Fréttablaðið - 30.04.2012, Síða 13

MÁNUDAGUR 30. apríl 2012 13
BERJUMST!
1. MAÍ 2012 Í REYKJAVÍK
VINNA ER VELFERÐ ASÍ BSRB BHM KÍ
Safnast saman á horni Snorrabrautar og Laugavegs kl. 13.00.
Lúðrasveit verkalýðsins og Lúðrasveitin Svanur leika nokkur lög.
Gangan leggur af stað kl. 13.30.
Gengið niður Laugaveg, Bankastræti, Austurstræti og inn á Ingólfstorg.
Lúðrasveit verkalýðsins og Lúðrasveitin Svanur leika fyrir göngu.
Ræðumenn flytja örræður meðan gangan stendur yfir.
Útifundur á Ingólfstorgi hefst kl. 14.10.
Útifundi lýkur kl. 15.00.
Þegar ég horfði á 79 af Stöðinni um daginn fór ég að hugsa
um Ísland og Ameríku, Ísland og
nútímann – Ísland í heiminum
og þetta allt saman. Upphaf alls
ófarnaðar í myndinni er ástarsam-
band Gógóar við Kanann, sem hún
getur ekki hætt að hitta þótt hún
eigi kost á myndarlegum, heiðar-
legum, blíðlyndum – já yndisleg-
um – íslenskum karlmanni: þetta
var íslenskum karlmönnum ger-
samlega óskiljanleg ráðgáta: hvað
dregur þær að þessum Könum
þegar þær eiga kost á mér?
Aðdráttaraflið
Það er nú það. Aðdráttaraflið
sem Kaninn hafði á þessum árum
fyrir íslenska þjóð. Kaninn tákn-
aði hið forboðna og ljúfa, hann
var lágkúran sjálf í allri sinni
dýrð, hinn spennandi og takt-
fasti nútími þar sem vegir liggja
til allra átta, hinn ómótstæðilegi
sálnagleypir, og hver sem honum
gengi á hönd væri þar með glötuð
sál sem stungin væri svefnþorni
efnishyggjunnar, hugsaði bara
um bíla og ísskápa og tyggigúmí
en gleymdi eddukvæðunum og
þjóðsögunum, markaskránum,
rímnaháttunum og fimm gangteg-
undum íslenska hestsins – öllu því
sem amma kvað og huldan spann.
Sveik. Kaninn táknaði peninga og
velsæld – stæl – framfarir, hann
var handhafi framtíðarinnar.
Sóley Sólufegri situr við hafið á
kóralskóm og elskhuginn blund-
ar alla stund – þjóðin lét fallerast
og æ síðan hefur sektarkenndin
verið djúpt í þjóðarsálinni. Það
er sektarkennd yfir því að hafa
yfirgefið dalinn fagra og þorpið
góða, iðju þarfa til sjós og lands
og rétta notkun orðatiltækja en
haldið suður á vit braskara, bíla-
prangs og rangra beyginga. Eng-
inn ræður för.
Þetta er íslenski blúsinn – 79 af
Stöðinni fjallar um hann eins og
fleiri bækur Indriða G. Þorsteins-
sonar. Þó að Kaninn sé baklægur
í sögunni fer ekki milli mála að
hann er sjálfur örlagavaldurinn.
Þessi blús grasserar enn í menn-
ingu okkar og sögum en ein aðal-
persónan er hins vegar búin að
skrá sig út úr þessari sögu, sagði
bless og var farin til mið-austur-
landa að sinna erindum fyrir
Ísraelsmenn og Halliburton. Og
Íslendingar standa hálfhvumsa
enn og finnst eins og sagan hafi
ekki alveg verið búin – forsmáð-
ir eftir að hafa fórnað svo miklu
fyrir þetta samband.
Klaus kemur í heimsókn
Þetta rifjaðist allt upp í vikunni
þegar birtar voru niðurstöður
könnunar sem gerð var á við-
horfum Íslendinga til aðildar að
Evrópusambandinu. Þar reynd-
ust fimmtíu og fjögur prósent
svarenda andvíg aðild. Að vísu
eru ekki öll kurl komin til grafar
– þjóðin á eftir að sjá samning og
viðhorf kunna að breytast þá, sem
er auðvitað skýringin á því hvers
vegna andstæðingar Evrópusam-
bandsins berjast um á hæl og
hnakka að hindra að slíkur samn-
ingur verði kláraður, eða reyna
þá að minnsta kosti – þeir sem eru
í ríkisstjórn – að sjá til þess að
hann verði sem allra óhagstæðast-
ur fyrir Ísland.
Þetta snýst vissulega um lífs-
kjör – um vöruverð og vöruúrval,
gjaldmiðil, rekstrarskilyrði –
og líka yfirráð og vald (íslenska
valdastéttin er óvenju einbeitt í
að halda öllum yfirráðum sínum).
