Fréttatíminn - 05.07.2013, Blaðsíða 16

Lín Design Laugavegi 176 & Glerártorgi Akureyri lindesign.is
með nýrri vörulínu
20% kynningarafsláttur af öllum nýjum vörum
Fögnum sumri
Tilboðin gilda í verslunum okkar í Reykjavík & Akureyri
Dokkupoki eða hárband fylgir þegar verslað er fyrir 5.000 kr eða meira.
J æja, þá læt ég það flakka. Frjálst flæði hugrenn-inga um veiðileyfagjaldið,
pólitíkina og þennan vinnustað
Alþingi sem við bindum öll svo
miklar vonir við.
Þeir sem hafa áður orðið fyrir
vonbrigðum eru harðorðir og
fljótir til dóms. Eygja þó alltaf
smá svon. Aðrir eru jákvæðari.
Nýbúnir að kjósa og bíða nú
spenntir.
Ég get ekki annað sagt en
ég sé líka spennt. Skýst upp
klukkan 6 á morgnana og til í
slaginn. Skildi ekkert í haus-
verknum eftir fyrstu dagana en
ég held svei mér þá að hann hafi
stafað að því að ég gleymdi að
blikka augunum. Það
má ekkert framhjá
mér fara. Drífa sig að
læra inn á þetta, gera
eitthvert gagn.
Ég á sæti í Atvinnu-
veganefnd þar sem við
höfum síðastliðnar vik-
ur farið yfir frumvarp
Atvinnuvegaráðherra
sem snýr að lækkun
veiðileyfagjalda. Þetta
eru eins og fólk veit
miklir peningar. Eitt-
hvað um 10 milljarðar
sem eiga nú að falla
eitthvert annað en í
ríkiskassann.
Og á þinginu hefur allt verið á
fullu. Atvinnuvega-
nefnd á fundarmet
þetta þingið. Hitt
tugi umsagnaaðila
og lesið hverja
skýrsluna á fætur
annarri. Umræðan
um fiskveiðistjór-
nun er auðvitað
ekki ný af nálinni.
Það reynda fólk
sem situr á Alþingi,
og þau sem vinna í
eða hafa aðkomu
að geiranum eru
vel inni í málum.
Hlutirnir eru
ekki einsleitir, og þeir sem verða
pirraðir yfir reiknisdæmum sem
(Sál)greining áhugamannesku
og veiðileyfagjaldið á Alþingi
ganga ekki upp geta hætt að lesa
núna. Sumt er á skjön, út um
allt eru andstæðir pólar sem illa
fara saman, en annað gengur
ágætlega upp. Við erum að tala
um byggðarsjónarmið og félags-
leg sjónarmið ofan í kröfu um
rekstrarhagræði. Arð til þjóðar-
innar. Sjálfbærni til framtíðar.
Skynsamlega nýtingu. Vissu um
afla eftir X mörg ár og óþægilega
lítil tölfræðileg líkindi í því sam-
bandi. Aldrei hægt að vita neitt
fyrir víst. Erfitt að gera lang-
tímaspár fyrir rekstur bæði ríkis
og fyrirtækja. Er nema furða
að fólk hafi stuttan þráð vegna
málsins.
Bláeygð á fyrstu vikunum
Já það er gott að vera bláeygð á
þessum fyrstu vikum þingsins.
Ég reyni eins og ég get að halda
í þetta ástand opins huga því ég
finn hvernig aukin vitneskja um
umfang og erfiðleika í fiskveiði-
stjórnun getur lamað kraft til
breytinga og framkvæmda. Eins
og lært hjálparleysi í sálfræði-
kenningu Pavlovs.
Það er gott að hafa andrými til
að staldra við og taka stöðuna.
Hver er aftur punkturinn með
þessu öllu saman. Það kemur
kannski á óvart en staðreyndin
er sú að fólk er tiltölulega sam-
mála. Við erum sammála um að
þjóðin eigi að fá rentu af auðlind
sinni. Það er sameining um að
passa upp á lífríki sjávar, vernda
og hlúa að sjálfbærninni.Við
erum stolt af því að kunna að
reka hagnýta fiskveiðistefnu og
viljum halda því áfram. Fólk er
almennt sammála um að passað
sé upp á að auðlindin sé nýtt á
sem arðbærastan máta. Hugað
sé að fjölbreytni í rekstri og
nýliðun. Að síðustu - og haldið
ykkur. Útgerðin er sammála því
að hún eigi að borga fyrir afnot
sín. Meginspurningin sem við
sitjum eftir með er þessi: hvaða
verð er ásættanlegt fyrir auð-
lindina?
Það er aftur á móti erfiðara
mál. Mismunandi hagsmunir
ráða för og mismunandi loforð
hafa verið gefin sem eru von-
andi byggð á fjölbreyttri hug-
myndafræði sem leiðir af pólitík
flokkanna. Það er allt gott og
blessað. Í fullkomnum heimi
myndum við einmitt læra meira
og komast lengra með því að
vera stöðugt að endurskoða hug-
myndir, finna út galla þeirra í
samtölum, færa rök fyrir máli
okkar, komast að annarri niður-
stöðu en það sem við lögðum
fyrst upp með. Þroska og bæta.
