Fréttablaðið - 09.06.2012, Page 12

12 9. júní 2012 LAUGARDAGUR
greinar@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Á
stand vega á landinu er verra en verið hefur um árabil,
að mati Umferðarstofu. Bæði í höfuðborginni og úti um
land eru holur í slitlagi, vegmerkingar afmáðar, hjólför
í slitlaginu og þar fram eftir götum.
Í samtali við Fréttablaðið í fyrradag sagði Einar
Magnús Magnússon, upplýsingafulltrúi Umferðarstofu, að ástandið
væri nú óvenjuslæmt vegna fjárskorts. Öryggi vegfarenda væri
hins vegar ógnað ef vegunum væri ekki haldið við. „Menn þurfa
að velta fyrir sér hvort sparnaðurinn sé raunverulegur þegar horft
er á heildarmyndina,“ sagði hann.
Í Fréttablaðinu í gær tók
Hreinn Haraldsson vegamála-
stjóri í sama streng. Viðhald á
vegunum væri nú orðið minna en
lágmarkskröfur kveða á um; það
þýddi að sjálft burðarlag veganna
væri farið að skemmast. „Þá fara
vegirnir að grotna niður, verða
hættulegir. Við getum ekki búið í mörg ár við fjárveitingarnar eins
og þær eru núna.“ Hreinn bendir á að ef þetta gerist, verði margfalt
dýrara að byggja vegina upp aftur en það væri að tryggja eðlilegt
viðhald.
Sama sinnis er Ólafur Guðmundsson fulltrúi EuroRAP, verkefnis
samtaka bifreiðaeigenda í Evrópu um mat á öryggi vega. Hann segir
að ástand vega með bundnu slitlagi hafi aldrei verið jafnslæmt og
víða uppfylli vegirnir ekki öryggiskröfur. „Bindiefnið er farið sem
þýðir það að eftir nokkur ár þurfum við að gera allt upp á nýtt,“
segir Ólafur.
Niðurskurður fjár til viðhalds á vegum og götum helgast af efna-
hagshruninu og þeim tekjubresti ríkis og sveitarfélaga, sem þá varð.
Aðrir þættir hjálpa ekki til, til dæmis snjóþungur vetur og síaukin
umferð stórra flutningabíla, sem slíta burðarlagi veganna tugþús-
undfalt á við venjulega fólksbíla. Nú verður hins vegar ekki umflúið
lengur að auka á ný fjárveitingar til viðhalds vegakerfisins, ef það á
ekki hreinlega að eyðileggjast að stórum hluta á næstu árum.
Þetta er ekki bara spurning um kostnað, heldur ekki síður um
umferðaröryggi. Einar Magnús bendir réttilega á að ákveðnar
kröfur séu gerðar til bíla um öryggi og sömu kröfur verði að gera
til veganna.
Stjórnmálamenn tala hins vegar minna um viðhald vega en
nýframkvæmdir. Enda eru nýframkvæmdirnar svo miklu kjós-
endavænni og veiða fleiri atkvæði en viðhald, sem er leiðinlegt
og oft ekki mjög sýnilegt. Nýframkvæmdir eru að sjálfsögðu
líka nauðsynlegar út frá umferðaröryggissjónarmiðum – og væri
betur að þau réðu meiru um forgangsröðun í vegamálum en kjör-
dæmasjónarmiðin margfrægu. Hins vegar verður að gæta þess að
vegirnir sem fyrir eru eyðileggist ekki með tilheyrandi kostnaði.
Stjórnmálamennirnir ættu þess vegna hugsanlega að lofa aðeins
færri jarðgöngum og vegarspottum sem á að gera næst þegar pen-
ingar verða til og tryggja fremur að nóg fé verði til að viðhalda
þeim góðu samgöngumannvirkjum sem þegar hafa verið byggð
upp með ærnum tilkostnaði.
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Atli Fannar Bjarkason (dægurmál) atlifannar@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir, ritstjórnarfulltrúi, sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is FÓLK OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
SPOTTIÐ
AF KÖGUNARHÓLI ÞORSTEINS PÁLSSONAR
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
Fundir útvegsmanna og sjómanna í vikunni voru afar gagnlegir en róðrar-stöðvunin var misráðin
rétt eins og það var hjá Jóhönnu
Sigurðardóttur fyrir aldar-
fjórðungi að tilkynna um verk-
fall frá ríkisstjórnarfundum til
að knýja á um aukin útgjöld.
Þetta hefur dregið athygli frá
því að ríkisstjórnin er í raun
að binda heimilunum í landinu
þyngri bagga en útgerðinni. Ef
forysta ASÍ stæði í stykkinu ættu
hæstu mótmælin að koma þaðan.
Satt best að segja hefur lin and-
staða ASÍ við þetta mál verið
óskiljanleg.
Ríkisstjórn-
in ætlar ekki að
keyra útvegs-
fyrirtækin í
þrot. Hún hefur
þvert á móti
lofað að halda
þ ei m öl lu m
gangandi. Það
sem meira er:
Hún stefnir að
því að fjölga
útgerðarmönnum, stórum sem
smáum, og stækka stétt sjómanna.
Hún hefur jafnframt lofað að sjó-
menn og útvegsmenn fái jafn
margar krónur og áður í vasann
þó að hver og einn fiski minna.
