Fréttatíminn - 13.07.2012, Blaðsíða 18

G unnar Smári Egilsson, for­maður SÁÁ, segir Face­book skrítið öngstræti í
fjölmiðlum. Smári var blaðamaður
og ritstjóri til fjölda ára og hann
yddar blýantinn sinn reglulega á
Facebooksíðu Vinahóps SÁÁ. Þar
hefur myndast dagatal um fallnar
stjörnur; þeir sem drukku sig í
hel og svo fá reyndar nokkrir sem
hefur tekist að halda sjúkdómn­
um í skefjum og lifað af, þar inni
einnig. „Ég er bara að athuga hvort
þetta sé efni; að draga upp mynd af
áfengis­ og vímuefnasýki í sögunni,
hvort það auki skilning eða styrki
heimsmynd okkar í dag. Við lifum
í menningarheimi, saga er hluti
hans,” segir Smári spurður hver sé
hugmyndin á bak við alkaafmælis­
börnin.
Fleiri alkar í Rússlandi en
Egyptalandi
Hinn augljósi tilgangur dagatals­
ins er vitaskuld forvarnargildi, að
vekja athygli á því að alkóhólismi er
lífshættulegur sjúkdómur. En, það
hangir meira á spýtunni. Gunnar
Smári segir að mannskepnan lifi
ekki bara í þekkingarheimi; „þar
sem lausnin er handan hornsins;
og við þurfum því ekki að hugsa
um sögu eða menningu af því að
þekkingin mun úrelda þetta. Að lifa
þykkari sagnaheimi er eins og að
borða betri mat. Ekki bara af því
það er skynsamlegt eða gerir þig
hæfari, það bætir líka lífið og gerir
áhugaverðara.“
Smári segir jafnframt að sér þyki
mikilsvert að þeir sem eru með
áfengis­ og vímuefansýki upplifi
sig tengda þeim sem hafa glímt við
sama sjúkdóm. „Þetta er okkar fólk.
Svo er Facebook góð að því leyti að
þú setur eitthvað inn og þeir sem
áhuga hafa lesa það en það truflar
aðra ekki neitt það tekur ekki pláss
frá öðru og er því ekki uppáþrengj­
andi. Þú getur fóðrað séráhuga á
sérstakan hátt á Facebook.“
Þeir sem fá pláss á dagatalinu
eru frægir einstaklingar, einkum
tónlistarmenn. Gunnar Smári er þó
ekki endilega þeirrar skoðunar að
þeir séu líklegri til að reynast alkó­
hólistar en aðrir. „Alkóhólismi er í
sjálfu sér ekki algengari eða hefur
meiri áhrif á listamenn en aðra, það
er reyndar meira framboð af dópi
og brennivíni í poppheimum og því
fleiri veikir þar alveg eins og það
eru fleiri alkar í Rússlandi en Eg­
yptalandi.“
Nokkur dæmi um
alkaafmælisbörn
Með alka dagsins fylgir oft hlekkur
á YouTube þar getur að líta dæmi
um afrek viðkomandi. En hér á eftir
fara nokkur dæmi úr alkaafmælis­
dagbókinni sem höfundurinn,
Gunnar Smári, veitti góðfúslegt
leyfi til að birta:
Pabbi Love gaf henni LSD
Alka­afmælisbarn dagsins er Co­
urtney Love; hún er 48 ára í dag, 9.
júlí. Courtney hefur glímt við áfeng­
is­ og vímuefnafíkn nánast allt sitt
líf; faðir hennar var sakaður um að
hafa gefið henni LSD þegar hún var
þriggja ára og hún var orðin háð
heróíni rétt rúmlega táningur. Þótt
hún sé ef til
v il l kunn­
ust fyrir að
hafa verið
g i f t Kur t
Cobain,
aðalmanni
Nirvana; þá
hefur Co ­
urtney hald­
ið úti eigin
hljómsveit,
Hole, síðan
1989, verið í fleiri hljómsveitum og
leikið í mörgum bíómyndum; átti
meðal annars stórleik í The People
vs. Larry Flynt. Courtney hefur far­
ið í margar meðferðir; ýmist sjálf­
viljug eða verið dæmd í meðferð
(eins og tíðkast í Bandaríkjunum);
og átt mislöng edrútímabil og síðan
vond föll; sem yfirleitt eru rækilega
tíunduð í fjölmiðlum. Síðast var hún
dæmd í 90 daga meðferð 2007; og
hún segist hafa verið edrú síðan þá.
