Fréttablaðið - 27.12.2012, Blaðsíða 6
27. desember 2012 FIMMTUDAGUR| FRÉTTIR | 6
100.000
krónur kostar metrinn af
nýrri öryggisgirðingu um
Litla-Hraun. Girðingin verður
1.500 metra löng.
FANGELSISMÁL Fangelsismálayfir-
völd hafa lengi talað fyrir úrbót-
um í öryggismálum í kringum
Litla-Hraun og þörfin átti að vera
öllum ljós. Þetta segir Páll Winkel
fangelsismálastjóri í samtali við
Fréttablaðið og vísar í margar
skýrslur þessi efnis. Ef farið hefði
verið eftir þeim hefði atvik eins og
flótti Matthíasar
Mána Erlings-
sonar a ldrei
getað átt sér
stað. Páll segir
að ekki sé hægt
að rekja flóttann
til mannlegra
mistaka.
Matthías slapp
frá Litla-Hrauni
með því að klifra
yfir girðinguna í kringum fangelsið.
Hann var við vinnu innan girðing-
arinnar, ásamt þreumr öðrum föng-
um, undir yfirsjón eins fangavarðar
þegar hann laumaðist í burtu. Páll
segir að girðingin sé ekki nægjan-
lega góð en að þessu sinni hafi
myndavélabúnaður við girðinguna
heldur ekki virkað sem skyldi.
„Hann átti að sjást um leið og
hann kom við girðinguna. Þetta átti
þá að koma upp í eftirlitskerfinu
og kalla á viðbrögð. Maður á ekki
að geta hlaupið í gegnum girðingu í
öryggisfangelsi. Þess vegna skrifa
ég ekki upp á að þetta hafi verið
mannleg mistök.“
Páll segir átak í öryggismálum
hafa hafist á Litla-Hrauni í ár með
uppsetningu móttökuhúss þar sem
allur búnaður og allir gestir fari í
gegnum skanna áður en farið er inn
í fangelsið. Fé til þess hafi fengist
á fjárlögum, en næsta skref sé að
skipta girðingunum út fyrir nýjar
sem séu sérútbúnar þannig að ekki
sé hægt að klifra yfir þær.
„Það er hins vegar meira en að
segja það. Við fáum 50 milljónir til
viðbótar á næsta ári, en metrinn af
VEISTU SVARIÐ?
VELFERÐARMÁL Ekki hefur enn
verið gengið frá samningum milli
velferðarráðuneytisins og VIRK
starfsendurhæfingarsjóðs vegna
nýlegra lagabreytinga um atvinnu-
tengda starfsendurhæfingu. Ríkis-
endurskoðun gagnrýnir stjórnvöld
í nýrri úttekt á einstaklingsmiðaðri
starfsendurhæfingu í landinu.
Þar kemur meðal annars fram
að stjórnvöld þurfi að marka heild-
stæða stefnu um málefni einstak-
linga með skerta starfsgetu og
efla samstarf sitt við aðila vinnu-
markaðarins á þessu sviði, sér í
lagi í ljósi lagabreytingarinnar,
sem gerir það að verkum að Virk
og aðrir sambærilegir starfsendur-
hæfingarsjóðir taki við umsýslu
fjármagns frá ráðuneytinu til að
ráðstafa til starfsendurhæfingar-
stöðva á landinu öllu.
Fréttablaðið greindi frá því í vik-
unni að forsvarsmenn starfsendur-
hæfingarstöðva væru áhyggjufullir
vegna lagabreytinganna. Ríkis-
endurskoðun tekur einnig fram í
skýrslu sinni að mikilvægt sé að
auka stuðning við þá sem þurfa á
starfsendurhæfingu að halda, en
tæplega 15.200 Íslendingar fengu
greiddan örorkulífeyri í árslok 2011,
sem gerir um það bil fimm prósent
af heildaríbúafjölda landsins. Hlut-
fallið hefur farið hækkandi síðustu
ár. Eins fengu um 1.100 einstakling-
ar greiddan endurhæfingarlífeyri
árið 2011. Bótagreiðslur til hópanna
námu um 31 milljarði króna, þar
af voru bætur til endurhæfingar-
lífeyrisþega rúmlega 2,3 milljarðar.