Ljóst er að þessi loforð verða
aðeins efnd með verulegri lækkun
á gengi krónunnar. Ríkisstjórnin
hefur ákveðið að flytja fjármuni
frá heimilunum til útgerðarinnar
til að dæmið gangi upp. Þetta
veit forysta ASÍ en hefur lítið
aðhafst til að verjast þessari for-
dæmalausu atlögu að hagsmunum
launafólks.
ASÍ virðist notfæra sér róðrar-
stöðvun útvegsmanna sem eins
konar afsökun til að grípa ekki til
alvöru varna fyrir sitt fólk gegn
áformum ríkisstjórnarinnar. Það
er líka ómálefnalegt. Hættan á að
almannahagsmunum verði fórnað
í þessum átökum eykst því dag frá
LÍÚ gefur ASÍ afsökun fyrir aðgerðaleysi
ÞORSTEINN
PÁLSSON
Umræðan um stjórn fisk-veiða hefur verið rekin áfram á fordómum og meir með upphrópunum
en rökræðum. Forsætisráðherra
hafði ekki tíma til að taka þátt í
umræðum á eldhússdegi á Alþingi
á dögunum. Skúli Helgason talaði
því fyrir Samfylkinguna og skýrði
sjávarútvegsstefnuna af hrein-
skiptni.
Hann upplýsti þrennt: Í fyrsta
lagi að sjávarútvegsfrumvörp
ríkis stjórnarinnar væru mála-
miðlun milli markmiða um „jafn-
ræði og atvinnufrelsi“ annars
vegar og hins vegar „hagkvæmni
og arðsemi“. Í öðru lagi að nýja
stjórnarskrárfrumvarpið sem
ríkis stjórnin ætlar að lögfesta
fyrir næsta vor tryggi að enga
málamiðlun verði unnt að gera
gagnvart markmiðum um „jafn-
ræði og atvinnufrelsi“. Í þriðja
lagi að ekki yrði við það unað
að lög um stjórn fiskveiða sam-
rýmdust ekki nýrri stjórnarskrá
þegar hún tekur gildi.
Þetta er í fyrsta skipti sem ríkis-
stjórnin viðurkennir að tilgang-
urinn með sjávarútvegsfrum-
vörpunum er að víkja til hliðar
markmiðum um þjóðhagslega hag-
kvæmni og arðsemi. Með öðrum
orðum: Almenningur á að borga
brúsann. Það er ærlegt að viður-
kenna það sem satt er þótt seint sé.
Ekki er ástæða til að draga
túlkun þingmannsins á nýju stjórn-
arskránni í efa. En afleiðingin er
þá sú að útilokað verður um alla
framtíð að reka sjávarútveg á
Íslandi með hagkvæmasta hætti.
Það er sennilegasta ástæðan fyrir
því að forsætisráðherra hefur
hafnað að ræða stjórnarskrár-
málið efnislega á Alþingi. Ætlunin
var augljóslega að fá þjóðina til að
samþykkja ákvæðið með skoðana-
könnun áður en upplýst yrði um
raunverulegt efnisinnihald þess.
Þingmaður segir satt
Kjarninn í boðskap tals-manns Samfylking-arinnar var þó sá að sjávar útvegsfrumvörpin
verða andstæð stjórnarskrá eftir
eitt ár. Allir geta verið sammála
honum í því að það er óviðunandi.
Við það vakna hins vegar spurn-
ingar sem ríkisstjórnin þarf að
svara:
Sú fyrsta er hvort ætlunin er þá
að láta dómstóla móta nýjar leik-
reglur eftir því sem menn sækja
stjórnarskrárvarinn rétt sinn gegn
nýju lögunum eða hvort Alþingi á
að setja enn ný lög strax á næsta
þingi. Önnur er sú hvers vegna
fiskveiðifrumvörpin sem nú eru
fyrir þinginu voru ekki strax sam-
rýmd stjórnarskrárfrumvarpinu
sem stjórnin fékk fyrir tæpu ári.
Sú þriðja er hvers vegna allt er
sett á hvolf á sumarþingi ef nýjum
lögum er aðeins ætlað að gilda í
nokkra mánuði.
Alltént getur stjórnin ekki
komist hjá að gera Alþingi
nákvæma grein fyrir því hvað
nýja stjórnarskrárákvæðið merkir
í raun og veru. Það er órökrétt að
ljúka umræðunni um frumvörpin
sem núna liggja fyrir um sjávar-
útvegsmál fyrr en upplýst hefur
verið hvernig fiskveiðistjórnuninni
verður hagað þegar nýja stjórnar-
skráin tekur gildi eftir ár. Þing-
menn Samfylkingarinnar hafa
greinilega verið upplýstir um það.
Þjóðin á rétt á sömu upplýsingum.
Ætla verður að þingmenn
stjórnar flokkanna séu sammála
talsmanni Samfylkingarinnar um
túlkun á stjórnarskrártillögunum.
Komi ágreiningur á hinn bóginn í
ljós um þetta grundvallaratriði
merkir það að ríkisstjórnin hefur
sagt ósatt um að hún hafi vald á
báðum málunum.
Ný lög eiga aðeins að gilda í ár
Frábær orf fyrir
heimilið, sumarhúsið og
atvinnumanninn
Sláttuorf
ÞÓRHF
Krókhálsi 16
110 Reykjavík
Sími 568-1500
Lónsbakka
601 Akureyri
Sími 461-1070
www.thor.is
Vegakerfið skemmist vegna viðhaldsleysis:
Viðhaldið veiðir
ekki atkvæði