Læknablaðið - 01.04.1952, Page 25

L Æ K N A B L A Ð I Ð
129
graftarkenndri vilsu út úr tons-
illurn. Að þessi einkenni eru
vafasöni sönnun sést bezt á því,
að talið er að ná megi þessum
töppum og vilsu út úr 80 - 90%
allra hálskirtla, og finna þar
flesta venjulega staphvlo- og
streptococca.
Roði á gómbogum og stækk-
aðir eitlar undir kjálkabörð-
um geta e. t. v. stutt sjúkdóms-
greininguna nokkuð.
Það er haft eftir hinum fræga
hálslækni Hajek í Vín, að ör-
uggasta sönnunin fyrir t. cPr.
væri síendurteknar hálsbólg-
ur.
Sjúkdómsgreiningin t. chr.
byggist því nær eingöngu á
sjúkrasögunni, og þá fyrst og
fremst á endurteknum háls-
bólgum eða ígerðum við báls-
kirtla.
Meðferð á tonsillitis chronica
er nær eingöngu tonsillectomia.
Stundum er þó reynt að bæta
ástand hálskirtlanna og koma
í veg fyrir nýjar hálsbólgur
með því að þrýsta eða sjúga
út úr tonsillum öðru hvoru,
einkum ef í hlut eiga gamal-
menni eða fólk, sem ekki
treystir sér í aðgerð. Mér hefir
virzt árangurinn iieldur lílill
og þessi meðferð ekki geta
komið í veg fyrir hálsbólgu, þó
getur hún stundum dregið ar
óbragði í munni og andremmu.
Hvenær er þá ástæða (iridi-
cation) til að taka burtu háls-
kirtlana?
F}rrst og frernst þegar sjúkl-
ingur hefir baft tíðar hálsbólg-
ur. Um það virðast flestir vera
sanmrála. En hvað eru þá tíð-
ar hálsbólgur? Um það eru
skoðanir skiptar. Telja sunrir
eina eða tvær hálsbólgur á ári
eðlilegan hlut. Aðrir ekki. En
nokkuð ber að aðgæta hve
svæsnar þessar hálsbólgur eru.
Fái sjúklingur fremur létta
bálsbólgu með eins, tveggja
eða þriggja mánaða millibili
árum saman eða eina, tvær eða
þrjár svæsnar árlega, sem
hann er e. t. v. lengi að ná sér
eftir, virðist mér gild ástæða
til tonsillectomi (t. ect.), og fái
hann enn fleiri slæmar háls-
bólgur árlega ]iarf engin heila-
brot til að ákveða aðgerð.
Aftur á móti getur ákvörðun
um aðgerð verið mjög erfið,
þegar um óljós einkenni er að
ræða, t. d. eymsli í hálsi, ó-
bragð í munni, auma eitla ut-
an á hálsi, langvinnan almenn-
an slappleika og þreytu. 1 slík-
um tilfellum þarf að sjálfsögðu
að rannsaka sjúklinginn ræki-
lega og reyna að ganga úr
skugga um hvort hin almennu
einkenni kunni ekki að stafa
af öðrum sjúkdómi en tonsill-
itis. Beri rannsóknin engan á-
rangur er oft álitið að um t. chr.
sé að ræða, og hái þessi ein-
kenni sjúklingnum mjög, er
stundum gripið til t. ect. sem
örþrifaráðs, þegar aðrar lækn-
ingatilraunir hafa revnzt á-