Læknablaðið - 01.01.1923, Blaðsíða 29

LÆKNABLAÐIÐ
27
hún mikla verki í lífiS, en hægSir komu engar og heldur ekki pípuvatniS.
Morguninn eftir var hún svo flutt á spitala me® peritonitis, sem var orðinn
svo magnaöur, aS ekki þótti tiltækilegt að óperera hana, hiti var yfir
40° og púls 150—160, litill og óreglulegur. Þar dó hún svo skömmu
seinna. — Klinisk diagnosis var perforationsperitonitis, líklega vegna
cancer coli. — Viö sectiónina fanst peritonitis út frá perforatio coli
sigmoidei. Við tókum colon sigm. út til þess aö athuga hann nánar, og
hér sjái'S þiö hann, stóran og feitan meS óvenjustórum og miklum
appendices epiploicae. Þegar viS klippum upp colon sjáum viS mörg lítil
diverticula, mjög þunnveggjuö út úr colon, og eitt þeirra er sprungiS, en
opiS er ekki stærra en rétt fyrir bandprjón. Orsökin til perforatíónarinnar
hlýtur aö vera vatnspipan, sem sjúkl. fékk, anna'Shvort aS vatni'S hati
streymt inn meS of miklum krafti eSa peristaltik orSiS of mikil á eftir
fyrir þennan veiklaSa, vatnsfylta colon.
Diverticúla coli eru ekki eins sjaldgæf eins og menn hafa haldiö, skift-
ast í vera og spuria og þetta munu vera divert. spuria. Þau eru eins og
herniur í ristilveggnum, mu.cosa pokast út gegnum op i muscularis og
diverticulumveggurinn verSur því aS eins mucosa og serosa. Þessar herniur
myndast oftast þar sem smáæSar ganga inn gegnum vegginn. Divert.
spuria eru oftast acquisita og orsök þeirra mun a'S miklu leyti vera
obstipatio chron. meS coprostasis og uppþembu. í þessi diverticula safn-
ast svo stundum faecalsteinar og önnur corpora aliena, sem geta valdi'S
bólgu og usur, svo ekki ])urfi mikiS til aS divert. springi. Einkennin eru
venjulega lítil örinur en obstip. ch. en stundum má finna tumor i lífinu,
þegar app. cj)iploic. stækka mikiS og þroti kemur í kring. Flest diverticula
munu engin einkenni gefa, svo skilja verSur á milli diverticula coli og
diverticulitis. Greining á sjúkd. er mjög erfiS og ómöguleg nema meS
recto-romanoscopi, sem gera verSur varlega, og meS myndum af röntgen-
clysmata (sýndi nokkrar slíkar myndir). Flestir sjúkl., sem óperera'Sir
hafa veriS vegna diverticulitis hafa læknar haldiS aö hefSu cancer coli. og
oft hefir rétt diagnosis ekki fengist fyr en búiS var a'S resecera og klippa
upp ristilpartinn.
Vert er aS minnast ])ess, aS varlega skvldi fara aS því aS setja 'gömlu
fólki meS opstip. chr., pipu, sérstaklega má ekki halda skolkönnunni hátt,
heldur láta vatniS renna inn hægt og rólega, því aS þessi sjúkrasaga, sem
eg hefi sagt í kvöld, er alls ekki einsdæmi.
Umræður:
St. Jónsson fanst eins og fyrirlesaranum, aS þaS væri einkar einkennilegt
hversu actinomycosis væri benign hér á landi og aS sömu niöurstöSu
hefSi próf. G. M. komist i Lbl. Aleit hann einnig aS diverticula coli ílex.
i'igm.) væru mjög algengur sjúkd., lægju oftast í paralellröSum sam-
svarandi æöagreinunum, ættu teniæ einnig sinn ])átt í því aS gera colon-
veggina veikari fyrir. í mjógyrninu væri div. sjaldgæf og enn sjaldgæfari
■ maganum. Gat hann þess aS enskir skurSlæknar hefSu vakiS mjög eftir-
tekt manna á þessurn sjúkd. í seinni tiS, og teldu þeir hann kliniskt einkum
tekinn fyrir cancer.
Þ. Sveinsson mintist á geSveikan sjúkl. úr eigin praxis, sem dæmi upp
ú ])aS, hve nauösynlegt væri a'S hafa div. en mente, þegar eins og i því
*