En við erum feimin við að breyta
því þá höfum við fyrst haft rangt
fyrir okkur. Önnur fræg kenn-
ing í sálfræðinni um hugrænt
misræmi hjálpar okkur að skilja
þetta.
Pirringur undir niðri
Og þá áfram að sálgreiningunni,
hún er nefninlega mikilvæg í
þessu öllu saman. Að koma inn
á Alþingi var svolítið eins og að
labba inn í fjölskylduboð þar
sem fólk á ýmislegt óuppgert.
Skilnað, framhjáld eða aðra
erfiðleika. Allt ágætt á yfirborð-
inu svona rétt á meðan maður
sporðrennir brauðtertunni en
ýmis særindi og pirringur sem
leynast undir niðri.
Ég get oft verið mjög sam-
mála samstarfsmönnum mínum,
þvert á flokka, en málið er að
flokkslínur eru ekki ósýnilegar
línur. Þær hafa gríðarlegt vald
og mynda grindverk, sérstak-
lega í erfiðum málum. Það sem
er sorglegt við það vald er að það
getur eins og í þessu tiltekna
máli um lækkun veiðileyfagjalda
knúið fram áætlanir 51% meiri-
hluta en virt skoðanir hinna 49%,
er kusu annað í kosningum að
vettugi.
Stjórnarflokkarnir leggja upp
með breytingu á veiðileyfagjöld-
um sem að nýleg könnun Frétta-
blaðsins segir 70% þjóðarinnar
vera á móti. 34.700 manns hafa
lagst gegn henni með undir-
skrift sinni. Það er algjör óþarfi
að fara að amast yfir formgalla
í því sambandi. Mergur máls-
ins er sá að fólki finnst verðið á
auðlindinni allt of lágt. Hagfræð-
ingar hafa tekið undir og lagst
gegn lækkun. Útgerðarmenn
hafa margir aðra sögu að segja.
En því skal haldið til haga að
allir í pólitíkinni eru sammála
um mikilvægi þess að laga til
það kerfi sem að sjávarútvegur-
inn býr nú við. Grunnurinn og
hugmyndafræðin er hinsvegar
af mörgum, mér sjálfri þar með-
talinni, álitinn vera góður.
Stjórnarflokkarnir settu fram
frumvarp um breytt veiðileyfa-
gjald til þess að koma til móts
við þá gagnrýni að litlu og með-
alstóru fyrirtækin sem stunda
bolfiskveiðar geti ekki rekið
sig í núverandi fyrirkomulagi .
Frumvarpið hækkar hinsvegar
líka gjöld á uppsjávarveiðar
umtalsvert og það er hugrökk
ákvörðun. Endaniðurstaðan er
þó sú að tekjur ríkisins lækka
mikið. Um 10 milljarðar. Annað
vandamál sem við stöndum
frammi fyrir er lagaumgjörð
veiðileyfagjalds. Okkur vantar
að geta nálgast nauðsynlegar
upplýsingar til þess að geta
reiknað og áætlað grundvöll
fyrir gjöldum hverju sinni. Það
eru allir sammála um að þetta
þurfi að laga.
Ábyrgðarmál að hlusta á fólk
Mér finnst ábyrgðarmál að
hlusta á fólk, ef ekki þarna á Al-
þingi þá hvar? Ég hélt satt best
að segja lengi vel að stjórnar-
flokkarnir myndu gera það líka
í þessu máli, fyrir mér hafa þeir
þar allt að vinna. Að hafa hlustað
á 15% kosningabæra manna
hefði ekki verið amalegt fyrir
ferilskrána. Myndin af afkomu
þjóðarbúsins er svo svört að allt
sem horfir til bóta hefði komið
þeim í óskastöðu. Því miður
var ekki í boði að finna flöt á því
og mér virðist sem pólitíkin og
óuppgerð mál fortíðarinnar séu
að trufla þjóðarhagsmuni. Ég
er hinsvegar glöð með minni-
hlutann í nefndinni sem opnaði
hliðin á girðingunum og kom
sér saman um leið. Vann að
breytingatillögu sem að hækkar
gjaldið aftur til ríkisjóðs en
hækkar líka á móti frítekju-
markið til þess að koma til móts
við lítil og meðalstór fyrirtæki í
sjávarútvegi.
Ég vona svo sannarlega að
pólitíkin á Alþingi geti sleppt
egói flokkanna og hristi af sér
gamla fjötra. Það er vandasamt
og þingmenn verða að knýja sig
til barnslægrar einlægni í því
markmiði. Það myndi margt
gerast hraðar hér á Íslandi ef við
iðkuðum þau nýju vinnubrögð.
Um það snýst Björt framtíð.
Björt Ólafsdóttir
þingmaður Bjartrar
framtíðar
Næsta námskeið byrjar 10. júlí 2013
16 viðhorf Helgin 5.-7. júlí 2013