Læknablaðið - 01.03.1962, Side 34

10
LÆKNABLAÐID
Háskólans ekki komizt nærri
því yfir, vegna mannfæðar, að
sinna þeim krufningum, sem
óskað liefur verið eftir. Við
höldum úli þremur sendiráð-
um á Norðurlöndum, en við
megum ekki vita, hver eru
banamein þjóðarinnar.
Þó að krufningar séu hvergi
nærri eins almennar og æski-
legt væri, veita þær þó mikils-
verðar upplýsingar.
Dungal (0) segir 1957, að af
þeim, sem fæddir voru 1861 til
1870 og krufnir eftir 1930, hafi
22% verið sollnir, en 15% af
þeim, sem fæddir voru næsta
áratug á eftir. Af þessum lióp
er 18.5% með sulli eða nærri
fimmti hver maður. Og þess
her að gæta, að þessi hópur er
ekki sullaveika fólkið, heldur
hitt, sem livergi liefði komið
til framtals, liefði það ekki
verið krufið.
Alls voru krufin 3576 lík á
Rannsóknastofu Iláskólans á
árunum 1930 til 1956, og af
þeim reyndust 3.6% liafa sull,
eða nærri tíu sinnum fleiri en
Guðmundur Magnússon áætlar
eftir aldamótin. Þess ber og að
gæta, að mikill hluti þessa
fólks er úr Reykjavik, sem hef-
ur verið sullalaus að kalla síð-
an á dögum Jónassens a. m. k.
Þegar litið er á aldursflokk-
ana i krufningaskýrslu Dung-
als, sést, að af þeirri, sem dáið
hafa 61 til 70 ára,eru 10% solln-
ir, en 16.1% af þeim, sem deyja
71 til 90 ára.
Þegar þetta er allt athugað,
finnst mér alll renna að einum
ósi, að sullaveiki hafi verið
svo úthreidd hér á landi, áður
en menn vissu um orsakir
hennar og gátu gert ráðstafan-
ir til úrbóta, að álitamál er,
hvort ekki hafa nærri allir
landsbúar verið sollnir, þeir er
náðu fullorðinsaldri. Það hef-
ur þá verið líkt og var um
berklaveikina eftir aldamótin.
Mér er það vel i minni, að ekki
vorn gerð tuberculinpróf á
eldra fólki en tvítugu, þegar ég
var í skóla, það þótti ekki ó-
maksins vert, þau voru öll já-
kvæð.
Mér þvkir þá ekki ósenni-
legt, að lölur læknanna um og
eftir miðja öldina síðustu hafi
verið rangar, en ekki þann veg,
að þær væru of háar, heldur á
hinn veginn, að þær hafi verið
allt of lágar. Landsfólkið lief-
ur verið undirlagt af sníkju-
dýri, sem hefur sogið úr því
merginn, svo að þrek og afköst
hafa verið langt fyrir neðan
það, sem eðlilegt hefði verið.
Búpeningurinn var líka sýkt-
ur af þessari sömu ókind og
raunar tveimur sullum öðrum,
cysticercus tenuicollis og c.coe-
nurus og liefur þá væntanlega
verið afurðaminni en hraust
fé. Þegar hér við bætist harð-
býlt land, erfitt veðurfar og
verzlunaráþján, er ekki að