Dó úr áfengiseitrun í
köldum bíl
Bon Scott fæddist á þessum degi, 9.
júlí, fyrir 66 árum; árið 1946; í Skot­
landi, en flutti sex ára gamall með
fjölskyldu sinni til Ástralíu. Hann
hætti ungur skóla, byrjaði snemma
að drekka og þvældist á milli hljóm­
sveita og verkamannastarfa, komst
í kast við lögin, var hafnað af hern­
um og var á engan hátt efnilegur
eða líklegur til stórræða; allt þar
til hann fór í prufu sem söngvari í
hljómsveit sem bræðurnir Malcolm
og Angus Young höfðu stofnað og
hét AC/DC. Bræðurnir réðu Bon
þótt hann væri næstum af annarri
kynslóð (hann var næstum þrí­
tugur en þeir aðeins um tvítugt)
og helst þekktur fyrir vandræði.
Hann söng með hljómsveitinni á
leið þeirra frá því að vera óþekkt
glamrokkband í Sydney og þar til
sjötta platan, Highway to Hell, náði
inn á vinsældarlista í Bandaríkj­
unum og víðar. AC/DC voru langt
komnir með næstu plötu, Back in
Black, þegar Bon Scott (eins og oft
áður) lognaðist út af eftir nætur­
langa drykkju á næturklúbbi í
London og var dröslað út í bíl
til að sofa úr sér. Hann vakn­
aði hins vegar ekki aftur og
dó þarna í köldum bílnum
33 ára gamall; úr áfengis­
eitrun. Young­bræður
kláruðu hins vegar Back
in Black sem varð þriðja
mest selda plata sög­
unnar; á eftir Dark Side
of the Moon með Pink
Floyd og Thriller með
Michael Jackson.
Music Hall-skemmtanir Ringós
Alki dagsins er Ringo Starr; hann
fæddist þennan dag, 7. júlí, árið
1940 og er því 72 ára í dag. Hann
hefur sagt frá því í viðtölum þegar
hann og eig­
inkona hans,
Barbara
Bach, fóru
bæði í með­
ferð 1988 og
þau hafa ver­
ið edrú síð­
an; að því er
best er vitað.
Hér syngur
R ingo lag
sem hann
gerði vinsælt 1974 og fjallar um dóp
og brennivín. Þetta er tekið upp á
tónleikum 2001; en Ringo ferðast
reglulega um heiminn með All­
Starr band sitt og flytur dagskrá
sem minnir ef til vill meira á Mu­
sic Hall­skemmtanir æsku hans en
rock&roll.
Þruglaði samhengislaust
klukkustundum
saman
Bill Haley fæddist
þennan dag, 6.
júlí, árið 1925.
Með hljómsveit
sinni Haley’s Co­
mets víkkaði hann
út áhangendahóp
rock & roll; textar
hans voru ekki eins
tvíræðir og taktur­
inn ekki eins rykkj­
óttur og dónlegur og
hann þótti vera hjá öðr­
um rokkurum; eink­
um þeim svörtu. Bill
Haley varð fyrstur til
að koma rokk­lagi á lista í
Bretlandi, fyrstur rokkara
til að selja plötu í yfir milljón
eintökum (Shake, Rattle and
Roll) og lag hans Rock
A round the
Clock
er
líklega það lag sem tryggast er
tengt upphafsárum rokksins. En
þegar aðrar stjörnur rokksins fóru
að skína af krafti; og ekki síst eft­
ir að Elvis sló í gegn; var eins og
dofnaði yfir dýrðarljóma Bill Ha­
leys. Hann hélt þó áfram að ferðast
um heiminn allt fram yfir fimmtugt
þar til hann gat ekki meir. Hann var
þá orðinn helsjúkur af alkóhólisma;
bjó í herbergi inn af sundlaugar­
geymslu á heimili eiginkonu sinn­
ar (hún hafði hent honum út en
hann komst ekki lengra); drakk
og hringdi í gamla kunningja á síð­
kvöldum til að þrugla samhengis­
laust klukkustundum saman. Undir
lokin var augljóst að drykkjan hafði
skaðað hann varanlega; hann virk­
aði stundum fullur þótt hann hefði
ekki drukkið. Hann gat ekki hætt
að drekka þrátt fyrir hvatningu
lækna. Bill Haley dó úr hjartaáfalli
sem rekja mátti til ofneyslu áfengis
55 ára gamall árið 1981.
Alkaafmælisbörnin hans Smára
Þeir sem hafa drukkið og dópað sig yfir móðuna miklu eru, eðli málsins samkvæmt, hugleiknir formanni SÁÁ. Gunnar Smári Egilsson hefur að undanförnu birt á
Facebook-vegg hóps félaga og velunnara SÁÁ athyglisverða mola um þau frægðarmenni sem hafa orðið undir í glímunni við Bakkus konung. Kennir þar margra
grasa. Jakob Bjarnar Grétarsson heyrði ofan í Gunnar Smára og skoðaði þetta merkilega dagatal hans.
Framhald á næstu opnu
18 úttekt Helgin 13.-15. júlí 2012
Heilsueldhúsið
heilsurettir.is