Læknablaðið - 01.06.1945, Page 13

LÆKNAB LAÐ 1Ð
genuina skorpunýra. Hinar teg-
undirnar þurfa ekki aiS leiöa til
neins nýrna- insufficiens og' kall-
ast því líka benígfn nephrangios-
clerosis (eöa rauS hypertensio, en
hin aftur föl hypertensio).
Pathologiskt- anatomiskt sér cS
álitöiS aS breytingar þær sem finn-
ast í retina viS retinítis albumin
urica. stafi aS nokkru leyti af
áhrifum eitureína á vefina og svo
æSabreytingum sem koma frá hin-
um háa slagæSablóSþrýstingi og
lýsir sér i intimaproliferation og
sclerotisku æSaveggjaþykkni.
Breytingarnar eru mestar í tauga-
þráSalaginu og innra- kornalaginu,
enda bjúgur mestur í þessum lög-
um og getur stundum losaS memhr.
limit. int. frá neSri lögunum. Hvítu
hlettirnir, sem maSur sér viS of-
thalmosk'opi, stafa af fitu- lipoid-
cholesterin og kalkblettum í retina,
liggja ekki í vissu lagi, einnig
sjást IdæSingar cg varicös hyper-
trofia í taugaþráSunum.
Við differential diagnosuna
milli þessara háþrýstings tegunda
hefir maSur et" til vill Irezta hjálp-
ina viS aS athuga fundusbreyting-
ar. Fundus meS nokkurn veginn
víSar æSar. þegar lengra er kom-
iS meS arteriosclerotiskum æSa-
breýtingum, fremur litlum retina-
breytingum og engum bjúg heyra
til hinum rauSa háþrýstingi, en
retinitis angiospastica, sem lýsir
sér meS hinum almenna sterka
æSasamdrætti, papillu- og retina-
bjúg, rikulegu exsudati og blæS-
ingum, heyrir til hinunt föla há-
þrýstingi.
Differential diagnosuna á milli
stasepapillu og papillubjúgs viS
retinitis angiospastica hefi eg áS-
ur minst á . Mikið hafa skoSanirn-
ar verið skiptar um það hvort
retinitis angiospastica stafaði at
angiospasmus. I suuur.n tilíellum
39
er þetta án efa svo, t. d. við ek-
lantpsia gravidar., þar sem áSur
fundust eugar organiskar breyt-
ingar, sem svo eftir nokkrar vikur
eru komnar sclerotiskar breyting-
ar. sem líklega stafa frá hinum
aukna þrýstingi og næringartrufl-
unum vegna æSakrampanna; en
hvort æSakrampar eru orsök að
samdrætti arteriolanna viS hinn
föla háþrýsting, eSa frá byrjun er
um difftis arteriolusjúkdóm að
ræSa er ágreiningsmál sem ennþá
er ekki að fullu leyst. Volhard og
hans skóli álíta krampana ]>aS
jtrimæra, aðrir álíta aS frá byrjun
sé um organiskan sjúkdóm að
ræða, en þar sem maSur sér sam-
drátt í æSunum oft löngu áSur en
nokkurar aSrar bretingar í retina,
álítur \'olbard aS exsudötin, bjúg-
urinn og hvitu rýrnunarskellurnar
stafi frá næringarskorti, sem or-
sakist aftur af æSakrömpum. Menn
hafa séS bjúg koma fram eftir æða-
krampa, en margt bendir lika til aS
sumar af breytingunum við retinit.
angiospastica stafi af toxináhrif-
um. Volhard segir ennfremur aS
retinasjúkdómurinn sé ekki afleiS-
ing af nýrnaslarfstrufluhum, held-
ur sé retinasjúkdómurinn og nýrna-
sjúkdómurinn „coordineraSir pro-
cessar", sem viShaldist með hæma-
togen.-kemiskum mekanisma, va-
soactiv efni, sem myndast í nýrun-
um og mynda svo circulus vitiosus
íiieð því að viShalda stöSugum
æSasamdrætti. sem svo stig af stigi
útilokar eitt sekretoriska elementið
á fætur öSru i nýrunum og lætur
það liða undir lok af ischænti eða
nokkurs konar köfnun. ViS fáum
aldrei retinitis við bletta-nephritis
eSa nephrosur með bjúg, þar sem
sjúkdómar þessir eru án almeríns
hækkaSs blóöþrýstings, aftur á
móti við acut glomerulonephritis,
sem varir lengi og viS garviditets-