Læknablaðið - 01.12.1925, Blaðsíða 13

LÆKNABLAÐIÐ
i/9
irinn látiö eiga sig, þó aö hann finni hana af tilviljun, ef hún veldur
engum óþægindum.
Fyrstu einkennin eru venjulega of tíö þvaglát, sérstaklega aö nóttu
til, og erfiöleikar á því aö losna viö þvagiö, litill kraftur í bununni. Svona
sjúklinga þarf aö rannsaka nákvæmlega og láta sér ekki nægja sögu-
sögn sjúklingsins og ef til vill exploratio rectalis, sem kannske leiöir í
ijós stækkun á prostata, heldur er sjálfsagt aö kateterisera. Viö þaö finst
stundum residualþvag, stundum ekki. Ef engin retention er, þá er ekki
ástæða til þess að gera mikið. Sjúkdómseinkennin geta batnað og jafnvel
h.orfiö um langan tima meö skynsamlegu líferni. Sjúkl. ntega umfram alt
ekki ofbjóöa þvagfærum sínum meö ofdrykkju eöa ofáti og ekki draga
of lengi að kasta af sér þvagi, ef þeim veröur mál. Sérstaklega er áfengi,
í hverri mynd sem er, eitur fyrir þessa ntenn, jtvagrenslið ti! blöðrunn-
ar eykst snögglega og blaðran getur ofþanist af skeytingarleysi og úr
orðiö retentio completa, þó aö sjúkdómurinn sé stutt á veg kominn. Var-
ast skyldi og ofkælingu og einnig mikið erfiöi eöa hristing, t. d. þola
sjúkl. oft illa aö sitja á hestbaki.
Ýms meðul hafa verið reynd til þess aö hindra eða stöðva veikina, en
árangurslaust,eins og gefur aö skilja, þar sem hypertrofia prostatae er ekki
regluleg hypertrofia heldur æxli, sem getur hætt að vaxa, orðið station-
ært, en oftast vex jafnt og þétt, þó að hægt fari venjulega.
Þaö er sjaldnast, að sjúkl. komi svo snemma til læknis, að ekkert resi-
dualþvag finnist við rannsóknina. Þótt residualþvag sé litið, að eins 50—100
ccm., þá þarf altaf meiri aögerðar við en eingöngu breytingu á lifnaöar-
háttum, þó að þær almennu reglur þurfi altaf aö fylgja nteð, og ekki síö-
ur þegar lengra áleiðis er komið veikinni. Á þessu stigi er úr vöndu að
ráða hvað gera skuli við sjúklinginn. Prostatectomia rnundi sennilega losa
siúkl. við sjúkdóminn fyrir fult og alt, og meiri von líka fyrir þá um
góðan árangur en seinnameir. En aðrar aðgerðir koma líka til greina, og
aðgengilegri hvað snertir aðgerðarhættuna.
Sjúklingar meö lítið residualþvag og jafnvel retentio completa, sem
kemur snögglega og stendur stutt yfir, geta fengið mikla meina bót með
blöðrutæmingum, og jafnvel oft og einatt oröið svo, að þeir finna
ekki til veikinnar langan tima á eftir. Þessa blöðrutæmingu verður lækn-
irinn að framkvæma, og gera daglega í nokkurn tima meðan blaðran er
að ná sér, og minkar residualþvagiö þá óðum á fáum dögum. Auðvitað
er, að gæta verður allrar varúðar, svo að sjúkl. fái ekki cystitis, og tekst
það vanalega með því, að gefa —\°/0 lapisupplausn eftir 2. eða 3. hverja
tæmingu. Best verður sjúkl. af aðgerðinni, ef tæmingin fer fram að kvöldi
dags, hann verður þá fljótari að ná sér og hressast, þegar svefninn getur
orðið rólegur. Eftir vikutíma er kannske alt orðið gott og sjúkl. fer
ánægður heirn til sín. En vita verður hann það, að sjúkdómsorsökin ligg-
ur eftir söm og jöfn, og hann verður að vitja læknis á nokkurra mári-
aða fresti til þess að hægt sé að fylgjast með veikinni og gera við í tíma,
ef í sama horfið sækir og áður.
En verið getur, að sjúkdómurinn sé svo langt á veg kominn, að residual-
þvag hverfi ekki þó að blaðran sé tæmd reglulega um langan tíma, eða
komi strax aftur jafnvel þótt lagt hafi verið inn kateter á demeure og
látið liggja dögum saman. Þá er svo komið, að hið svonefnda kateterlíf