Læknablaðið - 30.12.1943, Blaðsíða 7

KNABLAQIÐ
GEFIÐ ÚT AF LÆKNAFÉLAGI REYICJAVÍKUR
Aðalritstjóri: ÓLAFUR GEIRSSON.
Meðritstjórar: KRISTINN STEFÁNSSON og ÓLI P. HJALTESTED.
29. árg. Reykjavik 1943.7.-8. tbl. *
Ulcus-cancer.
(Ul cero-cancer.)
Erindi flutt á fundi í L. R. í nóv. 43. Eftir Halldór Hansen.
Magasár og magakrabbi eru, eins
og kunnugt er, gerólikir sjúkdóm-
ar og hið sama á við um sjúkdóms-
mynd þeirra, og er því aðgreining
þeirra oftast nær au'Svekl og ótví-
ræö.
Þessu er þó ekki ævinlega þann-
ig varið, eins og flestir kannast
við og sýnt mun verða fram á með
línum þessum.
Ef vér skyggnumst rúma öld
aftur i tímann, sjáum vér að þá
var engin tilraun gerð til þess aö
aögreina þessa tvo sjúkdóma, af
þeirri einföldu ástæðu, aö þá var
magasáriö óþekkt sem sjúkdómur
sui generis og að þá þekktu menn
aðeins krabbamein og bólgur í
maganum.
Sá sem fyrstur aögreindi maga-
sárið frá magakrabbanum, var
franski læknirinn Cruveilhier, um
1830. Rannsóknir hans studdust að
vísu aöallega viS kliniskar rann-
sóknir, en skömmu síðar staSfesti
austurríski læknirinn Rokitansky
þessa skoðun Cruveilhiers me'S at-
hugun á líkum.
En þessir tveir afburðalæknar
þeirra tíma ráku sig þó bráðlega á
þá staöreynd, aö aögreining maga-
sárs og magakrabba var ekki ævin-
lega eins auðveld og ætla mætti.
Þegar á árinu 1839 talar Cru-
veilhier um aö magasár geti breytzi
í magakrabba, ef sjúklingarnir hafi
tilhneigingu til krabbameins, og ár-
iö eftir skýrir Rokitansky frá 5
tilfellum, þar senr krabbantein hafi
setzt aö í magasári.
Þýzki læknirinn Dittrich birtir
svo fyrstu tölurnar árið 1848, er
sýna áttu hversu oft þetta ætti
sér staö. Fann hann að í 6 tilfell-
um af 160 krabbameinum i maga
heföu þau setzt aö í brúnum maga-
sára eða ntjög nálægt þeint.
Tekur nú hver athugunin viS af
annari, þessu til staöfestingar, í
ýmsum löndum, og er ekki unní'
aö rekja rás þeirra mála neitt nán-
ar, en aöstaöan til athugunar og
aðgreiningar verður auðveldari
meö ári hverju, vegna síaukinna
skuröaögerSa á maganum og svo
vegna framfara á sviöi smásjárat-
hugana á vefjuni.
Menn greinir þó rnjög á um
þaö, hversu oft magasár veröi að
krabbameini. Á fyrstu tugum 20.