Grænlandsvinurinn - 01.12.1954, Blaðsíða 7

Desembér 1954
GRÆNLANDSVINURINN

Innlimun Grænlands í Danmörku rædd
á Alþingi 19. nóvember 1954
Þingsályktunartillögu þá, sem hér er birt aö framan, hefur
hr. alþingism. Pétur Ottesen þingm. Borgfirðinga flutt á
Alþingi, að efni til, nú um mörg undanfarin ár. En það virð-
ist aldrei hafa verið tími til þess að taka hana til endanlegrar
afgreiðslu, og það liggur í augum uppi að aðgerðir og vilji
undanfarinna ríkisstjórna eða vissra manna innan þeirra
Jiafa komið til leiðar þeirri meðferð á þessu máli, því það
er alkunna að ríkisstjórnin hefur það jafnan í hendi sinni
hvorþ mál eru afgreidd á Alþingi eða látin daga uppi í nefnd.
En fösludaginn 19. nóvember á því herrans ári 1954, að
afliðnu miðdegi, virðist ríkisstjórnin hafa vaknað af værum
blundi og boðaði nú alþingismenn til samkomu á lokuðum
fundi á Alþingi, í sameinuðu þingi.
Tillaga ríkisstjórnarinnar.
Lagði ríkisstjórnin þar fram svohljóðandi: Tillögu til
þingsályktunar um atkvæðagreiðslu af hálfu íslands á þingi
sameinuðu þjóðanna:
Alþingi samþykkir, að utanríkisráðherra gefi sendinefnd
íslands á allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna fyrirmæli um
að sitja hjá við atkvæðagreiðslu á allsherjarþinginu um
ályktun gæzluverndarnefndarinnar varðandi það, að Dön-
því, að aðalklakstöðvar þess nytjafisks, sem veiðist við strendur bcggja
landanna, séu við strcndur íslands. Fiskigrunnið við strendur íslands
er samkvæmt þessu uppcldisstöð og fóstra þess íiskstofns, sem gcngur
í þéttum torfum upp að Grænlandsströndum. Fiskiflota íslands mundi
bíða mikið verkefni á GrænlandSmiðum að' sumarlagi.
Nokkuð leikur á tveim tungum um aðra landkosti á Grænlandi. I>ó
er það alkunnugt nú orðið, að þar (Cru málmar í jörðu og námu-
gröftur þar nokkur rckinn. Kol cru þar á sumum stöðum. Land-
búnaður var þar allmikill meðan íslendingar byggðu landið. Uti-
gangur var mikill og góður. Hefur þróazt þar ágællega fé það,
sent þangað' var flutt frá íslandi fyrir nokkrum árum og lifað bcfur
að miklu leyti á útigangi. I>á er þar og loðdýrarækt mikil og gagn-
samleg. Gnægð er þar sela og rostunga á ísnum við strendur lands-
ins. Hreindýr og sauðnaut þrifast þar vel.
Á Grænlandi eru margháttuð framtíðarskilyrði fyrir hrausta og
harðfenga menn.
Eins og fyrr greinir, má engan veginn slá því lengur á frest, að
íslendingar krefjist réttar síns á Grænlandi, liinni fornu nýlendtt
vorri, og láLi til skarar skríða. Rétturinn er vor, livort sem litið er
á fornstöðu eða nýstöðu landsins í sambandi við' ríkjandi réttarhug-
myndir nútímans.
um beri ekki lengur að scnda skýrslur um Grænland til
Sameinuðu þjóðanna.
— Þess er rétt að geta í þessu sambandi, að það hefur
verið mjög tíður háttur undanfarinna ríkisstjórna íslands
að leggja fram á lokuðum fundum Alþingis, á seinustu
stundu, tillögur um ýmis þýðingarmikil þjóðmál, svosem
helzt þau er snerta förgun landsréttinda eins og hervarna-
mál og ívilnanir handa öðrum þjóðum, ef þær eru af réttri
tegund um stærð og fjölmenni. Er svo helzt að skilja að
slíkur háttur eigi að vekja traust á þolgæði og þrautseigju
sem og viðsýni hinnar íslenzku þjóðar.
En nú brá svo við að þingmenn vildu ekki þekkjast þessi
sérkennilega lýðræðislegu tilmæli ríkisstjórnarinnar og báru
við því, að á lokuðum fundum Alþingis væri aldrei stafur
bókaður um afstöðu þingmanna í neinu máli og gæfist þeim
því kostur að ljúga hver upp á annan skoðunum og ummæl-
um að fundi loknum.
Þrátt fyrir hina miklu virðingu sína fyrir lýðræðinu, sá
ríkisstjórnin sig tilneydda, að ákveða opin fund um málið
og skyldi hann hefjast kl. 9 um kvöldið.
Setti forseti S.þ. Jörundur Brynjólfsson siðan fund á til-
skyldum tíma og lýsti fundarefni og því með að einungis
ein umræða skyldi standa um málið. — í því sambandi má
geta þess að frumvörp um eyðingu minks eða minkaeldi hafa
rétt á minnst 9 umræðum og athugun fjölda nefnda þar á
milli og á slíkt mál því rétt á miklu af tíma þingsins heilan
vetur eða meira. —
En nú stóð svo illa á að flýta þurfti málinu alveg sérstak-
lega, því þingmenn hafa frí frá þingstörfum á laugardögum
og sunnudögum en niðurstöðu atkvæðagreiðslu um málið
þurfti að símsenda til New York til fulltrúa ísl. hjá Sam-
cinuðu þjóðunum ,um miðdegi á n. k. mánudag, svo hann
vissi hvað hann ætti að gera er málið kæmi til endanlegrar
afgreiðslu á þingi S.Þ. og atkvæði hans yrði þar með ekki
ógilt.
En mönnum til glöggvunar er rétt að geta þess, að máls-
atvik eru þau, að ríkisstjórnin hafði ekki getað komið því
við að taka mál þetta fyrir til umræðu, þvi það var ekki
fyrr en 11. nóv. s.l. ,að miklar umræður urðu um tillögu
fulltrúa Dana í verndargæzlunefnd S.Þ. um að Dönum
gæfist leyfi til þess að hætta að gefa nefndinni skýrslu um
stjórn sína á Grænlandi, vegna þess að 5. júní 1953 hefði
gengið í gildi ný stjórnarskrá í Danmörku, þar sem ákveðið
hefði verið að Grænland skyldi ekki lengur teljast dönsk
nýlenda, heldur v^eri það nú „amt“ í því kóngsins víðlenda
riki, Danmörku.
Manni skilst að ástæðan fyrir þessari tillögu Dana væri sú
að nú væru þeir, með því að innlima Grænland, búnir að
útrýma þar fátæktinni, berklunum og kynsjúkdómunum,
sem landlægir hafa verið þar, svo hrylling vekur.