstöð Skeljungs
við Vesturlandsveg.
Með mótmælunum, eða „hreins-
unaraðgerðinni“ eins og ungliða-
hreyfingin kallaði aðgerðina, var
athygli vakin á umhverfisspjöllum
og mannréttindabrotum sem sögð
eru hafa hlotist af olíuvinnslu móð-
urfyrirtækisins Shell á óseyrum
Nígerfljóts í Nígeríu.
Ungliðarnir krefjast úrbóta en
mótmælin voru þáttur í alþjóðlegri
herferð Amnesty. - shá
Mættu á Skeljungsstöð:
Mengun í Níg-
eríu mótmælt
MÓTMÆLT Hópurinn lét til sín taka við
bensínstöð Skeljungs við Vesturlands-
veg. MYND/AMNESTY
Varað við flóðum
Bresk yfirvöld vöruðu í gær við
yfirvofandi flóðum í landinu. Mikil
úrkoma hefur verið á Bretlandseyjum
síðustu daga og er gert ráð fyrir
áframhaldandi rigningu og jafnvel
snjókomu á stöku stað.
BRETLAND
1. Hversu mikið fækkaði skráðum
afbrotum hjá lögreglunni milli
áranna 2010 og 2011?
2. Hver tekur við starfi knatt-
spyrnustjóra hjá Barcelona?
3. Meðlimir hvaða hljómsveitar
sitja naktir fyrir á umslagi nýrrar
plötu?
SVÖR:
1. Um fjórðung 2. Tito Vilanova 3.
Kiriyama family
VEISTU SVARIÐ?