- sv
Ríkisendurskoðun gagnrýnir stjórnvöld vegna laga um einstaklingsmiðaða starfsendurhæfingu:
Stjórnvöld þurfa að ganga frá samningum
1 Hvaða sveitarfélög ætla að lækka
útsvar árið 2013?
2 Hvaða íslenska kvikmynd var dýr-
asta myndin framleidd á árinu?
3 Hvaða íslenska hlaupastúlka hafn-
aði í fjórða sæti í 800 metra hlaupi á
HM 19 ára og yngri á þessu ári?
SVÖR
BÓTAGREIÐSLUM HEFUR FJÖLGAÐ
Alls fengu um 1.100 einstaklingar
greiddan endurhæfingarlífeyri á síðasta
ári, sem samsvaraði um 2,3 milljörðum
króna. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
BANDARÍKIN, AP „Ég er ekki viss
um að við munum nokkurn
tímann átta okkur á því hvað
hann var að hugsa,“ segir
Gerald Pickering, lögreglustjóri
í bænum Webster í New York-
ríki, um William Spengler, 62
ára mann sem kveikti í húsi sínu
á aðfangadag.
Spengler beið eftir slökkvi-
liðinu, vopnaður hríðskotariffli
og drjúgum birgðum af skot-
færum, og hóf skothríð sem varð
tveimur slökkviliðsmönnum að
bana. Tveir aðrir særðust og
liggja á sjúkrahúsi. Sex önnur
hús í nágrenninu brunnu vegna
þess að slökkviliðið gat ekki
athafnað sig.
Spengler skildi eftir þriggja
blaðsíðna bréf, þar sem sagði
meðal annars: „Ég á enn eftir að
búa mig undir að sjá hve mikið af
nágrenninu ég get brennt niður,
og gera það sem mér líkar best,
sem er að drepa fólk.“
Í húsi Pickerings fannst
brunnið lík af konu, sem talið er
af systur hans.
Spengler myrti ömmu sína með
hamri árið 1980 og sat þess vegna
í fangelsi í sautján ár. Hann hefur
haft hægt um sig síðan, en móðir
hans lést í október.
Að sögn nágranna þótti honum
afar vænt um móður sína en var
ákaflega illa við systur sína.
- gb
Kveikti í húsi sínu, beið eftir slökkviliði vopnaður hríðskotarif li og skaut tvo til bana:
Sjúkur maður sagðist vilja drepa sem flesta
ELDUR Á AÐFANGADAG Alls brunnu sjö hús í nágrenninu vegna þess að slökkvilið
gat ekki athafnað sig. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
1. Seltjarnarneskaupstaður og Grindavíkur-
bær. 2. Djúpið eftir Baltasar Kormák. 3. Aníta
Hinriksdóttir.
Selfoss
Litla-Hraun
Árnes
Ásólfsstaðir
Ekki mannleg mistök að
Matthías náði að strjúka
Fangelsismálastjóri segir flótta Matthíasar Mána Erlingssonar mega rekja til bilunar í tækjabúnaði og ófull-
nægjandi girðingar umhverfis Litla-Hraun. Úrbætur í öryggismálum eru hafnar en fjárskortur tefur fyrir.
Matthías Máni flúði frá Litla-Hrauni upp úr hádegi
mánudaginn 17. desember. Að sögn fangelsismála-
stjóra var Matthías við vinnu innan girðingar ásamt
þremur öðrum föngum í umsjá eins fangavarðar. Á
milli 45 mínútur og klukkutími leið þar til uppgötvaðist
að hann var á bak og burt.
Leit stóð yfir í tæpa viku áður en Matthías gaf sig
fram á bænum Ásólfsstöðum í Þjórsárdal snemma
á aðfangadagsmorgun. Ásólfsstaðir eru í tæplega 70
kílómetra akstursfjarlægð frá Litla-Hrauni, en talið er
að Matthías hafi haft viðkomu í sumarhúsum í Árnesi á
flóttanum. Þegar Matthías kom fram hafði hann með-
ferðis riffil, öxi og hnífa sem hann er talinn hafa rænt.
Matthías er 24 ára gamall. Hann var í haust dæmdur í fimm ára fangelsi
fyrir tilraun til manndráps eftir að hafa ráðist á fyrrverandi eiginkonu
föður síns aðfaranótt 1. apríl. Heimildir fjölmiðla herma að hann hafi haft í
hótunum við konuna skömmu fyrir flóttann, en hún fór af landi brott með
börnum sínum á meðan Matthías gekk enn laus.
