Læknablaðið - 01.12.1925, Blaðsíða 14

i8o
LÆKNABLAÐIÐ
byrjar ef ekki er frekar aö gert. Sjúkl. veröur þá aö vera stööugt undir
læknishendi og fá tæmda blööruna mismunandi oft eftir því hve mikið
er residualþvagiö og það eykst stöðugt, útþenslan á blöðrunni verður
meiri og meiri og retentionin nær alla leiö upp í nýru, sem srnátt og smátt
láta undan. Þar að auki á hann stöðugt á hættu aö fá retentio completa,
sem bráðrar aðgeröar þarf við, og þarf ekki mikið út af að Ijregða til
þess að svo fari. Fæstir sjúkl. geta verið stöðugt undir læknishendi og
'æknirinn ekki altaf viðlátinn, svo þegar svona er komið verður sjúkl.
oftast að læra að kateterisera sig sjálfur eða láta einhvern sinna nán-
ustu gera það. Hann fær þó altaf fyr eða síðar cystitis og pyelitis, og
jafnvel líka þó að læknir framkvæmi kateterisationina. Kateterlífið er því
sannkallað hörmungalíf og aldrei nema neyðarúrræði.
Við og við kernur það fyrir að úr prostata blæðir, og getur blætt tölu-
vert. Ef það kemur fyrir er sjálfsagt að sjúkl. liggi í rúminu og stöðvast
þá oftastnær blóðrásin sjálfkrafa.
Retentio completa kemur tiltölulega oft fyrir, og er ekki sjaldan fyrsta
sjúkdómseinkennið, sem rekur sjúkl. til læknis. Þá verður að færa inn
kateter og tæma blöðruna eða stinga á henni, ef ekki tekst að koma inn
katetri, sem sjaldan kemur fyrir ef farið er að með lægni. Sjálfur hefi eg
aldrei gert né séð gerða blöðruástungu.
Margt hefir verið reynt til þess að ráðast á sjálfa orsök sjúkdómsins
og með misjöfnum árangri og skal því fátt eitt talið.
Sexualóperationir hafa verið gerðar, ef vera kynni að þær hefðu áhrif
á hypertrofíuna, testes tekin bæði eða annað og vasectomiur gerðar.
Kastrationin sýnist engin áhrif hafa á sjúkdóminn, en getur veiklað sjúk-
iinginn andlega og likamlega. Rovsing hefir látið mikið af vasectomi, sér-
staklega í byrjun sjúkdómsins, en fæstir aðrir hafa orðið varir við nokk-
urt gagn af henni nerna þá við einn og einn sjúkling, svo hæpið er að
segja hvort lækningin er post eða propter.
Röntgengeislanir hafa verið reyndar á prostata og hafa stundum gefist
vel í byrjun, en reynslan er ennþá lítil, og sennilega eru geislanirnar gagns-
litlar ef miklar blöðrubreytingar eru komnar, nema langvinn kateterað-
gerð sé gerð samtímis og á eftir.
Hægt er að komast frarn hjá prostatahindruninni með því að búa til
nýtt blöðruop, gera cystostomia suprapubica og leggja þar inn pípu. Þetta
er hættulítil operation en er neyðarúrræði. Hversu vel sem um er búið, þá
eru mikil óþægindi að fistlinum fyrir sjúkl. og skifta verður um pípu
á 2—3 mánaða fresti og jafnvel oftar. Pípurnar verða steindar og vilja
brotna og stykki verða eftir í blöðrunni, sem steinar myndast um, og
sjúkl. þessir ganga flestir með stöðuga blöðrubólgu, sem hætt er við að
leiti upp í nýru.
Intraurethraloperationir og partiel prostatectomia hafa verið gerðar, en
eru nú fátíðar vegna þess, að hættan við operationirnar var töluverð, en
árangur lítill.
Aðaloperationin er prostatectomia totalis, sem svo er kölluð, þó að ekki
sé öll prostata tekin, heldur að eins æxlin, sem stækkuninni valda. Hægt
er að gera hana bæði perinealt og suprapubiskt gegnum blöðruna. Báðar
þessar leiðir eru mikið notaðar, og tvísýnt um, hvor betri er. Perineal-
leiðin er ef til vill hættuminni í höndum æfðra skurðlækna, en erfiðari;