Læknablaðið - 01.04.1952, Blaðsíða 26

130
LÆKNABLAÐIÐ
rangurslausar. Oft batnai
sjúkl. vel eftir aðgerðina, en
engan veginn alltaf, og hefir
þá saklausum tonsillum verið
fórnað í tilraunaskyni.
Sumir telja fulla ástæðu til
t. ect., ef sjúkl. hefir aðeins
einu sinni fengið abscessus
peritonsillaris, þar eð breyting-
ar þær, sem ígerðinni valda ]j.
e. örvefsmyndun, sem lokar
tonsillu-kryptunum, haldi á-
fram að vera þar og muni síð-
ar valda igerð á ný. Ég hefi
venjulega ekki ráðlagt t. ect.
eftir fyrstu igerð við hálskirtla,
en æfinlega ef grafið hefir
tvisvar eða oftar. Hálskirtla-
taka er fullkomin trvgging
gegn absc. péritonsillaris, ef
ekkert verður eftir af kirtlun-
um við aðgerðina.
Það hefir verið venja víðast
hvar að ráðleggja t. ect. ef glo-
merulonephritis, endocarditis,
myocarditis, polyarthritis eða
asthma bronchiale hyrjuðumeð
eða fljótlega eftir tonsillitis ac.
Sumir hafa jafnvel gengið svo
langt, að ráðleggja kirtlatöku
fljótlega eftir þessa sjúkdóma,
þó sjúklingarnir hafi ekki haft
nein einkenni tonsillitis áður
eða í sambandi við veikindin.
Ég ætla ekki að dæma um hvað
rétt er í þvi niáli, en hafi vcrið
um greinileg tonsillitiseinkenni
að ræða, er sjálfsagt að vfir-
vega t. ect., þar eð þarna er um
alvarlega sjúkdóma að ræða,
og t. ect. hættulitil aðgerð, sem
e. t. v. gæti orðið að liði, en
sjálfsagt er að híða með að-
gerðina þar til sjúkdómar þess-
ir eru komnir á „rólegt stig“.
Ég hefi séð liðabólgur hlossa
upp í polyarthritissjúklingum
og hlóð koma í þvag nephritis-
sjúklinga við t. ect., sem gerð
liefir verið. mjög fljótt eftir
þessa sjúkdóma.
Allvíðtækar rannsóknir, sem
gerðar voru nýlega í Sviþjóð,
virðast henda til, að t. ect. geti
ekki haft álirif á liðabreyting-
ar, sem komnar eru við poly-
arthritis og vafasamt hvort að-
gerðin geti stöðvað sjúkdóm-
inn, enda þótt hún virðist gera
það stundum. Engu að síður
halda menn áfram að gera
þessa aðgerð við polyarthritis,
hæði þar og annars staðar, í
von um að liún geti bætt eða
stöðvað sjúkdóminn í einslök-
um tilfellum.
Eins og kunnugt er, er sú
skoðun ríkjandi, að orsök liða-
gigtar sé allergi. Hugsanlegt er
að þessi allergi stafi stundum
af sýklum í tonsillum, og mætti
þá húast við árangri af t. ect.
Sama máli gegnir um asthma
og e. t. v. fleiri sjúkdóma.
Foetor ex ore eða andremma
er kvilli, sem hálslæknar fá oft
að glíma við. Andremma þjáir
fólk meira en margur hvggur,
einkum stúlkur á giftingar-
aldri, og það svo mjög að tíðar
hálshólgur væru léttbærar í
samanlmrði við hana. Ég held