Gekk tugi kílómetra á flóttanum
MATTHÍAS MÁNI
ERLINGSSON
PÁLL WINKEL
svona girðingu kostar um hundrað
þúsund og girðingin utan um Litla-
Hraun er um einn og hálfur kíló-
metri á lengd.“
Páll segir því um hundrað millj-
ónir vanta til að klára girðinguna.
Verklok velti á fjárveitingum.
„Við munum gera þetta í áföngum
eftir því sem fjármagn fæst.“
Páll tekur fram að þó séu fanga-
flóttar sjaldgæfir hér á landi, síð-
asti alvarlegi flóttinn fyrir þennan
sé flótti Donalds Feeney árið 1993.
Þróunin sé umfram allt á réttri leið.
„Úrbæturnar hefðu þó mátt eiga
sér stað tíu árum fyrr. Þá værum
við ekki að horfa upp á svona atburð
gerast,“ segir Páll.
Ögmundur Jónasson innanríkis-
ráðherra segir í samtali við Frétta-
blaðið að fjármunirnir sem um
ræði séu einfaldlega ekki til að svo
stöddu.
„Hins vegar er verið að gera á
þessum málum bragarbót og svo
verður gjörbylting í þessum málum
þegar nýtt fangelsi á Hólmsheiði
verður komið í gagnið árið 2015, en
framkvæmdir munu vonandi hefjast
nú með vorinu.“ thorgils@frettabladid.is
BRUNI Eldur kom upp í tveimur
bílum í innkeyrslu í Gerð hömrum
í Grafarvogi í hádeginu í gær.
Bílarnir eru báðir gjörónýtir en
ekki er vitað um eldsupptök.
Slökkvilið kom á staðinn
og slökkti eldinn en á meðan
slökkviliðsmenn voru á leiðinni
gerðu íbúar götunnar atlögu að
eldinum án mikils árangurs.
Óttast var að eldurinn mundi
læsa sig í nærliggjandi hús en
svo fór ekki. Bílarnir sem brunnu
voru gamall Willy‘s-jeppi og
Opel-fólksbíll. - bþh
Íbúar reyndu að slökkva eld:
Eldur laus í
tveimur bílum
REYNT AÐ SLÖKKVA Nágrannar hlupu
til og reyndu að slökkva eldinn í bíl-
unum. MYND/YNGVINN G
LÖGREGLUMÁL Fjórir voru vistað-
ir í fangageymslu lögreglunnar
á jólanótt fyrir heimilisofbeldi.
Lögreglan á höfuðborgarsvæð-
inu var fjórum sinnum kölluð
út vegna heimilisofbeldis og í
öllum tilfellum voru einstak-
lingar handteknir til að tryggja
frið.
Fréttastofa Stöðvar 2 hafði
eftir Sigþrúði Guðmunds dóttur,
framkvæmdastýru Kvenna-
athvarfsins, að þetta kæmi
henni ekki á óvart. Desember
væri alla jafna erfiður mánuð-
ur fyrir konur sem byggju við
heimilisofbeldi.
Tíu gestir nýttu sér Kvenna-
athvarfið um jólin, fimm konur
og fimm börn. Margir hafa haft
samand við athvarfið í desember.
- bþh
Lögreglan á jólanótt:
Tók fjóra fyrir
heimilisofbeldi
Loft
lína
frá
Litla
-Hra
uni
til Á
sólf
ssta
ða
62 k
ílóm
etra
r
ÍRAN, AP Fjögur börn Akbars
Rafsanjanis, fyrrverandi for-
seta Írans, hafa kært róttækan
þingmann fyrir að kalla fjöl-
skyldu hans spilltan kolkrabba.
Þingmaðurinn Hamid Rasai
er bandamaður Mahmouds
Ahmadinejad, sem sigraði Raf-
sanjani í síðustu forsetakosning-
um. Hálft ár er í næstu forseta-
kosningar og virðist allt stefna
í að átök fylkinganna tveggja
magnist á ný næstu mánuðina.
- gb
Börn Rafsanjanis ósátt:
Neita ásökun
um spillingu