Læknablaðið - 01.10.1969, Page 45

LÆKNABLAÐIÐ
169
vatni, miðast við, að hann sé óhnndinn þar. Sé hann bundinn
gammaglóbúlíni (7S) eða frumum líkamans, eru prófin neikvæð.
Með „immunofluorescent“ aðferð hefur tekizt að sýna giktarþátt
í eitlunum, liðþeli og liðslími. Sumir telja, að með þessari aðferð
sé unnt að finna giktarþátt hjá flestum sjúklingum með liðagikt
(Arthritis Rheumatoides).
1 rannsóknum, sem gerðar voru i Finnlandi, reyndist Latex-
prófið jákvætt hjá 85% sjúklinga með ákveðin liðagiktareinkenni,
en Rose-Waaler prófið jákvætt hjá 67% af slíkum sjúklingum.
Þar voru einnig rannsakaðir 500 sjúklingar, sem ekki höfðu ein-
kenni Rheumatoid Arthritis, og kom þá í ljós, að Latex-prófið var
jákvætt hjá 4.1% og Rose-Waaler hjá 1.6% þessara sjúklinga.
Jákvætt Latex-próf finnst einnig oft í langvinnum smitsjúkdóm-
um, svo sem berklum, holdsveiki, sárasótt, kala-azar og í einstaka
tilfellum af rubella arthritis, sarkosídosis og krabbameini og
jafnvel kransæðastíflu. Jákvætt próf fyrir giktarþátt hefur fund-
izt í allt að 50% tilfella af lupus erytematosus. (L.E.-frumufyrir-
bærið og kjarnasýrumótefni finnast meðal 20% sjúklinga með
liðagikt (Arthritis Rheumatoides). Við lifrarsjúkdóma liafa fund-
izt jákvæð próf fyrir giktarþátt í allt að 40% tilfella, þegar um
skorpulifur er að ræða (cirrhosis liepatis), og próf fyrir giktar-
þátt er jákvætt í Sjögrens-sjúkdómi.
Mikilvægustu prófin eru Rose-Waaler, Acrylfixations- (AFT)
og Rentonit-prófið, en Latex-prófið er handhægt og fljótlegt for-
próf, en gefur fleiri rangar jákvæðar niðurstöður en Rose-Waaler
prófið, þegar um er að ræða greiningu á liðagikt.
Próf, sem byggjast á samloðun sýkla, er að mestu leyti hætt
að nota og liggja til þess ýmsar ástæður. Algengast var að nota
haemolytiska streptokokka, en prófið hyggist á því, að blóðvatn
flestra einstaklinga hafa lágmarksmótefni gegn þessum sýklum,
sem nægir til þess að hjúpa þá með gammaglóbúlíni (7S) án þess
að samloðun þeirra verði sýnileg, nema giktarþáttur (RF) komi
til sögunnar. Af öðrum prófum má nefna mælingu á C-reactive
próteinum, en það próf skiptir nokkru máli í sambandi við mat á
virkni sjúkdómsins og veitir hliðstæðar upplýsingar og sökkmæl-
ing. Antistreptolysinákvörðun er mikilvæg við aðgreiningu á liða-
gikt (Arthritis Rheumatoides) og giktsótt (Febris Rheumatica).
Jákvætt próf fyrir giktarþátt er ekki hægt að líta á sem óbrigð-
ult einkenni liðagiktar né heldur, að neikvætt próf útiloki sjúk-
dóminn, en samt eru þessar rannsóknir veigamikill þáttur við
greiningu liðagiktar.