Læknablaðið - 01.10.1970, Síða 57

LÆKNABLAÐIÐ
161
papillur. Myndin er i öllum þessmn tilvikum hin sama eða svipuð
og við staspapillur.
Papilödem: I sjúklingahópi lyflæknanna má stundum sjá
papilödem. Það kemur helzt fyrh- við háþrýsting, blóðskort, hvit-
blæði, heilabólgur og heilahimnubólgur af ýunsum toga; enn
fremur við lungnabólgu og ýmsa aðra næma sjúkdóma, ef þeim
fylgir mikil eitrun, einnig við t. d. hlýeitrmi.
Eftir heilahristing eða heilamar má alloft sjá papilödem, oft-
ast á lágu stigi og skammvinnt.
Papillitis: Hér er um að ræða hólgu í sjóntaug innan augans
og oftast á öðru auganu einvörðungu. Þrothm fer sjaldan fram
úr 3 D. Stöku siimum finnast við sjúkdóm þennan blæðingai' í
augnbotnmmn. Ógerlegt getur verið að sjá mun á sjóntaugar-
bólgu (papillit) eða staspapillu á lágu stigi, en aðgreiningin er
þó oftast auðveld vegna sjónskerðingarinnar, sem nær ávallt er
samfara himii staðbundnu sjóntaugai'bólgu og hefur í för með
sér skerðingu i miðju sjónsviðsins (centralt scotom). 1 fáeinum
tilfellmn er sjónskei’pan eðlileg eða því sem næst, og má þá skera
úr með athugun á litskyggni, sem er skert við sjóntaugarbólgu,
en ekki við staspapillur.
Pseudopapillitis (pseudopapilödem) er byggingarafbrigði
innan eðlilegra marka (anatomiskur normalvaríant). Þetta fyrir-
brigði er oft arfgengt og finnst þá hjá mörgum í sömu ætt.
Það getur verið til staðar á öðru auganu eða báðum, en hefur
enga meinafræðilega þýðingu. Orsökin er óeðlilega mikill stoð-
vefm í papilluimi, og er þetta oft að finna við mikla fjarsýni
(hypemietropi) eða sjónskekkju (astigmatismus), en getur ehm-
ig komið fyrir við nærsýni (myopi) eða réttsýni (emmetropi)
og sést stundum við amblyopia ex anopsia. Augnlækninn grunar
oftast, að ekki sé mn raunverulegar staspapillur að ræða, þegar
pseudopapilödem ber fyrir augu, og öðlast fullvissu við endur-
teknar skoðanir. Fyrh' kemur, að pseudopapillit er þannig útlits,
að erfitt reynist að útiloka, að staspapillur séu á ferðinni, nema
eftir umfangsmiklar rannsóknir tauga- og röntgensérfræðinga.
Drusenpapillur: Þær eru fremur auðþekktar vegna hins gul-
hvíta blæs, sem á þeim er. Þær einkennast af hnöttóttum, hálf-
gagnsæjum og gljáandi kroppum, sem liggja oft margir saman