Þetta snýst um aðgang að mörk-
uðum, viðskipti og þar fram eftir
götunum – en er ekki eitthvað
fleira sem hér kemur til og mótar
viðhorf Íslendinga til aðildar?
Eitthvað svolítið óljóst? Eitthvað
huglægt? Eitthvert rótgróið við-
horf Íslendinga til Evrópu …
Ef við prófum sögu eins og 79 af
Stöðinni í nútímanum og reynum
að kippa Kananum út úr frásögn-
inni og setja í staðinn fulltrúa
Evrópusambandsins, hvað gerist
þá? Hann gæti heitið Klaus og
verið frá Wiesbaden í Þýskalandi
eða Jacques og verið frá Belgíu;
Jukka Pekka frá Finnlandi, How-
ard frá Sheffield … Ég veit það
ekki hvernig sem við reynum og
hvern sem við setjum þarna inn
í þennan frásagnarlið þá gengur
þetta ekki upp. Gógó fellur ekki
fyrir neinum þeirra. Maður sér
hana ekki fyrir sér að laumast til
að taka á móti einhverjum Evr-
ópu-lúða vegna þess að allt sem
hann stendur fyrir sé svo ómót-
stæðilegt. Hvað nákvæmlega?
Evrovision-keppnin? Aðgangur að
fiskmörkuðum? Makríldeilan?
Voruð þið búin að læra heima?
Evrópusambandið er ekki sexí.
Það er útlendingurinn mót-
stæðilegi. Tengsl við það jafn-
gilda ekki fyrirheitum um for-
boðnar ástir við hættulegan og
heillandi mótspilara heldur er
það meira eins og að lenda hjá
umhyggjusamri frænku sem
lítur inn til okkar og spyr: átt-
irðu ekki eftir að læra heima og
ertu ekki búin að vera svolítið
lengi í tölvunni? Það minnir
okkur á að við eigum eftir að
innleiða reglugerð númer átján
samkvæmt tilskipun um innleið-
ingaraðlögunarréttindi sáttmála
eittþúsund. Það áminnir okkur.
Það er sífellt með nefið ofan í
dótinu okkar, tilætlunarsamt og
velviljað.
Og fullorðin. Evrópusamband-
ið er fullorðins. Það er banda-
lag sjálfstæðra ríkja sem ákveð-
ið hafa að koma sér saman um
hlutina í stað þess að þjösnast
áfram og grípa sitt hvert og eitt.
Þar búa þjóðir sem hafa sams
konar sjálfsmynd og fullorðið
fólk sem binst samtökum um til-
tekna hluti og myndar þannig
samfélag. Íslendingar hugsa
enn eins og gömul nýlenduþjóð,
kenjóttur krakki, fullur mótþróa
og sjálfstæðislöngunar en líka
þarfar fyrir að láta sjá um sig
og fyrir sér. Öldum saman var
landið dönsk nýlenda og eftir
tuttugu og fimm ára fullveld-
istíð með konungssambandi við
Danmörku var stofnað lýðveldi
í skjóli Bandaríkjamanna sem
voru þessu lýðveldi bakhjarl
allar götur fram yfir síðustu
aldamót. Kaninn fór árið 2006.
Hrunið varð árið 2008.
Árið á milli var 2007. Eina
árið í Íslandssögunni sem er
orðið hugtak.
Útlendingurinn mótstæðilegi
Guðmundur Andri
Thorsson
rithöfundur
Í DAG
AF NETINU
Formaður hæfir flokki
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson
hæfir öfgaflokki Framsóknar.
Rökstyður hvorki né sundurliðar
gaspur sitt um, að ríkisstjórnin hafi
unnið meira tjón en sem nemur
hruninu. Þetta er í stíl við aðrar
upphrópanir hans og öfgaliðs
hans á Alþingi síðustu misserin.
Hratt hefur flokkurinn verið að
öfgast að hætti le Pen í Frakklandi.
Gælir við þjóðrembu og daður
við þá, sem Bandaríkjamenn kalla
„hvíta ruslið”. Áður var flokkurinn
tæki nokkurra græðgiskarla gegn
almenningi og nú þykist hann
þar á ofan gæta þjóðararfsins. Þú
þarft ekki að elska ríkisstjórnina til
að sjá, að SDG er lýðskrumari frá
innsta grunni.
jonas.is
Jónas Kristjánsson
Ruslflokkur rammaáætl-
unar
Þegar litið er á það
sem ætlunin er að
gera á Reykjanes-
skaganum í virkj-
anamálum blasir
við að virkjanahug-
myndirnar miða að
því að gera skagann að samfelldu
neti virkjanamannvirkja.
Njörva á skagann niður í borholur,
stöðvarhús, skiljuhús, gufuleiðslur,
háspennumöstur og virkjanavegi
og gera hann að allsherjar Hellis-
heiðarvirkjun.
Röðin nær allt frá Reykjanestá til
Þingvallavatns og gera á Reykja-
nesfólkvang að virkjanasvæði.
blog.is/omarragnarsson
Ómar Ragnarsson