Læknablaðið - 01.03.1962, Qupperneq 30

8
LÆKNABLAÐIÐ
eflir. Óstjórn og verzlunarhöft
voru víðar, þó að einokunar-
verzlun muni óvíða, ef þá
nokkurs staðar, liafa komið
eins iiart niður og hér, þar sem
við gátum enga hjörg náð í sök-
um skipaskorts, nema þegar
hægt var að fara á hak við yf-
irvöldin og fá snærisliönk í
duggu.
Á fyrstu öldum eftir land-
nám hér virðist fólk hafa kom-
izl sómasamlega af, og þá fóru
menu öræfaleiðir milli lands-
fjórðunga. Kjalvegur, Sprengi-
sandur og Vonarskarð voru
þjóðleiðir. Þá var það elcki
heldur lil siðs, sem seinna varð
daglegt hvauð, að menn yrðu
i'iti milli heitarhúsa og hæjar,
ef gerði fjúk.
Guðmundur Magnússon seg-
ir, að allar líkur hendi til, að
sullaveiki liafi aldrei verið
þekkt í Noregi. Hins vegar
þekktust sullir á Þýzkalandi,og
á Norður-Þýzkalandi kringum
suma Hansastaðina, sem verzl-
uðu á Islandi, l. d. Rostoek,
hefur sullaveiki verið algeng,
síðan læknar kynntust henni.
G. M. telur líldegt, að sullir
hafi horizt hingað með hund-
um frá Rostock, og höfum við
þá fengið fleira þaðan en ölið
góða.
Veðurfar versnaði hér
snemma á miðöldum, og hefur
])að veðurlag haldizt mikið til
fram á þessa öld, svo að land-
ið hefur naumast verið byggi-
legt. Síðustu fjörutíu ár virðist
svo hafa skipt um, og getur
komið að því, ef svo fer fram
sem nú horfir, að hægt verði að
lifa af gróðri landsins, hvernig
sem þá fer með sjófangið.
Þegar við erfitt tíðarfar
hættist, að mikill hluti lands-
húa, e. t. v. flestir þeirra, var
haldinn seigdrepandi sjúk-
dómi, var ekki að furða, þó að
liéldi við landauðn, enda mun-
aði mjóu.
Jón Steffensen (4) segir, að
meðalhæð íslenzkra karla hafi
verið um 167 cm á átjándu öld,
„og er þá farin að nálgast í-
skyggilega mikið meðalhæð
hinna fornu Grænlendinga, ei
þeir liðu undir lok“.
Mjög er misjafnt, hvað lækn-
ar áður á lið töldu sullaveiki
algenga, en allir telja þeir
hana í hópi algengustu sjúk-
dóma. Leared (7) liefur það
eftir Hjaltalín landlækni, að
nærfellt fimmtungur allra dá-
inna deyi úr sullaveiki. Hann
segir enn frernur: „Sjá má
sjúklinga þessa um alll land,
en þó einkum upp til sveita,
og eru þeir auðþektir á hinu
dauflega útliti þeirra og sein-
legu hreifíngum.“
Schleisner (12) segir: „Lige-
som denne Sygdom er eien-
dommelig for Landet, saaledes
er den tillige dersteds den hyp-
pigste af alle Sygdomme. I-
blandt de 2600 Sygdomstil-
fælde [2523 Patienter] findes